Filetizam
Filetizam (grč. file - rod, pleme) je teološki termin kojim se označava nacionalizam unutar pravoslavne crkve.[1]
Filetizam, odnosno religijski nacionalizam, osuđen je kao moderna crkvena jeres jer sudbinu hrišćanske crkve ne treba mešati sa sudbinom bilo kog posebnog naroda ili rase.[2]
Početkom druge polovine XIX veka Bugari su zatražili uspostavljanje crkvene autokefalnosti. Grčko sveštenstvo nije htelo da udovolji bugarske zahteve. Suočen sa rastućim nezadovoljstvom i nemirima u Otomanskoj Imperiji, sultan je obnarodovao 28. februara 1870. ferman o osnivanju nezavisnog bugarskog egzarhata, čime je uspostavljena nezavisnost Bugarske crkve i priznata zasebna bugarska narodnost. 11. maja 1872. je proglašena autokefalija Bugarske crkve.
Pravoslavni sabor u Carigradu 10. septembra 1872. godine, sazvan na inicijativu vaseljenske patrijaršije, osudio je filetizam kao „jeres koja stavlja nacionalnu ideju iznad jedinstva vere“.[3] Teritorijalni princip je osnovni za postojanje i osnivanje pomesne Crkve (kanon 2. Drugog Vaseljenskog Sabora) i kanonska osnova autokefalije i autonomije. Zaključci sabora su i dalje na snazi u na kanonskom području pravoslavlja.
- ↑ „Razgovor s profesorom Mirkom Đorđevićem”. Arhivirano iz originala na datum 2010-03-31. Pristupljeno 2010-05-15.
- ↑ Papathomas, Grigorios (1995). Course of Canon Law — Appendix VI — canonical glossary. Paris.
- ↑ Fotiev, C. The Living God, Overseas Publications Interchange, London, 1989. str. 343