Fernando Álvarez de Toledo Alba
Fernando Álvarez de Toledo Alba | |
---|---|
Biografski podaci | |
Datum rođenja | 29. oktobar 1507. |
Mjesto rođenja | Piedrahita Španjolska |
Datum smrti | 11. decembar 1582. |
Mjesto smrti | Lisabon, Portugal |
Nacionalnost | Španjolac |
Titule | Vojvoda od Albe |
Vojna karijera | |
Čin | general |
Ratovi | Kampanja na Portugal 1580., Kampanja na Tunis 1535. |
Fernando Álvarez de Toledo Alba zapravo Fernando Álvarez de Toledo y Pimentel, 3 vojvoda od Albe, znan kao Željezni vojvoda (29. oktobar 1507., Piedrahita - 11. decembar 1582, Lisabon) bio je španjolski general i državnik, poznat kao osvajač Portugala 1580. i po tiraniji koju je provodio kao generalni guverner Španjolske Nizozemske (1567.-73.).[1]
U toj je provinciji osnovao Savjet za nevolje, kog su posprdno zvali Savjet krvi, zapravo sud koji je poništilo lokalne zakone i osudio oko 12,000 ljudi zbog pobune.[1]
Alba je rođen u plemićkoj porodici koja je dugo služila kastiljskim kraljevima. Oko 1524. se pridružio španjolskim snagama koje su se borile protiv francuske vojske kod Fuenterrabíje, u kojoj se tako istaknuo da je postavljen za guvernera grada kad je on zauzet. U slijedećim kampanjama se toliko istakao da je stekao status najboljeg komandanta svog vremena. Inzistirao je na rigoroznoj disciplini i treningu vojnika i razvio taktičko korištenje vatrenog oružja, uz to je bio majstor logistike, a najveći adut mu je bilo nepokolebljivo samopouzdanje. Komandirao je dijelom vojske cara Karla V. u uspješnoj kampanji na Tunis 1535., a nakon tog od 1546. do 1547. i carskom vojskom protiv njemačkih luteranskih kneževa iz Schmalkaldskog saveza. Svojom pobjedom kod Mühlberga u aprilu 1547. Alba je uzdigao Karla V. do zenita njegove moći.[1]
Nakon tog je 1552. postavljen za komandanta carskih snaga u Italiji 1552. Kad je umro Karlo V. i nasljedio ga sin Felipe II postavljen je 1556. za vicekralja Napuljskog Kraljevstva. U posljednjoj fazi francusko-španjolskog rata uItaliji, nadmudrio je rivala Françoisa de Guisa, i prisilio papu Pavla IV da se pomiri sa Španjolskom 1557.[1]
Alba je 1559. postao jedan od dva vodeća ministra kralja Felipea II.[1]
Još 1563. je savjetovao kralja da pobije sve vođe opozicije u Niskim Zemljama. U to vrijeme slan je u delikatne diplomatske misije 1565. u Kraljevinu Francusku na pregovore sa Catherinom de' Medici.[1]
Nakon ustanka 1566. Felipe II je poslao Albu u augustu 1567. u Niske Zemlje, sa velikom vojskom da kazni pobunjenike, iskorijeni krivovjerje i ponovno učvrsti poljuljanu kraljevu vlast. Alba je pohapsio neke manje važne vođe pobune kao što je Lamoral grof od Egmonda i Philipp od Montmorencya, i osnovao potpuno novi sud Savjet za nevolje, koji je poništio sve lokalne zakone i osudio oko 12000 ljudi za pobunu, pa su mnogi pobjegli iz zemlje. Pored tog upustio se u ekonomski rat sa Kraljevinom Engleskom i podizanjem poreza, što ga je učinilo omraženim, ali nije donjelo neku korist.[1]
Do 1572. Geuzeni (holandski gerilci i pirati) su zauzeli veći dio zemlje, istovremeno su oranjski prinčevi Wilem i Lodewijk provalili iz njemačkih i francuskih grofovija. Alba je uspio poraziti ustanike na kopnu i ponovno zauzeti veći dio zemlje, gdje su njegove trupe počinile strašne zločine. Ali kako nije imao dovoljno brodova da parira Geuzenima, primorski gradovi i Zeland ostali su izvan njegovih ruku.[1]
Zbog tog ga je Felipe II - 1573. smjenio i vratio u Španjolsku. Ponovno je angažiran 1580. da zapovijeda invazijom na Portugal. To je ispala njegova najbriljantija vojna kampanja, jer je u nekoliko tjedana zauzeo Lisabon.[1]