Geuzen
| Geuzen Prosjaci | |
|---|---|
 | |
Geuzen (francuski: Les Gueux[1], engleski: Beggars, čita se Gezi, dosl. Prosjaci) je naziv za holandske gerilce i pirate, sastavljene manje više od kalvinista koji su svojim akcijama inicirali Nizozemsku revoluciju (1568. - 1609.) protiv španjolske vladavine.[1]
Historija[uredi | uredi kod]
Taj podsmješljivi naziv ispočetka se odnosio samo na sitne plemiće koji su se osudili potpisati, zajedno sa krupnim feudalnim magnatima - peticiju protiv progona protestanata. Nju su predali 1566. tadašnjem generalnom guverneru Nizozemske - Margareti od Parme, kako je Margareta djelomično ispunila njihove zahtjeve, - njihov lider Hendrik van Brederode, zadovoljan ishodom, rado je prihvatio to pežorativno ime - Geuzen.[1]
Međutim njezin nasljednik titularni Vojvoda od Albe - Fernando Álvarez de Toledo, koji je u Nizozemsku došao 1567., želio je potpuno restaurirati apsolutističku vlast kralja Felipea II., pa su mnogi pobunjenici pobjegli u inozemstvo.[1] Veliki broj tih emigranata ipak se u nekoliko sljedećih godina, vratio u domovinu u kojoj su se organizirali u kopnene i pomorske jedinice, pa su svojim iznenadnim geriliskim akcima uspjeli do kraja 1573., zauzeti primorske krajeve Nizozemske i preuzeti vlast u provinciji - Zeeland i tako se osigurati od potencijalnih španjolskih napada.[1]
Gezanske gerilske jedinice bile su ispočetka sastavljene se od kalvinista iz svih dijelova Nizozemske, sa komandantima koji su najčešće bili lokalni plemići, a centar njihove aktivnosti bila je današnja provincija - Zeeland. Sve do 1576., njihove jedinice bile su osnovna nizozemska vojna sila, ali su odtad to prestaali biti, jer su se tad Nizozemskoj revoluciji pridružile i ostale provincije, pa su se počele osnivati formacije regularne vojske.[1]