Crkva sv Vasilija Velikog u Konjicu
Crkva sv. Vasilija Velikog u Konjicu, u opštini Konjic, je crkva Srpske pravoslavne crkve i pripada Eparhiji zahumsko-hercegovačkoj i primorskoj. Proglašena je za nacionalni spomenik BiH. [1] Nalazi se na lokalitetu Varda u Konjicu. Vasilije Veliki (329-379) je bio asketa, teolog i episkop Kesarije u Kapadokiji. Osnivač je monaške tradicije u istočnom hrišćanstvu.
Historija[uredi | uredi kod]
U periodu 1878-1918, na području današnje opštine Konjic, izgrađena su dva vjerska objekta: Crkva svetog Vasilija Velikog u Konjicu, 1886. godine i Crkva svetih apostola Petra i Pavla na Borcima, 1896. godine. [2]
Enterijer crkve je građen postupno kroz period duži od četrdeset godina. U ratu 1992 –1995. godine objekat i unutrašnjost crkve pretrpjeli su znatna oštećenja. Ikone koje su bile postavljene na ikonostasnu pregradu su u tom periodu nestale. Sačuvane su dvije, Ikona sv. Jovana i Ikona sv. Prepodobne mati Paraskeve.
Opis[uredi | uredi kod]
Crkva je orijentisana svojom podužnom osovinom u smjeru istok–zapad, s tim da se ulaz nalazi na zapadnoj strani. Osnova je pravougaone osnove čije spoljne dimenzija iznose 9,0 x 18,0 m. Crkva ima jednu polukružno završenu apsidu na istočnoj strani i dvije apside prislonjene uz južni i sjeverni zid. Apside imaju osnovu u obliku polukruga čiji unutrašnji radijus iznosi 1,60 m.
Zvonik je smješten iznad prostora priprate. Kvadratne je osnove a krov zvonika ima oblik lukovice sa izduženim kubičnim nastavkom koji je prekriven pocinčanim limom. Prema konceptu prostorne organizacije crkva ima pripratu, naos i oltarski prostor.
Ikonostas sa ikonama je tokom rata 1992. do 1995. godine uništen. Ikone su odnesene, a donji dio ikonostasne pregrade je uništen. Na njegovom mjestu umetnut je jednostavan drveni ram. Druga, treća i četvrta horizontalna zona ikonostasne pregrade nije uništena. U prostore predviđene za smještaj ikona na ikonostasnoj pregradi postavljene su štampane kopije ikona.
Literatura[uredi | uredi kod]
- Đoko Slijepčević, Historija Srpske pravoslavne crkve, II knjiga, Od početka XIX vijeka do kraja Drugog svjetskog rata, Munchen, 1966. (korištene usluge biblioteke Bošnjačkog instituta, fondacija Adila Zulfikarpašića-Sarajevo), 1966.
- Mulić, Jusuf, Konjic i njegova okolina u vrijeme austrougarske vladavine (1878-1918), Konjic, mart 1990.
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ „Crkva sv. Vasilija Velikog u Konjicu”. KONS.gov.ba. Pristupljeno 13. 11. 2016.[mrtav link]
- ↑ „Pravoslavna crkva sv. Vasilija Velikog”. Službene stranice općine Konjic. Arhivirano iz originala na datum 2016-03-29. Pristupljeno 13. 11. 2016.
