Bežične mreže
Bežično umrežavanje (engl. wireless networking) predstavlja povezivanje računara, digitalnih komunikacionih uređaja, mrežne opreme i raznih drugih uređaja putem radio talasa. Primenjuje se na mestima gde žičanu infrastrukturu nije moguće postaviti ili je cena uvođenja takve strukture previsoka. Osim toga, poseduje neke osobine koje predstavljaju veliku prednost u odnosu na žičano umrežavanje, kao što su mobilnost klijenata, laka mogućnost proširivanja i brzo i jeftino uspostavljanje mreže privremenog trajanja.
Mobilnost klijenata se ogleda u tome da klijent može nastaviti korišćenje započetog mrežnog servisa tokom i nakon premeštanja izvan svog radnog okruženja. Tipičan mobilni klijent je korisnik koji radi za laptop računarom. Takav korisnik, na primer, može bez prekida da nastavi Internet sesiju koju je započeo u konferencijskoj sali i nakon odlaska u drugu prostoriju koja se nalazi u istoj zgradi.
Laka mogućnost proširivanja predstavlja sposobnost mreže da podrži povećanje broja klijenata do određene granice bez ikakvih ulaganja u dodatnu opremu.
Bežične mreže mogu se brzo i lako uspostaviti na privremenim lokacijama za vreme trajanja određenih događaja kao što su naučni skupovi, sportski događaji, neželjene vanredne situacije (elementarne nepogode, oružani sukobi i slično) i razni drugi skupovi i događaji. Pošto takvi događaji nameću potrebu za mrežom veoma brze realizacije i ograničenog trajanja, instaliranje klasične žičane infrastrukture bilo bi suviše sporo i preskupo.
Svi uređaji koji međusobno komuniciraju putem elektromagnetskih talasa čineći bežičnu mrežu nazivaju se stanicama. Svaka stanica je opremljena bežičnom mrežnom karticom (engl. WNIC - Wireless Network Interface Card) koja predstavlja osnovni komunikacioni uređaj. Postoje dve kategorije stanica: bežični klijenti i pristupne tačke (engl. Access Point - AP).
Bežični klijent može biti bilo koji prenosivi uređaj koji može da se preko bežične mrežne kartice veže u bežičnu mrežu i koristi njene resurse poput Interneta, pristupa deljivim podacima na serveru, pristup mrežnom štampaču i slično. Bežični klijenti mogu biti uređaji kao što su laptop računari, IP telefoni (za telefoniranje preko Interneta) i bilo koji nepomični server-računar ili radna stanica opremljena bežičnom karticom.
Pristupna tačka je bazna stanica koja bežične klijente koji su joj dodeljeni povezuje u bežičnu mrežu. Ona upravlja dodelom radio kanala i posreduje u prenosu podataka između klijenata. Pristupna tačka ima mogućnost da se preko eternet (engl. Ethernet) priključka veže na žičanu mrežu. Ovakva veza omogućava razmenu podataka između bežičnih klijenata i servera ili radnih stanica koji čine žičanu mrežu. U skladu sa tim pristupna tačka pored bežične mrežne kartice mora da sadrži i klasičnu eternet karticu namenjenu komunikaciji u žičanoj mreži. Ovakva uloga pristupne tačke predstavlja njen osnovni mod rada. Prema potrebi, pristupna tačka se može konfigurisati da radi u nekom specijalnom modu kao što su mod rada kao repetitor, mod rada kao most i mod rada kao običan bežični klijent.
Postoje pet tipova bežičnog umrežavanja:
- Lična računarska mreža
- Lokalna računarska mreža
- Gradska računarska mreža
- Regionalna računarska mreža
- Mreža mobilnih uređaja
Lična računarska mreža (engl. Personal area network - PAN) predstavlja tip mreže na osnovu podele računarskih mreža prema prostoru koji obuhvataju. Dijametar ovih mreža je do nekoliko metara. Stanice koje ih formiraju uključuju računare, telefone ili PDA uređaje. Lične mreže mogu biti povezane sa magistrolom računara putem USB ili FireWire portova, a isto tako i bežičnim tehnologijama, takve mreže su poznate kao bežične lične mreže (Wireless PAN ili WPAN). Neke tehnologije bežičnih ličnih mreža su: blutut, zigbi i IrDA.
Lokalna računarska mreža ili LAN (engl. Local Area Network - LAN) je skup računara koji su povezani u jednu računarsku mrežu, na relativno malom prostoru, kao što su kancelarija, više kancelarija ili zgrada.
Ova mreža može da broji dva i više računara koji su povezani na određen način. Neki periferni uređaji kao što su štampači, modemi i sl., takođe se ubrajaju u ovu mrežu.
Glavna karakteristika lokalnih mreža, po čemu se one razlikuju od mreža na velikim područjima (WAN) jeste mnogo veća brzina prenosa podataka (reda 10 do 1.000 Mb/s) i nepostojanje potrebe za zakupljenim telekomunikacionim vodovima.
Najčešći metod povezivanja računara u lokalnoj mreži jeste kablovima (Eternet) ili bežična mreža. Lokalna mreža može, najčešće preko nekog rutera, biti povezana sa drugim mrežama u veću WAN mrežu ili direktno preko provajdera na Internet.
Gradska računarska mreža ili MAN (engl. Metropolitan area network - MAN) predstavlja tip mreže na osnovu podele računarskih mreža prema prostoru koji obuhvataju. Radi se o mrežama koje obuhvataju veće oblasti, najčešće na nivou grada (npr. povezuje poslovnice jedne banke u cijelom gradu). Najčeće tehnologije koje se koriste pri povezivanju stanica ili manjih mreža (lokalnih mreža) su tehnologije bežičnog prenosa informacija ili optičkim vlaknima. Ove mreže su poznate još pod nazivima MAN, gradske mreže ili mreže gradskog područja.
Regionalna računarska mreža ili akronim WAN od (engl. Wide Area Network) (Računarska mreža širokog područja u slobodnom prevodu) je računarska mreža koja pokriva šire područje - grada, regiona ili države.
Ponekad se izraz WAN koristi za mrežu koje koristi rutere i javne komunikacione veze.
Regionalna mreža se koristi za povezivanje različitih lokalnih računarskih mreža tako da omogućuje komunikaciju između korisnika i računara u različitim mrežama.
WAN se gradi za potrebe jedne ili više kompanija ili pojedinca ili za potrebe internet provajdera koji je koriste kako bi omogućili pristup internetu lokalnim mrežama i pojedinim računarima. Može biti izgrađen pomoću iznajmljenih mreža koji preko rutera povezuju više lokalnih mreža ili lokalnoj mreži omogućavaju vezu za Internet. Kako su iznajmljene linije prilično skupe za WAN se često koristi neki od sistema komutiranja paketa. Mrežni protokoli, kao što su TCP/IP omogućavaju transport i adresne funkcije.
Protokoli kao što su SONET/SDH, MPLS, ATM i Frame relay se često koriste kako bi omogućili funkcionisanje WAN. U ranim fazama za realizaciju WAN korišćen je X.25 protokol koji se smatra pretečom Frame relay protokola.
Brzina prenosa kod ovih mreža su se kretale od 1.200b/s do 6 Mbit/s, mada neke veze kod ATM ili kod iznajmljenih linija mogu dostići brzine i do 156 Mb/s. Najčešće korišćene komunikacione veze kod WAN su telefonske linije, bežični prenos - wireless i satelitski kanali.
U ređim slučajevima se korisnici zbog smanjenja troškova odlučuju za formiranje VPN kako bi povezali svoje lokalne mreže i na taj način kreirali WAN [1].
Mreža mobilnih uređaja (engl. Mobile devices networks) rutinski prenosi podatke u dodatku sa razgovorom.
- WiFi - IEEE 802.11 standard (WLAN)
- Bluetooth - IEEE 802.15 standard (WPAN)
- WiMAX - IEEE 802.16 standard
- GPRS
- Data corruption
- DSRC
- FCC - Komisija za komunikacije
- HIPERLAN
- HIPERMAN
- Irda
- Radio
- Ultra Wideband
- ↑ Groth, David; Toby Skandier (2005). 'Network + Study Guide, Fourth Edition'. Sybex, Inc. ISBN 0-7821-4406-3
- Bežična mrežna zajednica - kako je napraviti
- Šta je decibel - objašnjenje pojma decibela i njegove primene u proračunima bežičnih veza
- Ugao zračenja antena - objašnjenje pojmova vertikalnog i horizontalnog ugla zračenja sa primerima za osnovne vrste antena
- Polarizacija radio talasa i neophodnost usaglašavanja polarizacija antena
- Usmeravanje antena, objašnjenje postupka postavljanja bežičnih veza na malim i velikim rastojanjima
- Sive zone zračenja antene - uticaj ugla zračenja na pokrivenost i kako postaviti antenu da se pokrivenost poboljša
- Proračun bežičnog linka - objašnjenje elemenata koji čine link, njihovog uticaja i načina kako izračunati da li je bežična veza izvodljiva, odnosno koji uređaji i antene su je za to potrebni
- Koliko je zračenje bežičnih uređaja opasno? Objašnjenje dozvoljenih nivoa radio-ozračenja.
- Pregled radio-opsega koji se koriste za bežično umrežavanje, sa oznakama kanala