Apsolutna muzika

Apsolutna muzika (lat. absolutus oslobođen, potpun, neovisan, čist) je instrumentalna muzika bez programa ili programskog naslova (fuga, simfonija, koncert, gudački kvartet, sonata). Suprotstavljanje apsolutne muzike programskoj dugo je izazivalo polemike. Te se polemike mogu svesti na dva oprečna mišljenja. Prvo, prema kome svako muzičko delo mora imati program, kulminira u A. Šeringovoj tezi o skrivenom, prigušenom programu svih pretklasičnih i klasičnih dela. Prema drugom se mišljenju muzika mora kloniti veze s poezijom ili slikarstvom, odnosno s vanmuzičkim elementima. Krajnji apsolutisti brane joj čak odražavanje emocija i afekata, tražeći da sačuva svoju autonomiju kojoj smisao leži u čistom kombinovanju tonova i oblika. Granica između apsolutne i programske muzike nije oštra. Apsolutna muzika nije gotovo nikad potpuno odvojena od vanmuzičkih pojmova. Oznake kao veselo, divlje, tužno, obeležavaju karakter neke kompozicije, odnosno afekte ili emocije, koje će interpretacija njome oživeti. Međutim to su apstraktni afekti i emocije, sami po sebi, a nisu vezani uz neku realnu životnu okolnost.