Apalači
| Apalači | |
|---|---|
 Pogled na Planinu Mitchell | |
| Nadmorska visina: | 2.037 |
| Mesto: |  SAD,  Kanada
|
| Koordinate: | 36°00′N 82°00′E / 36.000°N 82.000°E |
| Topo. mapa: |  |
| Starost stena: | paleozoik oko 400 milijuna godina |
Apalači ili Apalačke planine (engleski: Appalachian Mountains) su planinski masiv koji se proteže duž istočne obale Sjeverne Amerike.
Apalači su stari oko 400 milijuna godina, te su u usporedbi s mladim planinskim lancima Himalaja, Stjenjak (Rocky Mountains) i Alpe najstarije planine na svijetu. Ime su dobile po autohtonom indijanskom plemenu Apalachee. Danas imaju sva obilježja jedne posebne regije, kao jedinstveni kulturni prostor - Apalačija (Appalachia). [1]
Geografske karakteristike[uredi | uredi kod]
Apalači se prostiru u dužini od 2400 km od sredine Alabame (od rijeke Mississippi) na jugu, sve do kanadskog otoka Newfoundland i Zaljeva Saint Lawrence na sjeveru - Long Range Mountains. Lanac je podjeljen velikim riječnim dolinama i visoravnima u manje planinske masive. Apalači su nisko gorje blagih padina i zaobljenih vrhova, prosječne visine 900 metara. Najviši vrh Apalačija je Mount Mitchell u Sjevernoj Karolini od 2 037 metara, to je ujedno i najviši vrh u Americi istočno od rijeke Mississippi.
Masiv Apalači dijeli se u tri grupe;
- Sjeverni Apalači, od kanadske provincije Newfoundland i Labrador do rijeke Hudson, koji se prostire preko kanadskih provincija Nova Scotia i New Brunswick i Quebec, kroz amaričke države Maine, New Hampshire, Vermont (Green Mountains), Massachusetts, Connecticut i New York.
- Srednji Apalači od rijeke Hudson do rijeke New River koji se prostire kroz države New Jersey, Pennsylvania, Maryland, Ohio, Virginia i Zapadna Virginia.
- Južni Apalači od rijeke New River preko istočnih dijelova država; Kentucky, Tennessee; sjevernih dijelova država, Sjeverna Karolina, Južna Karolina, Georgia do sredine Alabame.
Najviši vrhovi[uredi | uredi kod]
- Mount Mitchell, 2037 m (Sjeverna Karolina)
- Clingman’s Dome, 2025 m (Sjeverna Karolina, Tennessee)
- Mount Washington, 1917 m (New Hampshire)
- Mount Rogers, 1746 m (Virginia)
- Mount Marcy, 1629 m (New York)
- Mount Katahdin, 1606 m, (Maine)
- Spruce Knob, 1482 m (Zapadna Virginia)
- Mont-Jacques-Cartier, 1268 m, (Quebec, Kanada)
Apalači u historiji[uredi | uredi kod]
Apalačke planine bile su prva granica do koje su se prvi engleski doseljenici naseljavali, one su im predstavljale realnu prepreku na putu prema zapadu i tokom cijelog 17. vijeka i velikim dijelom 18. vijeka predstavljale su granicu iza koje se prostirao famozni prvi - divlji zapad.
Na kraju Sedmogodišnjeg rata (Francusko-indijanski rat) 1763, britanski kralj George III je svojom objavom proglasio Apalačke planine granicom dokle se smiju naseljavati bijeli naseljenici, kao prijateljsku gestu prema indijskim plemenima koja su u savezu s Britanijom ratovala protiv Francuske.[2] Međutim, to kraljevo obećanje, nije dugo održano, već 1770 poveo je Daniel Boone grupu naseljenika Apalačke planine i osnovao prva bijelačka naselja u Kentuckyju, sa njim je na taj pohod kao geometar krenuo i kasniji američki predsjednik George Washington.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ [„The Appalachian Region - Appalachian Regional Commission (en)”. Arhivirano iz originala na datum 2008-12-02. Pristupljeno 2011-02-24. The Appalachian Region - Appalachian Regional Commission (en)]
- ↑ Colin Gordon Calloway: The Scratch of a Pen, 1763 and the Transformation of North America, Oxford University Press, 2006, str 92. (en)
