Vicekraljevstvo Río de la Plata
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg)
Vicekraljevstvo Río de la Plata (španjolski: Virreinato del Río de la Plata) zvano i Vicekraljevstvo Buenos Aires bila je kolonija Španjolskog Imperija koja je egzistirala od 1776. do 1824.
To je bilo posljednje od četiri vicekraljevstva koja je Španjolska osnovala tokom kolonijalne ere u Centralnoj i Južnoj Americi.[1]
Historija[uredi | uredi kod]
To novo vicekraljevstvo (osnovano 1776.) kontroliralo je krajeve koji su prije tog bili pod upravom Vicekraljevstva Peru, a to su teritoriji današnje; Argentine, Urugvaja, Paragvaja i Bolivije.[1]
Odluka da se osnuje rezultat je nastojanja kralja Carlosa III da decentralizira vladavinu u svom španjolsko-američkom imperiju i saznanja da krajevi južno od Brazila zahtjevaju veću vojnu prisutnost i jaču obranu, zbog portugalskih pritisaka na sjeverne obale Río de la Plate.[1]
Španjolska je također željela smanjiti šverc iz Portugalskog Brazila u Buenos Aires. Pored tog 1760-ih je postalo jasno, da Britanci žele zauzeti Falklandski (Malvinski) arhipelag, sa kog ih je Španjolska 1770. privremeno istjerala.[1]
Prvi vicekralj nove kolonije Pedro Antonio de Cevallos]], uplovio je u Montevideo 1776. sa svom silom brodova i vojnika, pa je brzo potisnuo Portugalce i organizirao novu administraciju u Buenos Airesu. Svega nekoliko mjeseci nakon preuzimanja dužnosti, zamijenio ga je drugi vicekralj - Juan José de Vértiz y Salcedo (1778–84).
Nakon njega izredali su se; Nicolás del Campo (1784-89) i Nicolás de Arredondo ([[1789–95) koji su dobro su upravljali kolonijom, kao i četvorica drugih koji su kratko vladali između 1795. i 1804.[1]
To je bio prosperitetni period Vicekraljevstva Rio de la Plata, a naročito za grad Buenos Aires, koji je postao prekomorski dragulj Španjolskog Imperija. Srebro iz rudnika u Potosíju koje se prije tog izvozilo iz Vicekraljevstva Peru, sada se transportirao iz luke Buenos Airesa.[1]
Prosperitetu je doprinjela i velika potražnja za usoljenom govedinom, naročito u Kubi i Brazilu gdje su vlasnici latifundija njom hranili svoje robove. Zbog tog je procvjetalo stočarstvo u Pampi i prerada kože.[1]
Rafael de Sobremonte koji je postavljen za vicekralja 1804. nije bio na visini zadatka, Za njegova mandata Britanci su dva puta (1806, 1807) upali u Río de la Platu i napali Buenos Aires a on je dvaput pobjegao, pa je zbog tog i smjenjen.[1]
Kreolsko stanovništvo je preuzelo odbranu i istjeralo Britansku mornaricu, Kreoli očvrsli u borbama postali su svjesni vlastite snage, pa su 1810. osnovali privremenu huntu i protjerali posljednjeg vicekralja na Kanare. To je bio kraj Vicekraljevstva Río de la Plata i početak procesa stvaranja nezavisnih država Argentine, Urugvaja, Paragvaja i Bolivije.[1]
