Ludovik Crijević Tuberon

Ludovik Crijević Tuberon (lat. Ludovicus Cerva Tubero, 1459–1527) bio je hrvatski latinista, koji se pre svega istakao radom na istoriografiji. Rođen u Dubrovniku, studirao je filozofiju, teologiju i matematiku u Parizu. Razrešvši sklopljeni brak, u 25. godini života priključio se benediktinskom redu i posvetio se proučavanju dela antičkih rimskih istoričara i istraživanju domaće istorije. Dvadesetak godina bio je opat samostana sv. jakova u Višnjici kraj Dubrovnika.

Glavno je Tuberonovo delo Zapisi o svom vremenu (Commentaria temporum suorum), objavljeno prvi put 1603, a zatim nekoliko puta preštampano. Ovo istorijsko delo obuhvata razdoblje od smrti kralja Matije Korvina (1490) do smrti pape Lava X (1522) te predstavlja prvorazredni izvor za period Jagelovića u Ugarskoj (1440–1444 i 1490–1526). U njemu Tuberon, ugledajući se na Salustija i Tacita, tečno i slikovito prikazuje događaje, ličnosti, društvene i ekonomske prilike na širokom prostoru od Budima do Carigrada u periodu od 1490. do 1522. godine. Vrlo su zanimljivi ekskursi u dalju prošlost te anegdotski i novelistički umeci s psihološkom karakterizacijom pojedinih ličnosti. Delo je pisano klasičnim latinitetom, koji je autoru pribavio ime "dubrovačkog Salustija". Delo odaje piščev slobodan duh koji je tolerantan prema reformskim pokretima te oštro kritikuje visoki kler i vatikansku politiku, zbog čega je crkva to istorijsko delo 1734. stavila na "Popis zabranjenih knjiga" (Index librorum prohibitorum).

Crijevićeva rasprava O poreklu, običajima i podvizima Turaka (De Turcarum origine, moribus et rebus gestis) objavljena je 1590, a 1790. štampan je njegov pregled istorije Dubrovnika pod naslovom O poreklu i razvoju dubrovačkoga grada (De origine et incremento urbis Rhacusanae). Oba su dela zapravo odlomci iz Zapisa.