Bastasi (Drvar, BiH)
| Bastasi | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Bosna i Hercegovina
|
| Entitet | Federacija Bosne i Hercegovine |
| Opština/Općina | Drvar |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo ((1991)) | 379 |
| Geografija | |
| Koordinate | 44°18′14″N 16°32′14″E / 44.3039°N 16.5372°E |
  Bastasi Bastasi (Bosne i Hercegovine) | |
Koordinate: 44° 18′ 14" SGŠ, 16° 32′ 14" IGD
Bastasi je naseljeno mjesto u Bosni i Hercegovini u opštini Drvar koja pripada entitetu Federacija Bosne i Hercegovine. Na popisu stanovništva 1991. u njemu je živjelo 379 stanovnika. Nacionalni sastav stanovništva - Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991.. Sarajevo: Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine.
Geografija[uredi | uredi kod]
Od izvora pod Šatorom pa do ušća u Unu kod Martin Broda Unac teče dolinom dugom oko 65, a širokom do 25 km (najviše) i protiče kroz četiri manje kotline (Preodac, Prekaja i Mokronoge, Drvar i Bastasi. Kotline su razdvojene klisurama, kroz koje se Unac probija, a među kojima su se formirala i manja polja pogodna za stočarstvo, a mjestimično i za poljoprivredu, kao i ova oko Bastasa (Donji Unac). Cijela dolina je otvorena (i nagnuta) na zapad, prema Uni. Pored Unca ovdje su još vode Bastašica i Misije. Izvori su: Ljeskovac, Pavićevac,Crnomudski Bunar, Točak, Vodica, Adamovića Vrelo, Miljado i Okovir. [1]
Istorija[uredi | uredi kod]
Kako to pokazuju brojne ilirske gradine (castella, oppida), koje su redovito smještene po prirodnim uzvisinama na obodu poljâ, dolina Unca je bila dobro naseljena i u predrimsko doba. Tu je živjelo ilirsko pleme Sardeati. Oko gradina je raspršen veliki broj grobnih tumula. Centar predrimske plemenske zajednice se, po svoj prilici, nalazio u Bastasima, najžupnijem dijelu kotline, oko Gradine koja leži sjeveroistočno od sela, i oko Obljaja, zapadno od Bastasa, s obje strane Unca. Gradina, na desnoj obali rijeke imala je dominantan položaj, sa trostrukim nasipom na vrlo istaknutom položaju. Na Gradini su se sačuvali i temelji rimske četvrtaste utvrde (kule), moguće još iz vremena pacifikacije zemlje. Ostaci prethistorijskog utvrđenja nalaze se i na Obljaju (680 m), zapadno od sela, na visini Gradine (kod sklopa zvanog Berek), ali na lijevoj obali Unca. [2]
U selu je rođen Todor Srdić, „sveštenik, narodni poslanik i neustrašivi borac za slobodu i pravdu”. Vlasnici drvarske celuloze nudili su popu Todoru zlato samo da ubjedi narod da otpadne vode koje bi oni puštali u Unac neće zagaditi rijeku. Todor to nije htio ni da čuje. Poslije toga su kapitalisti bili primorani da prokopaju desetak kilometara dug odvodni betonski kanal, kojim je lauga iz celuloze zaobilazila sela i zaseoke bastaškog kraja. Bila je to prva ekološka akcija na ovim prostorima.
Bastasi su inače bili administrativni centar prije nego što je to postao Drvar.
Za vrijeme Drugog svjetskog rata, prije Desanta na Drvar Josip Broz Tito uglavnom boravio je u jednoj pećini u Bastasima. Jednom poslije rata i došao je u posjetu selu. Njemu u čast sagrađen je motel "Bastašica".
Poslije rata 92-95, prvi povratnici u Bosni bili su iz Bastasa. U selu je obnovljeno nekoliko stotina kuća, mjesna crkva, uređen grob Todora Savića, podignut je i spomenik poginulim partizanima. Obnovljena je i Osnovna škola, ali u njoj nažalost nema učenika.
Stanovništvo[uredi | uredi kod]
| Nacionalnost | 1991. |
| Srbi | 378 |
| Muslimani | 0 |
| Hrvati | 1 |
| Jugosloveni | 0 |
| ostali | 0 |
| Ukupno | 379 |
|
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ „Petar Rađenović: UNAC - Antropogeografska ispitivanja”. Pristupljeno 9. 2. 2016.
- ↑ „Ivo Bojanovski: BOSNA I HERCEGOVINA UANTIČKO DOBA”. Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine, 1988. Pristupljeno 9. 2. 2016.
