Whitworthova puška
| Whitworthova puška | |
|---|---|
| Tip | sporometna puška sprednjača |
| Mjesto nastanka | Ujedinjeno Kraljevstvo |
| Historija upotrebe | |
| Koristio/li | Konfederativne Države Amerike |
| Ratovi | Američki građanski rat |
| Historija proizvodnje | |
| Dizajner | Joseph Whitworth |
| Dizajniran/a/o | 1854-1857 |
| Proizvođač | Whitworth Rifle Company |
| Proizveden/a/o | 1857-1865 |
| Broj primjeraka | 13.400 |
| Specifikacije | |
| Dužina | 49 in (1,200 mm) |
| Cijev (dužina) | 33 in (840 mm) |
| Čahura | metak kalibra .45 |
| Kalibar | 0.451 inches (11.5 mm)* |
| Punjenja | punjenje kroz cijev |
| Brzina paljbe | 2–3 hitaca u minuti |
| Efektivni domet | 800 to 1,000 yd (730 to 910 m) |
| Maksimalni domet | 1,500 yd (1,400 m) |
| Sistem punjenja | single shot |
Whitworthova puška engl. Whitworth Rifle je sporometna puška sprednjača koju je dizajnirao britanski oružar Sir Joseph Whitworth, najpoznatija po korištenju u američkom građanskom ratu.
Njena je specifičnost u odnosu na ostale puške tog vremena bio u osmerokutnom obliku cijevi, za koje je Whitworth vjerovao da predstavljaju bolje rješenje u odnosu na cijevi tadašnjih žljebuša. Samu je pušku namijenio britanskoj vojsci, i to kao zamjenu za pušku Pattern 1853 Enfield koja je pokazala određene slabosti u nedavnom Krimskom ratu. Godine 1857. se prilikom testova pokazala superiornijom u odnosu na Enfield, prije svega po izuzetnom dometu - mogla je pogoditi metu na 1800, u odnosu na Enfieldovih 1300.[1] Britanska vlada je, međutim, odbila nardužbu jer su cijevi Whitworthovih pušaka bile teže za održavanje, a samo oružje skuplje od Enfielda.
Whitworthu je, pak, godine 1860. veliku reklamu dala kraljica Victoria pogodivši centar mete sa udaljenosti od 300 m na skupu Nacionalnog streljačkog udruženja u Wimbledonu.[2] Već sljedeće godine je izbijanje građanskog rata u SAD donijelo novog kupca u obliku južnjačke Konfederacije. Južnjaci su puške obično dijelili posebno izvježbanim i odabranim strijelcima koji su pratili redovne pješadijske jedinice; njihova je svrha bila, poput snajpera, gađati neprijateljsko ljudstvo, najčešće posade artiljerijskih oruđa, sa velike udaljenosti. Manji broj je bio opremljen sa za tadašnje standarde prilično modernim teleskopskim nišanima. 9. maja 1864. je, prilikom bitke kod Spotsylvanije, jedan od tih strijelaca, prema često citiranim navodima, pogodio i smrtno ranio sjevernjačkog generala Johna Sedwigka netom nakon što je on svojim ljudima rekao "Ne mogu pogoditi slona sa ove udaljenosti".
Izvori[uredi | uredi kod]
- Article on americancivilwar.org.uk Arhivirano 2011-09-27 na Wayback Machine-u