Sandžak (1943–1945)

Izvor: Wikipedija
(Preusmjereno sa stranice Sandžak (1943—1945))
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Sandžak
(nedostaje slika zastave) (nedostaje slika grba)
Zastava Grb

Područje u nadležnosti Zemaljskog antifašističkog veća narodnog oslobođenja Sandžaka (ZAVNOS-a), 1943-1945. godine.
Geografija
Kontinent Evropa
Region Balkan
Zemlja Jugoslavija
Glavni grad Pljevlja
Društvo
Zvanični jezici srpskohrvatski
Valuta Jugoslovenski dinar
Vladavina
Oblik vladavine socijalizam
Osnivanje 1943.
Prestanak 1945.
Događaji
Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija Portal:SFRJ

Sandžak je od 1943. do 1945. godine, u okviru novog socijalističkog poretka koji se izgrađivao u Jugoslaviji, bio tretiran kao zasebna političko-teritorijalna jedinica Jugoslavije. U tom periodu, vrhovnu vlast na oslobođenoj teritoriji Sandžaka činilo je Zemaljsko antifašističko veće narodnog oslobođenja Sandžaka (ZAVNOS), najvažnije narodno predstavničko, zakonodavano i izvršno telo i političko rukovodstvo NOB-a u Sandžaku.

Osnivačka skupština ZAVNOS-a održana je 20. i 21. novembra 1943. u Pljevljima. U to vreme, područje Sandžaka nalazilo se pod okupacijom Sila osovine i bilo je administrativno podeljeno između Crne Gore i Nedićeve Srbije, dok su delovi regije bili u sastavu oslobođene partizanske teritorije.

Prvi predsednik Predsedništva ZAVNOS-a bio je Sreten Vukosavljević. ZAVNOS je imao sledeću organizacionu strukturu: Predsedništvo, Izvršni odbor, 7 odseka – upravni, privredno-finasijski, prosvetni, informativno-propagandni, socijalni, zdrastveni i verski. Područje na kojem je ZAVNOS imao jurisdikciju činilo je 8 sandžačkih srezova: deževski, sjenički, pribojski, prijepoljski, štavički, novovaroški, bjelopoljski i pljevaljski.

Pokrenut je list „Glas Sandžaka’’, organ ZAVNOS-a, koji je počeo da izlazi 15. juna 1944. godine. Izvršni odbor (vlada Sandžaka) je bio stalno u pokretu, a nakon konačnog oslobođenja Sandžaka 13. januara 1945. godine bio je smešten u Novom Pazaru.

Konačna arbitraža o statusu Sandžaka izvršena je na petoj sednici Predsedništva AVNOJ-a koja je održana 24. februara 1945. godine. Tada je istaknuto da položaj Sandžaka treba rešiti na način da se deževski, sjenički, pribojski, prijepoljski, štavički i novovaroški srez pripoje federalnoj Srbiji, a bjelopoljski i pljevaljski srez Crnoj Gori. 26-27. marta 1945. godine u Novom Pazaru je održana Oblasna konferencija KPJ za Sandžak na kojoj su podržana opredeljenja AVNOJ-a o budućnosti Sandžaka i doneta je odluka o prestanku rada ovog partijskog organa i osnivanju Okružnog Komiteta KPJ za Novopazarski okrug, koji je obuhvatao teritoriju 6 današnjih sandžačkih opština u okviru Republike Srbije.

Na Drugom, a takođe i poslednjem, zasedanju ZAVNOS-a, 29. marta 1945. godine, u Novom Pazaru, doneta je odluka o raspuštanju ZAVNOS-a. Ta odluka potvrđena je na Trećem zasedanju AVNOJ-a, 7. avgusta 1945. godine.

Povezano[uredi | uredi kod]

Spoljašnje veze[uredi | uredi kod]

Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Sandžak_(1943–1945)&oldid=41858499