Prvi robovski rat
Prvi ustanak robova u Rimskoj republici desio se između 135. i 132. godine pre n. e. Grupa robova se pobunila na ostrvu Sicilija u gradu Ena. Predvodio ih je Evnus, bivši rob koji je tvrdio daje prorok, i Kilikijanac, Kleon. Nakon manjih okršaja u kojima su robovi odneli pobedu, na Siciliju se iskrcao veći kontigent rimskih vojnika i ugušio pobunu.
Glavni uzrok ustanka su bile promene u oblasti imovine uvedene nakon proterivanja Kartaginjana nakon Drugog punskog rata. Špekulanti iz Italije su pohrlili na Siciliju i, na opšte negodovanje Sicilijanaca, jeftino kupili velike površine zemlje ili su postali vlasnici imanja Siclijanaca koji su se bili stavili na stranu Kartaginjana.
Sicilijanci koji su podržali rimsku stranu sledili su primer i obogatili se na račun svojih zemljaka. Robovi su se prodavali veoma jeftino a pšenica je na Siciliji imala bolje tržište nego u Italiji u kojoj je besneo rat, tako da je Sicilija bila prepuna robova koji su radili na poljima žita rimskih ili sicilijanskih zemljoposednika koji su ih jako loše hranili tako da su robovi uskoro bili primorani da kradu kako bi preživeli. Robovi su potkradali siromašne Sicilijance, a zemljoposednici nisu ništa učinili tako da je ustanak bio neminovan.
Glavna grupa robova je u jednom momentu brojala 200.000 ljudi i žena i verovatno dece. Vođa ustanka Evnus, verovatno poreklom Sirijac, tvrdio je da je prorok i mesija robova. Prema nekim izvorima, bio je pre lukav nego sposoban. Pobede koje je izvojevao protiv Rimljana su često zapravo bile zasluga njegovog komandanta Kilikijca Kleona. Kleon je na kraju poginuo u borbi, a Evnus je bio zarobljen, ali je umro pre nego što je izveden pred lice pravde.
- Arnold, History of Rome, Vol. III. pp. 317-318, London edition.