Dijeceza

Dijeceza (lat. diacesis od grč. dioikesis: gospodarstvo, kućanstvo, upravljanje, uprava), upravna jedinica Rimskog Carstva (od kraja 3. stoljeća), veća od provincije, manja od prefekture. Dioklecijan je Carstvo podijelio na 12 (kod Vujaklije: 14) dijeceza sa 101 provincijom. Već za Konstantina Velikog počinje se naziv dijeceza upotrebljavati i za crkvenoupravno područje, posebno kad se poklapa s granicama dijeceze Carstva.

Danas je termin dijeceza u Katoličkoj crkvi naziv za područje kojim upravlja biskup (tj. za biskupiju). Ponekad se ta riječ upotrebljava i za pravoslavnu crkvenu oblast pod upravom episkopa, tj. za episkopiju, (eparhiju odn. vladičanstvo), kao i (kod protestanata) za parohiju koja stoji pod jednim superintendantom.

Dijecezan je onaj koji upravlja dijecezom, biskup (rjeđe episkop).

Napomene

• U MEP-u dijeceza se opisuje kao "(grč.) episkopija, biskupija; eparhija, parohija", iako su u pravoslavnoj crkvi episkopija i eparhija sinonimi, a parohija je manja crkvena oblast koja je dio eparhije.
• Usporedi arhidijeceza.

Izvori

• ELZ, HER, HOL, Jurančič, Klaić, MEP, Minerva, RMS, RSANU, Vujaklija