Bitka kod Leuktre – razlika između verzija
mNema sažetka izmjene |
|||
| Red 18: | Red 18: | ||
'''Bitka kod Leuktre''' se vodila godine [[371. pne.]] kod sela [[Leuktra]] u blizini [[Tespija|Tespije]], drevnog grada u [[Beotija|Beotiji]], između snaga Beotijskog saveza na čelu s [[Teba (Grčka)|Tebom]] i snaga [[Peloponeski savez|Peloponeskog saveza]] na čelu s [[Teba (Grčka)|Tebom]]. U njoj su tebanski vojskovođe [[Epaminonda]] i [[Pelopida]], usprkos brojčane inferiornosti svojih snaga, a uz korištenje inovativne taktike, nanijeli katastrofalni poraz Spartancima, pri čemu je poginuo spartanski kralj [[Kleombrot]]. Tim je porazom, od koga se Sparta nikada nije oporavila, okončana višedecenijska spartanska hegemonija nad [[antička Grčka|Grčkom]], a koju je nakratko zamijenila tebanska hegemonija. |
'''Bitka kod Leuktre''' se vodila godine [[371. pne.]] kod sela [[Leuktra]] u blizini [[Tespija|Tespije]], drevnog grada u [[Beotija|Beotiji]], između snaga Beotijskog saveza na čelu s [[Teba (Grčka)|Tebom]] i snaga [[Peloponeski savez|Peloponeskog saveza]] na čelu s [[Teba (Grčka)|Tebom]]. U njoj su tebanski vojskovođe [[Epaminonda]] i [[Pelopida]], usprkos brojčane inferiornosti svojih snaga, a uz korištenje inovativne taktike, nanijeli katastrofalni poraz Spartancima, pri čemu je poginuo spartanski kralj [[Kleombrot]]. Tim je porazom, od koga se Sparta nikada nije oporavila, okončana višedecenijska spartanska hegemonija nad [[antička Grčka|Grčkom]], a koju je nakratko zamijenila tebanska hegemonija. |
||
== Pozadina == |
|||
Spartanska hegemonija nad Grčkom, uspostavljena na kraju [[peloponeski rat|peloponeskog rata]], bila je potvrđena [[Antalkidin mir|Antalkidinim mirom]] [[387. pne.]] kojim je okončan [[korintski rat]]. Njegove odredbe su, između ostalog, raspustile Beotijski savez, ali i jamčile nezavisnost grčkih polisa. Spartanci su godine 382. pne. prekršili te odredbe kada je njihov vojskovođa Febida na prevaru zauzeo Tebu, uspostavio spartanski garnizon, a zajedno s njim pro-spartansku oligarhijsku vlast. Godine [[379. pne.]] su [[Epaminonda]] i [[Pelopida]] digli ustanak, protjerali spartanski garnizon, uspostavili novu vlast, te potom obnovili Beotijski savez. Sparta je to protumačila kao kršenje mirovnog ugovora te započela rat protiv Tebe kojoj se, pak, pridružila [[Atena]]. Rat se nekoliko godina vodio s promjenjivim rezultatima sve dok godine [[372. pne.]] Tebanci nisu srušili [[Plateja|Plateju]], od strane Spartanaca nedavno obnovljeni grad na granici s [[Atika|Atikom]], tradicionalnog atenskog saveznika. Osjetivši se ugroženim, Atenjani su započeli pregovore o separatnom miru, odnosno savezu sa Spartom. |
|||
Suočeni s gubitkom saveznika, Tebanci su ispočetka pristali otići na mirovnu konferenciju u Sparti. Tamo je Epaminonda pristao na sve spartanske zahtjeve, osim raspuštanja Beotijskog saveza. Na to je spartanski kralj [[Agesilaj II]] prekinuo pregovore i naredio Kleombrotu da s vojskom Peloponeskog saveza napadne Beotiju. |
|||
Nastojeći iznenaditi Tebance, Spartanci su umjesto uobičajenog puta prešli brda kroz Tizbe te na prepad zauzeli tebansku tvrđavu Kreuzinu, zarobivši nekoliko tebanskih brodova. Kada se vojska Beotijskog saveza okupila kod Leuktre, nedostojao joj je šesti od sedam predviđenih kontingenata. Nasuprot njih je stajala cjelokupna vojska Peloponeskog saveza, koja je brojala 10-11.000 hoplita. [[Beotarh|Beotarsi]] su ispočetka bili podijeljeni mogu li se uopće suprotstaviti Kleombrotu, s time da je Epaminonda bio za to da se vodi bitka. Tek kada je stigao posljednji beotijski kontingent, odlučeno je da se primi bitka. Međutim, čak i s pojačanjima su beotijske snage bile slabije od peloponeskih - imale su tek 6-7.000 hoplita. |
|||
== U popularnoj kulturi == |
== U popularnoj kulturi == |
||
Verzija na datum 5 juli 2009 u 13:05
| Bitka kod Leuktre | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment sukoba nakon peloponeskog rata | |||||||
| |||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Epaminonda | Kleombrot I † | ||||||
| Snage | |||||||
| 6.000–7.000 hoplita 1.500 konjanika |
10.000–11.000 hoplita 1.000 konjanika | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| 300 prema Diodoru, 47 prema Pauzaniji | 1000 prema Ksenofontu, 4000+ prema Diodoru | ||||||
Bitka kod Leuktre se vodila godine 371. pne. kod sela Leuktra u blizini Tespije, drevnog grada u Beotiji, između snaga Beotijskog saveza na čelu s Tebom i snaga Peloponeskog saveza na čelu s Tebom. U njoj su tebanski vojskovođe Epaminonda i Pelopida, usprkos brojčane inferiornosti svojih snaga, a uz korištenje inovativne taktike, nanijeli katastrofalni poraz Spartancima, pri čemu je poginuo spartanski kralj Kleombrot. Tim je porazom, od koga se Sparta nikada nije oporavila, okončana višedecenijska spartanska hegemonija nad Grčkom, a koju je nakratko zamijenila tebanska hegemonija.
Pozadina
Spartanska hegemonija nad Grčkom, uspostavljena na kraju peloponeskog rata, bila je potvrđena Antalkidinim mirom 387. pne. kojim je okončan korintski rat. Njegove odredbe su, između ostalog, raspustile Beotijski savez, ali i jamčile nezavisnost grčkih polisa. Spartanci su godine 382. pne. prekršili te odredbe kada je njihov vojskovođa Febida na prevaru zauzeo Tebu, uspostavio spartanski garnizon, a zajedno s njim pro-spartansku oligarhijsku vlast. Godine 379. pne. su Epaminonda i Pelopida digli ustanak, protjerali spartanski garnizon, uspostavili novu vlast, te potom obnovili Beotijski savez. Sparta je to protumačila kao kršenje mirovnog ugovora te započela rat protiv Tebe kojoj se, pak, pridružila Atena. Rat se nekoliko godina vodio s promjenjivim rezultatima sve dok godine 372. pne. Tebanci nisu srušili Plateju, od strane Spartanaca nedavno obnovljeni grad na granici s Atikom, tradicionalnog atenskog saveznika. Osjetivši se ugroženim, Atenjani su započeli pregovore o separatnom miru, odnosno savezu sa Spartom.
Suočeni s gubitkom saveznika, Tebanci su ispočetka pristali otići na mirovnu konferenciju u Sparti. Tamo je Epaminonda pristao na sve spartanske zahtjeve, osim raspuštanja Beotijskog saveza. Na to je spartanski kralj Agesilaj II prekinuo pregovore i naredio Kleombrotu da s vojskom Peloponeskog saveza napadne Beotiju.
Nastojeći iznenaditi Tebance, Spartanci su umjesto uobičajenog puta prešli brda kroz Tizbe te na prepad zauzeli tebansku tvrđavu Kreuzinu, zarobivši nekoliko tebanskih brodova. Kada se vojska Beotijskog saveza okupila kod Leuktre, nedostojao joj je šesti od sedam predviđenih kontingenata. Nasuprot njih je stajala cjelokupna vojska Peloponeskog saveza, koja je brojala 10-11.000 hoplita. Beotarsi su ispočetka bili podijeljeni mogu li se uopće suprotstaviti Kleombrotu, s time da je Epaminonda bio za to da se vodi bitka. Tek kada je stigao posljednji beotijski kontingent, odlučeno je da se primi bitka. Međutim, čak i s pojačanjima su beotijske snage bile slabije od peloponeskih - imale su tek 6-7.000 hoplita.
U popularnoj kulturi
Godine 2003. BBC je rekonstruirao bitku u epizodi TV-serije Time Commanders.
Eksterni linkovi
- Battle of Leuctra animated battle map by Jonathan Webb