Klisura rijeke Gradac
| Klisura reke Gradac[1] | |
|---|---|
 Nacionalna kategorija - ΙΙ kategorija - zaštićeno područje regionalnog odnosno velikog značaja. | |
| Najbliži grad | Valjevo  Srbija |
| Koordinate | 44°16′01″N 19°53′39″E / 44.2669°N 19.8943°E |
| Površina | 12,68 km² (5 mi² ) |
| Oznaka | PIO Klisura reke Gradac - režim zaštite III stepena |
| Osnivanje | 2001. odlukom Skupština opštine Valjevo o zaštiti Predela izuzetnih odlika „Klisura reke Gradac“ („Službeni glasnik opštine Valjevo“, br. 1/2001).[2] |
| Upravitelj | Ekološko društvo „Gradac“ iz Valjeva. |
Gradac je reka u zapadnoj Srbiji, pritoka Kolubare. Teče klisurom dubine od 150 do 300 m. i dužine oko 23 km. u pravcu jug-sever. Njen tok je dužine 28 km. i pad od 187 m. Izvor joj se nalazi u podnožju planine Povlen. Klisura reke Gradac predstavlja vrlo atraktivnu ambijetalnu celinu i jedan od najatraktivnijih prostora u ovom delu Srbije. Pejsažne karakteristike se ogledaju pre svega u geomorfološkim odlikama klisure. Bez obzira na neposrednu blizinu Valjeva, ekonomskog centra ovog dele Srbije, klisura je u najvećoj meri ostala očuvana od izgradnje i drugih oblika degradacije, što u ukupnim pejsažnim karakteristikama ovog prirodnog dobra zauzima posebno mesto.
Obale reke Gradac i njenih potoka su obrasle žbunastim zajednicama sive vrbe (Salix incana), rakite (Salix purpurea) i sive jove (Alnus incana), a suvlje strane klisure mešovitim šumama i šibljacima hrastova (Quercus cerris, Q. frainetto, Q. petraea), običnog graba (Carpinus betulus), belog graba (Ostrya carpinifolia), gloga (Crataegus monogyna) i drugih vrsta. Životinjski svet ove klisure je takođe raznovrstan. U vodama ove reke sreću se potočna pastrmka (Salmo trutta), lipljan (Thymallus thymallus), zlatni vijun (Cobitis aurata), a u šumama i na kamenjarima, između ostalih, velika senica (Parus major), pupavac (Upupa epops), češljugar (Carduelis carduelis), carić (Troglodytes troglodytes), gluvara (Anas plathyrhynchos), žutogrli miš (Apodemus flavicollis), riđa voluharica (Myodes glareolus), vidra (Lutra lutra), zec (Lepus europaeus) i druge vrste. Značaju klisure doprinosi i srednjovekovni manastir Ćelije sa crkvom posvećenom Sv. Arhangelu Mihailu, kao i ostaci srednjovekovnog utvrđenja kod sela Branegović.
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ „Klisura reke Gradac”. Zavod za zaštitu prirode Srbije - www.zzps.rs. Arhivirano iz originala na datum 2022-01-06. Pristupljeno 9. 10. 2021.
- ↑ „Predjeli izuzetnih odlika u Srbiji”. Zavod za zaštitu prirode Srbije - www.zzps.rs. Arhivirano iz originala na datum 2022-01-05. Pristupljeno 9. 10. 2021.
