Kafja e Madhe
42°03′56.8″N 19°30′46.2″E / 42.065778°N 19.512833°E
| Kafja e Madhe | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Mesto: | Skadar,  Albanija
|
| Vrsta spomenika: | |
| Vreme nastanka: | 1920. |
| Tip spomenika: | Spomenik kulture |
| Stepen zaštite: | |
| Vlasnik: | |
| Nadležna ustanova za zaštitu: | |
| Nadležna institucija | |
| Sedište: | |
| Adresa: | 5 Rruga 28 Nëntori |
| Internet strana: | [http:// ] |
Kafja e Madhe[α 1] je istorijska građevina u gradu Skadru, na sjeveru Albanije. Zgrada je početkom 20. vijeka gostila istoimeni i vrlo ugledni restoran u gradu.
Osobine[uredi | uredi kod]
Institut za narodnu baštinu Albanije [α 2] ju navodi kao spomenik arhitekture.[1] U prvoj polovici 20. stoljeća restoran se smatrao dijelom luksuznog života u gradu.[2]
Istorija zgrade[uredi | uredi kod]
Nacrt zgrade je projektirao umjetnik Kolë Idromeno[α 3] u austrougarskom stilu.[3][4] Zgradu je počela graditi obitelj Ashik 1920. godine, a nešto kasnije nedovršena zgrada je pod nepoznatim okolnostima prodana obitelji Luka.[3] Vlasnik je dao zgradu u miraz kćeri Filomeni, koja se udala za izvjesnog Gulielmija, prezimenom isto Luka. Par je imao samo jednu kćer, Jjena Suresh, koja se udala u porodici Mozali.[3] Dugim godinama je bila mjesto susreta građana Skadra, ali i stranaca koji su ovamo dolazili. U to vrijeme ispred Kafja e Madhe je se nalazio Kafe Adriatik (kasnije srušen), čiji je redovni posjetilac bio književnik Migjeni[3] a lokal je posjećivao i Primo Shllaku i mnogi drugi pisci.[3] Prije nego što se zvala Kafja e Madhe, zgrada je imala tri imena: prvo je bilo Kafe Adriatik, drugo Hotel Park i konačno, dolaskom Crnogoraca, Grand hotel Savija.[4]
Nakon 1945. zgrada je – kao i većina komercijalnih objekata u Skadru – prebačena u državno vlasništvo.[3] Bez obzira na to, jedno vrijeme je uspjela zadržati svoju izvornu namjenu restorana, bara i hotela. Godine 1960. godine je proglašena spomenikom arhitekture.[3] Zgrada je profesionalno restaurirana u godinama 1987–1988., unatoč tadašnjoj lošoj gospodarskoj situaciji u zemlji.[3] Iako se do 1992. godine prestao koristiti kao restoran, u njoj je počeo raditi kockarnicu,[3] navodno do 1997. godine.[5]
U godinama 2001-2003 je objekt doživio novu i neslavniju obnovu,[3] te pokušaj podmetanja požara, koji se vatrogasna služba uspjela umiriti.[3] Kafja e Madhe je 2007. godine proglašena «Spomenikom kulture I. kategorije».[4] Od 2013. zgrada je prazna i čeka potpunu obnovu.[6]
Godine 2021. jedan dio zgrade je se srušio.[3][4]
Spoljašne veze[uredi | uredi kod]
- (alb) Kafja e Madhe, dëshmitarja e një barbarie në epokën moderne [Grand Café, svjedok barbarstva u modernom dobu]. Youtube. Retrieved 2023-02-09.
Bilješke[uredi | uredi kod]
- ↑ Kafja e Madhe, u prijevodu (fr) Grand Café.
- ↑ (alb) Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore (IKTK)
- ↑ Nikolla Kolë Idromeno (1860-1939)
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ (alb)„Lista e monumenteve të kulturës – Quarku Shkodër”. Pristupljeno 09. 02. 2023.
- ↑ (alb)„Shkëlqimi dhe rënia e Kafes së Madhe në Shkodër”. 19. 09. 2012. Arhivirano iz originala na datum 2017-04-07.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 (alb) Çapaliku, Stefan. „Kafja e Madhe – Tokë e zanë!”. Arteka Kulturë Humanitete. Pristupljeno 09. 02. 2023.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 (alb) „Shembet një pjesë nga “Kafja e Madhe” në Shkodër, si u la në harresë GODINA simbol, edhe në diktaturë u restaurua ng”. Dosja. 28. 5. 2021. Pristupljeno 09. 02. 2023.
- ↑ (alb)„Kafja e Madhe – Tokë e zanë!”. Gazeta Shqiptari.eu. 10. 02. 2016. Arhivirano iz originala na datum 2017-04-08. Pristupljeno 2017-04-07.
- ↑ (alb) „Kafja e Madhe”. Arhivirano iz originala na datum 24. 02. 2013. Pristupljeno 09. 02. 2023.