Körkarlen (roman)

Körkarlen (sh. Kočijaš) je roman švedske književnice Selme Lagerlöf originalno objavljen 1912. godine. Po žanru predstavlja mješavinu fantastike i socijalnog romana. Protagonist je David Holm, alkoholičar i nasilnik koji je tokom života u sirotinjskog četvrti nanosio zlo svima oko sebe, uključujući ženu i djecu, te Edit, dobrovoljku Vojske spasa koju je zarazio tuberkulozom nakon što mu je pokušala pomoći. Radnja počinje kada Holm shvati da je mrtav, a po njega dođe kočija koju vozi njegov preminuli prijatelj Georges i objasni mu da će sljedećih godinu dana, prije nego što ode u pakao, morati prikupljati duše umrlih iz grada. Lagerlöf je roman napisala nakon što je Švedsko udruženje za borbu protiv tuberkuloze angažiralo da napiše članak ili esej u kome bi čitateljima dala niz praktičnih savjeta za zaštitu od teške i neizlječive bolesti koja je tada predstavljala veliku opasnost za stanovništvo gusto naseljenih industrijaliziranih gradova. Sama Lagerlöf je taj sadržaj, pak, donijela u obliku romana koji socijalnu angažiranost kombinira sa njenim kršćanskim uvjerenjima, a koji je djelomično bio inspiriran i vlastitim životom te nešto poznatijim Dickensovim djelom A Christmas Carol. Roman nije doživio neki naročiti uspjeh, ali je 1921. postao poznat kao podloga za istoimenu filmsku adaptaciju Victora Sjöströma koji se smatra jednim od klasika švedske kinematografije i najboljih nijemih filmova uopće. Adaptiran je još dva puta - 1939. u Francuskoj kao La charrette fantôme i Švedskoj u zvučnoj verziji 1958.