Prijeđi na sadržaj

Društvena klasa

Izvor: Wikipedija
Model klasne podjele kapitalističkog društva na socijalističkom pamfletu iz 1911. godine

Klasa je pojam koji prilikom opisivanja nekog društva označava hijerahijsku podjelu između pojedinaca i društvenih grupa.

Točne definicije klase, odnosno njihova podjela u pojedinim društvima, često ovisi o specifičnim geografskim, ekonomskim, kulturnim i drugim okolnostima pojedinog društva, ali i o ideologiji pojedinih autora koji su se bavili tom temom.

Dodatni problem kod određivanja klasa jest taj što je veliki dio današnjeg svijeta prihvatio egalitarijanske principe prema kojima su svi ljudi jednaki, pa dakle formalnopravno ne bi trebale postojati nikakve klase. Međutim, one postoje, odnosno postojale su čak i u državama i sistemima koje su iz ideoloških razloga nastojale ponekad i drastičnim mjerama izbrisati sve društvene razlike.

Podjele klasa

[uredi | uredi kod]

Najčešća i najjednostavnija podjela društva na klase jest podjela na klasu ljudi koji imaju i klasu ljudi koji nemaju moć, pri čemu se oni koji imaju moć nazivaju elitom ili vladajućom klasom, dok se oni koji nemaju moć nazivaju potlačenom klasom. U najranijim i najprimitivnijim društvima moć je proizlazila iz superiorne fizičke snage, odnosno starosti koja je sa sobom donosila životno iskustvo, a samim time autoritet.

Kasnije su se, s podjelom rada i razvojem civilizacije, klasne razlike počele produbljivati i pretvarati u složene sisteme klasne podjele pri čemu je svaka klasa imala pod-klase, a svaki pojedinac bio određen pripadnošću točno određenom društvenom sloju. Kao jedan od najboljih primjera jest indijski sistem kasti.

U prošlosti je porijeklo, odnosno pripadnost određenoj etničkoj grupi i/li rasi također bio kriterij za pripadnost nekoj društvenoj klasi. Danas se klase u zapadnim društvima uglavnom određuju prema materijalnim kriterijima, a nešto rjeđe i po kriteriju stupnja obrazovanja, pa je tako najpoznatija podjela na bijele i plave okovratnike.

Ipak, najrasprostranjenija i najšire prihvaćena kategorizacija društvenih klasa u većini društava današnjeg svijeta se zasniva na podjeli na višu, srednju i nižu klasu, pri čemu se kao kriteriji za podjelu koriste različite kombinacije porijekla, materijalnog bogatstva, političkog utjecaja, obrazovanja, kulture i načina života.

Vanjske veze

[uredi | uredi kod]

Izvori

[uredi | uredi kod]


 Socijalna stratifikacija : Društvena klasa p  r  u 
Buržoazija Viša klasa Vladajuća klasa Plemstvo Bijeli okovratnik
Malograđanstvo Viša srednja klasa Kreativna klasa Džentrija Plavi okovratnik
Proletarijat Srednja klasa Radnička klasa Nouveau riche/Parvenu/Skorojevići Ružičasti ovratnik
Lumpenproletarijat Niža srednja klasa Niža klasa Klasa starog novca Zlatni okovratnik
Seljak/Kmet Robovska klasa Potlačena klasa Besklasnost