Dezinsekcija
Dezinskecija je skup mehaničkih, bioloških i hemijskih mera i postupaka koji se preduzimaju u cilju uništavanja, suzbijanja ili smanjenja broja štetnih insekata i krpelja. Sprovodi se kao mera profilakse u objektima za proizvodnju promet životnih namirnica, zdravstvenim ustanovama, predškolskim i školskim objektima, stambenim jedinicama, javnim površinama i slično.
Za dezinsekciju se koriste insekticidi i repalenti koji moraju imati najviše ekološke standarde. To su uglavnom preparati bez mirisa, koji ne ostavljaju vidljive tragove na površinama i produženog su delovanja.
Kako su mnogi insekti i krpelji ne samo prenosnici zaraznih bolesti, već i velike štetočine jer nanose materijalnu štetu u poljoprivredi, skladištima hrane, i na imovini, cilj dezinsekcije nije samo uklaljealj neprijatnih parazita iz našeg okruženja, već i zaštita zdravlja ljudi, domaćih životinja i imovine.
- Fizičke metode
Uništavanje insekata fizičkim metodama zasniva se na: mehaničkom ili ručnom uklanjanju insekata, postavljanju mehaničkih zamki, primeni temperature, jonizujućeg ili drugog zračenja, ultrazvuka, električne struje i sl.
- Biološke metode
Ova metoda se zasniva se na upotrebi prirodnog predatora koji u insektima aindukuje patološka stanja, ograničava njihovo razmnožavanje i uzrokuju smrt insekata i krpelja.
- Hemijske metode
Ove metode uasnivaju se na upotreba toksičnih materija koje izazivaju smrt u zaraženom insektu (insekticidi) ili upotrebi repalanata koji odvraćaju insekte.
Dezinskecja se sprovodi od strane organizacija ili službi za dezinsekciju i pojedinaca, edukovanih za te poslove kroz nekoliko faza:
- Uvid u stanje objekta i stepana infestacije
Izlaskom na teren edukovana lica za dezinsekciju obavljaju razgovor sa naručiocem dezinsekcije, obavljaju detaljan pregled objekta, postavljaju feromonske lepljive zamki ili korišste sredstava za isterivanje insekata iz njihovih skloništa u cilju utvrđivanja mesta i stepena infestacije.
- Planiranje dezinsekcije
Pplaniranje akcije, obuhvata: izbor insekticida, metode dezinsekcije, procenu utroška materijala i broja radnih sati i angažovanog ljudstav itd.
- Sprovođenje dezinsekcije
Dezinsekcija se najčešće sprovodi kombinovanom primenom određenih postupaka:
- prskanje ručnim prskalicama
- prskanje motornim prskalicama
- hladno zamagljivanje električnim uređajem
- toplo zamagljivanje eletričnim ili benzinskim uređajima
- zaprašivanje
- nanošenjem specifičnih insekticidnih mamaca
- postavljanje različitih klopki.
- Kontrola sprovedene dzinskecije
Kontrola uspešnosti dezinsekcije ostvaruje se razgovor sa naručiocem dezinskecije, ponovljenim detaljanim pregledom objekta, postavljanjem feromonskih lepljivih zamki ili korišćenjem sredstava za isterivanje insekata.
| Insekticidi | Vrste | Mehanizmi dejstva |
|---|---|---|
sredstva za kontrolu odraslih komaraca |
Organofosfati: Sintetički piretroidi: |
Primenjuju se u obliku sprejeva ultra niskog volumena (ULV). Primenom finih kapljica, aerosola, adulticidi dugo ostaju u vazduhu i u kontaktu sa letećim komarcima izazivaju njihovu smrt. U zavisnosti od veličine područja, primenjuju se u količinama manjim od 3 grama po hektaru, što minimizira štetni uticaj po ljude i životnu sredinu. |
sredstva za kontrolu larvi komaraca |
Bakterijski insekticidi: Inhibitori rasta komaraca: Organski insektidi: Ostala sredstva: |
Larvicidi su hemikalije tako dizajnirane da se njihovom primeniti na vodenim površinama onemogućava razvoj komaraca iz larvi. |
|
Piperonyl Butoxide,[3] N-Octyl bicycloheptene dicarboximide[4] |
Sinergisti nisu direktno toksični na komarace, ali njihova primena čini adulticide efikasnijim. | |
- ↑ Bacillus thuringiensis(General Fact Sheet) (en)
- ↑ Bacillus sphaericus serotype H5a5b strain 2362 (128128) Fact Sheet (en)
- ↑ Tozzi, A. A Brief History of the Development of Piperonyl Butoxide as an Insecticide Synergist. In Piperonyl Butoxide: The Insecticide Synergist; Jones, D. G., Ed.; Academic: San Diego, CA, (1998). str. 1.-5.What is piperonyl butoxide? (en)
- ↑ Reregistration Eligibility Decision for N-Octyl bicycloheptene dicarboximide (MGK-264) (en)