Decebal
| Decebal ili Diurpanej | |
|---|---|
| Kralj Dačana | |
| Decebal, na Trajanovom stupu | |
| Vladavina | 87 – 106 A.D. |
| Prethodnik | Duras |
| Otac | Scorilo |
Decebal je posljednji kralj Dačana koji je vladao u razdoblju od 87. do 106. godine. Poslije gotovo jednog stoljeća nesloge, ujedinio je dačanska plemena i dugo je uspješno odolijevao rimskoj ekspanziji. Ali, i pored sve upornosti, nije se mogao oduprijeti nadmoćnoj vojsci cara Trajana, koja je u dva navrata prodrla u zemlju Dačana. Poslije pada dačanske prijestolnice, Decebal je nastavio otpor na sjeveru zemlje. Nakon što je bio opkoljen, izvršio je samoubojstvo. Time je nestala i samostalnost Dačana, a njihova zemlja postala je rimska provincija Dacija.
Decebalovo pravo ime je bilo Diurpaneus, ali je nakon pobjeda u ratovima tijekom 84.-85. godine protiv Rimljana, nazvan Decebalus što vjerojatno znači "snaga Dačana" (balus je izvedeno iz indoeuropskog korijena *bal čije značenje je snaga i Dece što je vjerojatno genitiv množine riječi Daci, a u prijevodu bi značilo Dačana ili od Dačana).
U suvremenoj Rumunjskoj, gdje se Dačani smatraju precima današnjih Rumunja, Decebal je zbog svoje dugotrajne, uporne i većim dijelom uspješne borbe protiv osvajača dobio status nacionalnog heroja, te mu je posvećen veliki broj književnih i umjetničkih djela. Među njima se ističe spektakularni historijski film Dacii (Dačani) Sergiua Nicolaescua iz 1966. gdje je Decebalov lik tumačio Amza Pellea. Decebalovo samoubistvo je također 2005. rekonstruirano i u drugoj epizodi britanske igrano-dokumentarne serije Life and Death in Rome.
- "Assorted Imperial Battle Descriptions", De Imperatoribus Romanis.
- Speidel, M. (1984), Roman Army Studies, pp. 173-187.
