Izvorni kod stranice 1907

{{Godina}}
{{Godina u drugim kalendarima|1907}}
Godina '''1907''' ('''[[Rimski brojevi|MCMVII]]''') bila je [[redovna godina koja počinje u utorak]] po gregorijanskom, odn. [[redovna godina koja počinje u ponedjeljak]] po 13 dana zaostajućem [[Julijanski kalendar|julijanskom kalendaru]] (linkovi pokazuju kalendare).
__NOTOC__
<center>
{| style="border:1px solid silver;background-color:white;padding:5px;" align=center class=radius 
| '''1907''': <br /> [[1907#Januar/Siječanj|1]] • [[1907#Februar/Veljača|2]] • [[1907#Mart/Ožujak|3]] • [[1907#April/Travanj|4]] • [[1907#Maj/Svibanj|5]] • [[1907#Jun/Juni/Lipanj|6]] • [[1907#Jul/Juli/Srpanj|7]] • [[1907#Avgust/August/Kolovoz|8]] • [[1907#Septembar/Rujan|9]] • [[1907#Oktobar/Listopad|10]] • [[1907#Novembar/Studeni|11]] • [[1907#Decembar/Prosinac|12]] <br /> [[1907#Rođenja|Rođenja]] • [[1907#Smrti|Smrti]]
|}</center>

== Događaji ==
=== Januar/Siječanj ===
* [[3. 1.]] - [[Muhamed Ali-šah Kadžar]] je novi šah Persije (do 1909), vodi politiku protiv novog ustava i Medžlisa.
* 3. 1. - U Sofiji otvorena zgrada [[Narodno kazalište Ivan Vazov|Narodnog kazališta]]. Studenti su vrijeđali kneza [[Ferdinand I od Bugarske|Ferdinanda]] pa je univerzitet zatvoren na šest mjeseci.
* [[6. 1.]] - U Rimu otvoreno prvo školsko odeljenje po [[Metoda Montessori|metodi Montessori]].
* 6. 1. - Papina enciklika ''Une fois encore'': ponovo se osuđuje separacija države i crkve u Francuskoj.
* 7 - 8. 1. - Štrajk i neredi tekstilnih radnika u Río Blanco, Meksiko, u intervenciji vojske stradalo najmanje 50 ljudi.
* [[14. 1.]] - Zemljotres pogodio [[Kingston]] na Jamajci, do 1000 mrtvih.
* [[januar]] - I Srbi i muslimani se bune u [[Sandžak]]u povodom razrezivanja poreza.
* januar, polovinom - [[Carinski rat]]: srpska predstavka Beču - traže se ravnopravni trgovački pregovori.
* [[25. 1.]] - Izbori za Rajhstag u Nemačkoj: SPD sa 29% glasova dobija 43 mandata, a Partija Centra sa 19,4% dobija 105 mandata (izborni zakon favorizuje ruralne okruge).
* [[27. 1.]] (14. 1. po j.k.) - [[Kraljevina Crna Gora|Crnogorski]] predsjednik vlade [[Marko Radulović]] podnio ostavku zbog [[Nikola I. Petrović Njegoš|knjaževih]] smetnji, četiri dana kasnije dolazi [[Andrija Radović]].
* [[29. 1.]] - [[Lee De Forest]] patentirao [[trioda|triodu]].

=== Februar/Veljača ===
* [[5. 2.]] - Tajni memorandumi [[Alois Lexa von Aehrenthal|von Aehrenthala]], ministra inostranih poslova Austrougarske: anektirati Bosnu i Hercegovinu, formirati hrvatsko-srpsku grupu zemalja sa centrom u Zagrebu, pod okriljem Krune svetog Ištvana, čime bi se oslabila Ugarska i Srbija uvukla u habsburšku orbitu<ref>Mitrović, 68-71</ref>.
* [[7. 2.]] - "Blatnjavi marš" u Londonu je prvi veliki događaj u organizaciji Nacionalnog saveza društava [[Sufražetkinje|ženskog prava glasa]].
* [[8. 2.]] - SAD preuzimaju finansijsku kontrolu nad [[Dominikanska Republika|Dominikanskom Republikom]] zbog njenih velikih dugova.
* [[11. 2.]] - Parobrod ''Larchmont'' se sudario s drugim brodom kod Rhode Islanda, stradalo 140 ljudi.
* [[15. 2.]] - Zakon o narodnijem školama u Crnoj Gori (na snazi od 1/14. marta).
* [[februar]] - Osnovan [[Royal Dutch Shell]].
* [[15. 2.]] - "Džentlmenski", neformalni, sporazum između SAD i Japana: SAD neće uvoditi ograničenja na doseljavanje iz Japana, a Japan neće dozvoliti iseljavanje u SAD.
[[Datoteka:A cavalry patrol watching the burning of farmhouses by the rioters near Bujeu.jpg|mini|250px|[[Seljačka buna u Rumuniji 1907.|Seljačka buna u Rumuniji]]]]
* [[21. 2.]] (8. 2. po j.k.) - [[Seljačka buna u Rumuniji 1907.|Seljačka buna u Rumuniji]]: počinje u severnoj Moldaviji, da bi se proširila i na ostatak zemlje. U gušenju do aprila poginule hiljade seljaka.
* 21. 2. - Britanski feribot ''SS Berlin'' potonuo blizu Roterdama, 128 stradalih.
* [[22. 2.]] - Austrijski brod ''Imperatrix'' se nasukao na Kreti, 40 mrtvih.

=== Mart/Ožujak ===
* [[5. 3.]] - Otvorena druga [[Državna duma Ruske imperije]], sada su prisutni i boljševici, menjševici i eseri - raspuštena u junu.
* [[11. 3.]] - Početak revolta vinara u francuskom [[Langdok]]u.
* [[11. 3.]] - Ubijen bugarski premijer [[Dimitar Petkov]].
* [[14. 3.]] (1. 3. po j.k.) - Štrajk radnika Fabrike šećera na beogradskoj Čukarici okončan uvođenjem novih radnika; u sukobu sa žandarmerijom ubijena četiri štrajkača<ref>[http://www.digitalna.nb.rs/wb/NBS/novine/politika/1907/03/01#page/1/mode/1up Politika, 1. mart 1907, str. 2-3]. digitalna.nb.rs</ref>.
* mart - Ratifikovan trgovinski ugovor Srbije i Crne Gore.
* mart - Studentski štrajk na portugalskom univerzitetu Coimbra.
* [[16. 3.]] - Održani izbori za Finski parlament, prvi u Evropi sa univerzalnim pravom glasa, uključujući i žene, kojih je izabrano 19.
* 16. 3. - Porinut prvi [[bojni krstaš]], britanski ''HMS Indomitable'' iz klase ''Invincible'' - narednih meseci još dva, u službi od 1908.
* [[17. 3.|17.]] i [[23. 3.]] - Bitka kod Namasigüea, nikaragvanske snage porazile honduraske i salvadorske, 27-og ulaze u glavni grad [[Honduras]]a. Nikaragvanski predsednik [[José Santos Zelaya]] ima ambicije da ujedini Centralnu Ameriku.
* [[19. 3.]] - Francuski doktor Emile Mauchamp pretučen na smrt u marokanskom gradu Marakešu, na šta Francuska odgovara deset dana kasnije zauzimanjem grada [[Oujda]].
* [[22. 3.]] - U Transvalu donesen izmenjeni akt o registraciji Azijata ("Crni zakon"), što izaziva proteste - Mohandas Gandi pokreće 29-og kampanju nenasilnog otpora (→ [[satyagraha]]).
* [[23. 3.]] - [[Sijam]] daje Francuzima pokrajine Battambang, Siem Reap i Sisophon, tj. zapadnu Kambodžu, a Francuzi mu vraćaju delove provincija Loei na severu i Trat na jugu. Inače, kralj [[Chulalongkorn]] je ove godine na putovanju u Evropi.
* [[25. 3.]] - Vlada [[Dimitrie Sturdza|Dimitrie Sturdze]] u [[Kraljevina Rumunjska|Rumunjskoj]], ministar rata gen. [[Alexandru Averescu]] - prvi zadatak je gušenje seljačke bune.
* ca. [[28. 3.]] - Velika erupcija vulkana [[Ksudač]] na [[Kamčatka|Kamčatki]], razneti pepeo izaziva hladnoću u Severnoj Americi.

=== April/Travanj ===
* [[14. 4.]] - U Tripoliju osnovana filijala italijanske ''Banco di Roma'', od 1911. Banka Umma.
* [[15. 4.]] - U Crnoj Gori i Radović dao ostavku zbog opstrukcije knjaževih poslanika, dva dana kasnije postavljen dr [[Lazar Tomanović]] (do 1912).
* april - Knjaževe pristalice prvi put ruše štampariju nikšićke "[[Narodna misao|Narodne misli]]".
* april - Srbija: zbog opstrukcije [[Samostalna radikalna stranka|samostalnih radikala]] nemoguće donošenje budžeta - [[Nikola Pašić|Pašić]] će žrtvovati ministra unutrašnjih poslova [[Stojan Protić|Stojana Protića]].
* [[17. 4.]] - U Engleskoj počinje gradnja drednota ''Minas Geraes'' za brazilsku mornaricu, što vodi Južnoameričkoj trci u drednotima.
* [[27. 4.]] - U Nemačkoj izbija [[Harden–Eulenburgova afera]] o homoseksualcima u okruženju cara Vilhelma.
* [[28. 4.]] - Američki marinci se iskrcavaju u [[Honduras]], štite posao sa bananama i suprotstavljaju nikaragvanskom napredovanju.
* april, krajem - Izveštava se o 5.000 mrtvih od gladi dnevno u Kini<ref>[http://cnparm.home.texas.net/Nat/China/China01.htm Attempts at Imperial Reform and the Rise of Chinese Radicalism, 1904-1907] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180302083855/http://cnparm.home.texas.net/Nat/China/China01.htm |date=2018-03-02 }}. cnparm.home.texas.net</ref>.

=== Maj/Svibanj ===
* [[2. 5.]] - Portugalski premijer [[João Franco]] zavodi diktatorsku vlast do sledećeg januara - raste republikanska agitacija.
* [[11. 5.]] - Sastanak srpskih lidera u Sarajevu - rezolucija traži formiranje srpske političke organizacije, ustavne slobode i autonomiju [[Historija Bosne i Hercegovine|BiH]] bez promene suvereniteta.
* [[13. 5.]] - [[1. 6.]] - Peti kongres [[Ruska socijal-demokratska radnička partija|Ruske SDRP]] se tajno održava u Londonu; nakon burnih debati, boljševici dobijaju većinu za revolucionarni pravac; "aproprijacije" (pljačke) radi finansiranja partija su osuđene.
* [[14. 5.]] - Izbori za [[Carevinsko vijeće]] [[Cislajtanija|Cislajtanije]], prvi sa univerzalnim muškim pravom glasa, najjači [[Kršćanska socijalna stranka (Austrija)|Kršćanska socijalna stranka]] i [[Socijaldemokratska partija Austrije|Socijaldemokrati]].
* svibanj - [[Željezničarska pragmatika]]: predlaže se ozakonjenje mađarskog jezika na željeznicama u Hrvatskoj-Slavoniji, protivno [[Hrvatsko-ugarska nagodba|Nagodbi]] - [[Hrvatsko-srpska koalicija]] započinje opstrukciju zajedničkog sabora.
* maj - "Srpska omladina iz Crne Gore" - novi proglas iz Beograda protiv knjaza Nikole - ovaj to shvata kao poziv na revoluciju, dolazi do progona Narodne stranke.
* maj-jun? - U Londonu se održava Izložba balkanskih država, učestvuju Srbija, Bugarska i Crna Gora.

=== Jun/Juni/Lipanj ===
[[Datoteka:Београдска задруга, 1.JPG|mini|250px|[[Zgrada Beogradske zadruge]]]]
* [[1. 6.]] - Muslimanski memorandum i pregovori sa Zemaljskom vladom BiH tokom juna i jula.
* [[2. 6.]] - [[Mađarizacija]]: [[Albert Apponyi|Apponyijev]] zakon bi uveo zakletvu vjernosti za školske nastavnike, mogli bi biti otpušteni ako im đaci ne bi znali [[madžarski jezik]], narodnostima se oduzima pravo na privatne škole<ref>Taylor, 164</ref><ref>Taylor, 186</ref>.
* [[6. 6.]] - U Nemačkoj predstavljen detergent [[Persil]].
* [[9. 6.]] (27. 5. po j.k.) - Ostavka Pašićeve vlade, sutradan formira novu bez Stojana Protića.
* 9. 6. - Vrhunac revolta vinara na jugu Francuske, u [[Montpellier]]u se okupilo najmanje 600.000 ljudi.
* jun - Poseta knjaza [[Nikola I. Petrović Njegoš|Nikole]] Beču.
[[Datoteka:Anna Iwaszkiewicz with Maria Wysocka color photograph- Stanisław Wilhelm Lilpop.jpg|mini|200px|[[Autohrom]] (1909, prva kolor fotografija u poljskim zemljama)]]
* [[10. 6.]] - Na tržište izašao ''[[Autochrome Lumière]]'', glavni proces kolor fotografije do polovine 1930-tih.
* 10. 6. - Potpisan Francusko-japanski ugovor o sferama uticaja u Kini.
* 10. 6. - Krenula auto-trka [[Peking-Pariz]] - [[Scipione Borghese (princ)|Scipione Borghese]] stiže 10. avgusta.
* {{circa}} [[13. 6.]] (Spasovdan) - [[Borba za Makedoniju]]: Bitka kod [[Drenovo (Čaška)|Drenova]] u Makedoniji, srpske čete porazile bugarske (ovekovečeno u pesmi "Sprem'te se sprem'te četnici").
* [[15. 6.]] - Počinje druga [[Haške konvencije|haška mirovna konvencija]], okuplja 44 države (uključujući Srbiju) - usvojeno 13 [[haške konvencije|konvencija]] i deklaracija.
* [[16. 6.]] (3. 6. po j.k.) - [[Trećejunski prevrat]], nazvan i [[Pjotr Stolipin|Stolipinov]]: raspuštena ruska Državna duma, uvodi se novi izborni zakon koji daje prednost imućnim klasama.
* [[20. 6.]] - Prikazan ''[[L'Enfant prodigue (film, 1907)|L'Enfant prodigue]]'', prvi dugometražni film u Evropi, zapravo snimljena predstava.
* [[26. 6.]] - [[Aleksandar Rakodczay]] novi hrvatski ban, nakon što je [[Teodor Pejačević]] odstupio zbog [[Željezničarska pragmatika|Željezničarske pragmatike]].
* 26. 6. - [[Tifliska pljačka banke]] ili "Aproprijacija na Jerevanskom trgu": [[boljševici]] u Tbilisiju opljačkali kola koja su prevozila novac u banku, u napadu poginulo 40 ljudi.
* [[28. 6.]] - U [[Banja Luka|Banjaluci]] izašao prvi broj književnog časopisa "Otadžbina".

=== Jul/Juli/Srpanj ===
[[Datoteka:Serbian Chetnik fighters, 1908.jpg|mini|[[Borba za Makedoniju]]: srpski četnici]]
* [[1. 7.]] - Prikazan [[Georges Méliès|Mélièsov]] film ''[[Le Tunnel sous la Manche ou le Cauchemar franco-anglais]]''.
* 4. 7. - Papska bula ''Lamentabili Sane Exitu'' osuđuje [[Modernizam (katolicizam)|modernističke]] stavove u crkvi.
* [[6. 7.]] - U [[Dublinski zamak|Dublinskom zamku]] otkrivena krađa [[Irski krunski dragulji|Irskih krunskih dragulja]] (znamenja [[Orden svetog Patrika|Ordena svetog Patrika]]) - nikada nisu pronađeni.
* [[9. 7.]] - U Crnoj Gori raspuštena skupština koja se nije okupljala od aprila; novoizabrana se sastala [[21. 11.]]
* [[jul]] - Nastavljeni srpsko-austrougarski pregovori - traju do sledeće godine, a u međuvremenu Srbija je prekinula austrougarski trgovački monopol.
* jul - Čikaški [[Essanay Studios]] snimio prvi film, takođe i prvenac [[Ben Turpin|Bena Turpina]].
* 14. 7. - Četa vojvode [[Rade Radivojević Dušan|Dušana]] je stradala kod [[Pasjane|Pasjana]] blizu Gnjilana, na putu prema Makedoniji. Nakon ovoga dolazi do sloma albansko-srpskih besa u gnjilanskom kraju, koje su dogovorene prošle godine - dolazi do odmazdi nad srpskim stanovništvom.<ref>[https://pescanik.net/albansko-srpske-bese/ Albansko-srpske bese]. pescanik.net 09/02/2023</ref>
* [[18. 7.]] - [[Lee De Forest]] odradio prvu emisiju svojim "radiotelefonom" između broda na jezeru Erie i kopna.
[[Datoteka:Les Demoiselles d'Avignon.jpg|mini|lijevo|[[Les Demoiselles d'Avignon]]]]
* [[20. 7.]] - [[Sunjong od Koreje|Sunjong]] postaje drugi i poslednji car Koreje (do 1910) - njegov otac [[Gojong od Koreje|Gojong]] je prinuđen na abdikaciju nakon što je tajno poslao predstavnike na Hašku konferenciju, ne bi li se osamostalio od japanskog protektorata.
* [[24. 7.]] - [[Japansko-korejski ugovor (1907)|Japansko-korejski ugovor]]: unutrašnja uprava Koreje stavljena pod japansku kontrolu.
* [[30. 7.]] (17. 7. po j.k.) - Umro [[patrijarh srpski Georgije]] Branković; sledeće godine ga nasleđuje [[Patrijarh srpski Lukijan|Lukijan]] Bogdanović.
* 30. 7. - Rusija i Japan sklopili Sporazum o opštim političkim pitanjima, tajni deo deli [[Mandžurija|Mandžuriju]] na sfere uticaja.

* [[leto|ljeto]] - [[Pablo Picasso]] naslikao "[[Gospođice iz Avignona]]" (→ proto[[kubizam]]).

=== Avgust/August/Kolovoz ===
[[Datoteka:Робни магазин 2012-09-25 09-41-19.jpg|mini|200px|[[Robni magazin]]: prva robna kuća u Beogradu]]
* [[1. 8.]] - Zemljotres kod [[Stolac|Stoca]] u BiH ([[Magnituda zemljotresa|M]] 5.7, Int. VIII).
* [[1. 8.|1]] - [[9. 8.]] - [[Mladi izviđači]]: [[Robert Baden Powell]] drži eksperimentalni kamp na ostrvu Brownsea.
* [[2. 8.]] - [[Haldaneove reforme]] britanske vojske: u Ujedinjenom Kraljevstvu osnovane Teritorijalne snage i Specijalna rezerva redovne armije.
* [[5. 8.]] - Francuski brodovi bombarduju [[Kazablanka|Kazablanku]] iz odmazde za ubistvo nekoliko Evropljana (→ [[Francusko osvajanje Maroka]]).
* [[11. 8.]] - [[Nimrodova ekspedicija]] [[Ernest Shackleton|Ernesta Shackletona]] krenula prema Antarktiku.
* 14. - 21. 8. - Osmi cionistički kongres u Hagu: osnovano odeljenje za praćenje napretka naseljavanja u Palestini, prihvaćen [[Hebrejski jezik|hebrejski]] kao zvanični jezik.
* [[17. 8.]] - Srpska narodna radikalna stranka na sednici u Zagrebu istupila iz [[Hrvatsko-srpska koalicija|Hrvatsko-srpske koalicije]] (loši odnosi sa Srpskom samostalnom narodnom strankom).
* 17. 8. - [[Abdulhafid, sultan Maroka|Abdulhafid]] se proglasio za sultana u Marakešu, protiv svog brata [[Abdulaziz, sultan Maroka|Abdulaziza]], kojeg napada zbog ustupaka strancima (sultan Maroka 1908-12).
* [[18. 8.|18]] - [[24. 8.]] - [[Međunarodni socijalistički kongres (1907)|Međunarodni socijalistički kongres]] u Štutgartu, paralelno se održava prva Međunarodna socijalistička konferencija žena sa [[Clara Zetkin|Clarom Zetkin]] i prva međunarodna konferencija socijalističkih omladinskih organizacija.
* 24 - 31. 8. - [[Međunarodni anarhistički kongres u Amsterdamu]], debata o karakteru i ulozi sindikata.
* [[27. 8.]] - Bitka kod Mufiloa: Portugalci porazili [[Ovambo]]e na jugu Angole.
* [[29. 8.]] - Srušio se Quebečki most u gradnji, poginulo 75 radnika (još jedno rušenje 1916, završen 1919).
* [[31. 8.]] - Grof [[Aleksandar Izvoljski]] i Sir [[Artur Nikolson, prvi baron od Karnoka|Artur Nikolson]] potpisali u Sankt Petersburgu [[Anglo-ruska antanta|Anglo-rusku antantu]] - tri zone uticaja u Persiji, Afganistan u britanskoj sferi, Tibet neutralan; pošto već postoje ugovori Francuske sa Rusijom i Britanijom ovo označava nastanak '''[[Antanta|Antante]]'''.

=== Septembar/Rujan ===
[[Datoteka:Alianzen in Europa 1914.svg|mini|250px|Alijanse u Evropi (granice iz 1914)]]
* [[3. 9.]] - Francuzi smenili vijetnamskog cara [[Thành Thái]]a, postavljaju njegovog malog sina [[Duy Tân]]a (do 1916).
* [[7. 9.]] - ''[[RMS Lusitania]]'' kreće na prvo putovanje.
* [[8. 9.]] - Papina enciklika ''[[Pascendi Dominici gregis]]'' osuđuje [[Modernizam u Katoličkoj crkvi]].
* 7 - 9. 9. - Antiorijentalni neredi u [[Vancouver]]u, u ovo vreme slična kretanja se događaju i drugde na Zapadnoj obali SAD i Kanade.
* [[9. 9.]] (27. 8. po j.k.) - Kralj [[Petar I Karađorđević]] postavio kamen temeljac za zgradu [[Narodna skupština Republike Srbije|Skupštine]]<ref>[https://digitalna.nb.rs/wb/NBS/novine/politika/1936/10/18?pageIndex=00007 "Politika", 18. okt. 1936]</ref> (projekat naručen [[1901]], biće završena [[1936]]).
* [[septembar]] - U Cirihu otvorena prva narodna opservatorija u Evropi.
* septembar - Knjaževe pristalice opet ruše štampariju nikšićke "[[Narodna misao|Narodne misli]]" - list je ugašen.
* [[26. 9.]] - [[Novi Zeland]] i [[Newfoundland]] postaju [[dominion]]i (do [[1947]]. odn. '49).
* septembar, krajem - Suočena sa progonima (npr. rušenje štamparije "Narodne misli"), crnogorska [[Narodna stranka (Crna Gora)|Narodna stranka]] odlučila da ne izlazi na izbore, što znači i njen kraj.
* [[24. 9.]] - Zakon o zabrani [[tohunga|tohunge]], tradicionalnog [[Maori|maorskog]] lečenja na Novom Zelandu (povučen 1962), usmeren protiv proroka i iscelitelja [[Rua Kenana Hepetipa|Rue]].
* [[29. 9.]] (16. 9. po j.k.) - U beogradskoj Glavnoj policiji ubijeni Milan i Maksim Novaković. Milan je bio jedan od vođa anti[[Majski prevrat|zavereničkog]] pokreta.

=== Oktobar/Listopad ===
* [[12. 10.]] - [[Karl Liebknecht]] osuđen na 18 meseci zatvora zbog svog spisa "Militarizam i antimilitarizam".
* [[13. 10.]] (30. 9. po j.k.) - Zbor univerzitetske omladine u Beogradu povodom ubistva braće Novaković.
* oktobar - Na Cetinju uhvaćeni studenti izbeglice s bombama - [[Bombaška afera]] pogoršava crnogorsko-srbijanske odnose do [[aneksiona kriza|aneksije BiH]] sledeće godine.
* [[17. 10.]] - [[Guglielmo Marconi]] započinje redovnu radio-telegrafsku službu preko Atlantskog okeana (Irska - Nova Scotia).
* [[21. 10.]] - U Nemačkoj otkriven prvi fosil ''[[Homo heidelbergensis]]''-a.
* 21. 10. - [[Karatag (reka)|Karataški]] zemljotres sa klizištem u dan. [[Tadžikistan]]u, 12.000 mrtvih.
* [[27. 10.]] - [[Černovska tragedija]] u današnjoj Slovačkoj: žandarmi ubili 15 ljudi na osvećenju crkve.
* [[31. 10.]] - U BiH osnovana [[Srpska narodna organizacija]] ujedinjenjem tri grupe - borci za autonomiju ([[Gligorije Jeftanović]], [[Vojislav Šola]], [[Milan Srškić]], oko list "Srpska riječ" od 1905), inteligencija sa centrom u Mostaru ([[Risto Radulović]], [[Vasilj Grđić]], list "Narod" od 1907) i grupa iz Bosanske krajine ([[Petar Kočić]], list Otadžbina).
* [[oktobar]] - [[Panika 1907.]]: finansijska kriza u SAD, tokom koje je [[Dow Jones Industrial Average|Dow Jones]] izgubio polovinu vrednosti.

=== Novembar/Studeni ===
[[Datoteka:Mauretania - Full speed ahead.jpg|thumb|250px|''[[RMS Mauretania (1906)|RMS Mauretania]]'']]
* [[4. 11.]] - U kongoanskoj provinciji Kasai pronađeni dijamanti.
* [[13. 11.]] - Francuz [[Paul Cornu]] pokrenuo rudimentarni [[helikopter]].
* [[16. 11.]] - [[Oklahoma]] postaje 46. država SAD, nakon što su spojene Teritorija Oklahoma i Indijanska Teritorija (u ovoj drugoj su želeli [[Država Sequoyah|Državu Sequoyah]]).
* 16. 11. - Najveći i najbrži putnički brod ''[[RMS Mauretania (1906)|RMS Mauretania]]'' (do 1911) kreće na prvo putovanje.
* novembar - Treća ruska Duma: dominiraju plemići, zemljoposednici i biznismeni, traje pun mandat do 1912.
* [[27. 11.]] - Južnoafrička britanska kolonija [[Slobodna Država Oranje|Orange River]] dobija samoupravu (od 1910. deo [[Južnoafrička Unija|Južnoafričke Unije]]).
* [[28. 11.]] - Knjaz Nikola otvara skupštinu, saopštava [[Bombaška afera|o otkriću bombi]].
* [[29. 11.]] - Pučko otvoreno učilište: tri zagrebačka fakulteta, Filozofski, Pravni i Bogoslovni, donijela odluku o održavanju predavanja otvorenih za javnost (počinje 1912.).

=== Decembar/Prosinac ===
* [[1. 12.]] - Prva sednica zajedničkih ministara Austro-Ugarske Monarhije o aneksiji BiH: treba je ostvariti "kad je prilike zatraže i dopuste"<ref name="CorovicISSPolet">Ćorović, Vladimir. [http://www.rastko.rs/rastko-bl/istorija/corovic/istorija/7_19_l.html Istorija srpskog naroda - Polet Srbije]. rastko.rs</ref>.
* [[6. 12.]] - Eksplozija u rudniku kod [[Monongah, West Virginia]] - zvanično 362 poginula rudara.
* [[7. 12.]] - [[Petar Kočić]] i njegov saradnik Kondić osuđeni u Banjaluci na po osam meseci zatvora.
* 7. 12. - Početak djelovanja [[Hrvatsko narodno kazalište u Osijeku|Hrvatskog narodnog kazališta u Osijeku]].
* [[8. 12.]] - [[Gustaf V od Švedske|Gustaf V]] je [[Popis švedskih monarha|novi švedski kralj]] (do [[1950]]).
* [[12. 12.]] - Na otvaranju [[Hrvatski sabor|Hrvatskog sabora]], [[Hrvatsko-srpska koalicija]] zatražila da se ban Rakodczay, koji je bez prigovora prihvatio [[Željezničarska pragmatika|Željezničarsku pragmatiku]], stavi pod optužbu - međutim, Sabor je raspušten a ban odstupa (istog dana i radničke demonstracije u Zagrebu).
* 12. 12. - [[Lenjin]] ponovo odlazi u emigraciju (do 1917).
* [[14. 12.]] - Na ostrvima [[Scilly]] se nasukao ''[[Thomas W. Lawson (brod)|Thomas W. Lawson]]'', [[škuna]] sa sedam jarbola, najveći ikada napravljeni čisti jedrenjak, pri čemu je došlo do izliva nafte, verovatno prvog većeg u historiji.
* decembar - Austrougarski načelnik generalštaba [[Conrad von Hötzendorf]] zamišlja "politiku velikog stila": aneksija BiH, priključenje Srbije, naročito Niša, prijateljski sa Crnom Gorom, preventivni rat sa Italijom; ministar Aehrenthal mu istog meseca kaže da je cilj balkanske politike aneksija BiH i inkorporacija dela Srbije "koji nije Bugarski"<ref>Mitrović, 72-73</ref>.
* [[16. 12.]] - Američka [[Velika bela flota]] kreće na putovanje oko sveta po naređenju predsednika Ruzvelta (do februara 1909).
* [[17. 12.]] - [[Ugyen Wangchuck]] postaje prvi kralj [[Butan (država)|Butana]] (do 1926).
* [[19. 12.]] - Eksplozija u rudniku Jacobs Creek, Pensilvanija - 239 poginulih.
* [[20. 12.]] - Prvi Washingtonski sistem: centralnoameričke zemlje (Kostarika, Salvador, Gvatemala, Honduras i Nikaragva) zaključile niz konvencija s ciljem suživota i integracije.
* [[21. 12.]] - [[Masakr u školi Santa María]] u Čileu: vojska zvanično ubila 195 rudara-štrajkača, nezvanično 2200.
* [[31. 12.]] - Prvi put se spušta kugla za Novu godinu na njujorškom Times Squareu.

=== Kroz godinu ===
[[Datoteka:Europe linguistic map 1907.JPG|mini|250px|Lingvistička karta Evrope]]
* U [[Zagreb]]u proradila "Munjara" snage 0,8 MW na [[ugljen]].
* U Beogradu postoje dva benzinska i jedan parni automobil, "Darag" sa 12 sedišta.<ref>[https://digitalna.nb.rs/wb/NBS/novine/politika/1935/04/07?pageIndex=00009 "Politika", 7. april 1935]</ref>
* [[Hrvatski sokolski savez]] član [[Međunarodna gimnastička federacija|Međunarodne gimnastičke federacije]] (FIG).
* [[Kuluk]] isključivo novcem u Crnoj Gori.
* Povjerljiva poruka knjaza Nikole kralju Petru Karađorđeviću radi uspostavljanja bratske saradnje<ref>[http://rastko.rs/rastko-cg/povijest/nikola-petru.html Povjerljiva poruka kralju Petru Karađorđeviću radi uspostavljanja bratske saradnje]. rastko.rs</ref>.
* Anarhija u Metohiji, na Kosovu "besa" i relativno mirno.
* Izgrađena nova [[Velika džamija u Djennéu]].
* Književnost:
** [[Vojislav Jovanović]] Marambo: "Naši sinovi".
** [[Aleksa Šantić]]: pesma "Mi znamo sudbu...".
** [[Ivan Cankar]]: "Sluga Jernej i njegovo pravo".
* Nauka i tehnika:
** [[Slavoljub Penkala]] napravio nalivpero sa čvrstom tintom.
** [[Alfred Bertheim]] sintetisao [[arsfenamin]] (''salvarsan''), za koji će se ispostaviti da leči [[sifilis]].
** [[Aurel Stein]] nabavio u Kini primerak [[Dijamantna sutra|Dijamantne sutre]] iz [[868]], najstariji kompletan štampani i datirani primerak (→ [[Dunhuanški rukopisi]]).
* 1907/08 - Josef Friedrich Schmidt razvija igru "[[Čovječe, ne ljuti se]]".

== Rođenja ==
{{glavni članak|:Kategorija:Rođeni 1907.}}
=== Januar/Siječanj &ndash; Mart/Ožujak ===
* [[12. 1.]] - [[Sergej Koroljov]], raketni inženjer († [[1966]])
* [[23. 1.]] - [[Hideki Yukawa]], fizičar, nobelovac († [[1981]])
* [[24. 1.]] - [[Maurice Couve de Murville]], francuski političar, diplomata († [[1999]])

* [[11. 2.]] - [[Blagoje Nešković]], lekar i političar († [[1984]])
* [[15. 2.]] - [[Cesar Romero]], američki glumac († [[1994]])
* [[21. 2.]] - [[W. H. Auden]], američki pjesnik engleskog porijekla († [[1973]].)
* [[27. 2.]] - [[Momčilo Đujić]], četnički vojvoda († [[1999]])

* [[5. 3.]] - [[Žarko Cvejić]], operski pevač († [[1994]])
* [[8. 3.]] - [[Konstantinos Karamanlis]], grčki političar († [[1998]])
* [[13. 3.]] - [[Mircea Eliade]], historičar religije, filozof († [[1986]])
* 13. 3. - [[Petre Prličko]], glumac († [[1995]])
* [[15. 3.]] - [[Zarah Leander]], švedska glumica i pjevačica († [[1981]])
* [[22. 3.]] - [[Rade Grmuša]], narodni heroj, general JNA († [[1975]])
* [[24. 3.]] - [[Arso Jovanović]], general-pukovnik JA († [[1948]])
* [[25. 3.]] - [[Spasenija Babović]], narodni heroj, političarka († [[1977]])
* [[28. 3.]] - [[Blažo Jovanović]], narodni heroj, predsednik vlade NR CG († [[1976]])
* 28. 3. - [[Lucia dos Santos]], vizionarka iz Fatime († [[2005]])

=== April/Travanj &ndash; Jun/Lipanj ===
* [[10. 4.]] - [[Frederick Copleston]], historičar filozofije († [[1994]])
* [[14. 4.]] - [[François Duvalier]], haićanski diktator († [[1971]])
* [[16. 4.]] - [[Miloš Žunjić]], vojni pilot († [[1941]])
* 16. 4. - [[Joseph-Armand Bombardier]], pronalazač snegomobila, osnivač firme († [[1964]])
* [[29. 4.]] - [[Fred Zinnemann]], američki filmski redatelj austrijskog porijekla († [[1997]].)

* [[4. 5.]] - [[Lincoln Kirstein]], američki pisac i impresario
* [[6. 5.]] - [[Pašaga Mandžić]], narodni heroj († [[1975]])
* [[9. 5.]] - [[Baldur von Schirach]], nacista, šef Hitlerjugenda († [[1974]])
* [[12. 5.]] - [[Katharine Hepburn]], glumica († [[2003]])
* [[13. 5.]] - [[Daphne du Maurier]], engleska spisateljica († [[1989]])
* [[14. 5.]] - [[Muhammad Ayub Khan]], prvi pakistanski vojni diktator († [[1974]])
* [[18. 5.]] - [[Tošo Dabac]], fotograf († [[1970]])
* [[22. 5.]] - [[Hergé]], crtač stripova, tvorac Tintina († [[1983]])
* 22. 5. - [[Laurence Olivier]], glumac († [[1989]])
* 25. 5. - [[U Nu]], prvi premijer Burme († [[1995]])
* [[26. 5.]] - [[John Wayne]], američki filmski glumac († [[1979]].)
* [[29. 5.]] - [[Nikola Graovac]], slikar († [[2000]])

* [[1. 6.]] - [[Frank Whittle]], pronalazač turbomlaznog motora († [[1996]])
* [[4. 6.]] - [[Rosalind Russell]], glumica († [[1976]])

=== Jul/Srpanj &ndash; Septembar/Rujan ===
* [[6. 7.]] - [[Frida Kahlo]], meksička slikarka († [[1954]])
* [[7. 7.]] - [[Robert A. Heinlein]], američki SF pisac († [[1988]].)
* 7. 7. - [[Ita Rina]], glumica († [[1979]])
* [[9. 7.]] - [[Pavle Đurišić]], četnički vojvoda († [[1945]])
* [[16. 7.]] - [[Barbara Stanwick]], američka filmska glumica († [[1990]].)
* [[27. 7.]] - [[Božo Težak]], hrvatski kemičar († [[1980]].)
* 27. 7. - [[Petar Lubarda]], slikar i akademik († [[1974]])
* [[29. 7.]] - [[Ljudevit Jonke]], jezikoslovac, prevoditelj († [[1979]])

* [[16. 8.]] - [[Đuro Kurepa]], matematičar († [[1993]])
* [[19. 8.]] - [[Radovan Zogović]], književnik i prevodilac († [[1986]])
* 19. 8. - [[Vladimir Velebit]], pravnik, diplomata († [[2004]])

* [[9. 9.]] - [[Blagoje Marjanović]] - Moša, fudbaler († [[1984]])
* [[23. 9.]] - [[Anne Desclos]], francuska spisateljica († [[1998]])
* [[26. 9.]] - [[Anthony Blunt]], historičar umjetnosti, špijun († [[1983]])
* [[29. 9.]] - [[Gene Autry]], pevač i glumac († [[1998]])

=== Oktobar/Listopad &ndash; Decembar/Prosinac ===
* [[2. 10.]] - [[Víctor Paz Estenssoro]], predsednik Bolivije († [[2001]])
* [[9. 10.]] - [[Jacques Tati]], glumac i režiser († [[1982]])
* 9. 10. - [[Horst Wessel]], nacistički jurišnik, pesnik († [[1930]])
* [[12. 10.]] - [[Pero Ćetković]], narodni heroj († [[1943]])

* [[13. 11.]] - [[Giovanna Savojska]], italijanska princeza, bugarska carica († [[2000]])
* [[14. 11.]] - [[Astrid Lindgren]], švedska književnica († [[2002]].)
* [[15. 11.]] - [[Claus von Stauffenberg]], atentator na Hitlera († [[1944]])
* [[18. 11.]] - [[Compay Segundo]], muzičar († [[2003]])
* [[22. 11.]] - [[Dora Maar]], umjetnica, muza Pabla Picassa († [[1997]])
* [[23. 11.]] - [[Olga Alkalaj]], aktivistica ženskog pokreta († [[1942]])
* [[28. 11.]] - [[Alberto Moravia]], talijanski književnik († [[1990]].)

* [[2. 12.]] - [[Ismet Mujezinović]], slikar, akademik († [[1984]])
* [[5. 12.]] - [[Lin Biao]], maršal NR Kine († [[1971]])
* [[15. 12.]] - [[Oscar Niemeyer]], brazilski arhitekta († [[2012]])
* [[18. 12.]] - [[Vlado Šegrt]], narodni heroj, predsednik NR BiH († [[1991]])
* [[19. 12.]] - [[Vasja Pirc]], šahovski velemajstor († [[1980]])
* [[22. 12.]] - [[Rafael Boban]], ustaša († ?)
* [[25. 12.]] - [[Cab Calloway]], džez pevač († [[1994]])
* [[28. 12.]] - [[Erich Mielke]], šef Stasija († [[2000]])

=== Kroz godinu ===
* [[Mate Vidaković]], španski borac, narodni heroj († [[1941]])
* [[Zaharije Ostojić]], četnički oficir († [[1945]])

== Smrti ==
{{glavni članak|:Kategorija:Umrli 1907.}}
=== Januar/Siječanj &ndash; Jun/Lipanj ===
* [[3. 1.]] - [[Mozafaradin-šah Kadžar]], vladar Persije (* [[1853]])
* 27. 1. - [[Pavle Marković Adamov]], književnik (* [[1855]])
* [[2. 2.]] - [[Dmitrij Mendeljejev]], hemičar (* [[1834]])
* [[16. 2.]] - [[Giosuè Carducci]], talijanski književnik, nobelovac (* [[1835]].)
* [[20. 2.]] - [[Henri Moissan]], kemičar, nobelovac (* [[1852]])
* [[11. 3.]] - [[Jean Casimir-Perier]], bivši francuski predsjednik (* [[1847]])
* [[18. 3.]] - [[Marcellin Berthelot]], hemičar (* [[1827]])
* [[23. 3.]] - [[Konstantin Pobjedonoscev]], ruski političar (* [[1827]])
* [[2. 4.]] - [[Ljubomir Kaljević]], bivši srpski premijer (* [[1841]])
* [[15. 5.]] - [[Milorad Mitrović (pesnik)|Milorad Mitrović]], srpski pesnik (*[[1867]])
* [[27. 5.]] - [[Kevork Čavuš]], jermenski borac (* 1870)

=== Jul/Srpanj &ndash; Decembar/Prosinac ===
* 17. 7. - [[Patrijarh srpski Georgije]] (* [[1830]])
* 2. 8. - [[Nikolaj Mandić]], mitropolit dabrobosanski (* [[1840]])
* [[4. 9.]] - [[Edvard Grieg]], norveški skladatelj, pijanist i dirigent (* [[1843]].)
* [[7. 9.]] - [[Sully Prudhomme]], francuski književnik (* [[1839]].)
* [[12. 9.]] - [[Ilija Čavčavadze]], gruzijski nacionalni radnik i svetac (* [[1837]])
* [[13. 9.]] - [[Mirza Nasrullah Khan]], prvi iranski premijer (* 1840)
* [[20. 9.]] - [[Jacob Morenga]], namibijski borac (* 1875)
* [[28. 9.]] - [[Friedrich I od Badena]], veliki vojvoda (* [[1826]])
* [[10. 10.]] - [[Adolf Furtwängler]], arheolog, historičar umjetnosti (* [[1853]])
* [[24. 10.]] - [[Pera Todorović]], srpski novinar i političar (* [[1852]])
* [[28. 10.]] - [[Đuro Deželić]], hrvatski književnik (* [[1838]].)
* [[30. 10.]] - [[Đorđe Krstić]], srpski slikar (* [[1851]])
* [[1. 11.]] - [[Alfred Jarry]], francuski pisac (* [[1873]])
* [[16. 11.]] - [[Robert I od Parme]], nekadašnji vojvoda (* [[1848]])
* [[22. 11.]] - [[Asaph Hall]], astronom (* [[1829]])
* [[6. 12.]] - [[Federico Caprilli]], majstor jahanja (* [[1868]])
* [[8. 12.]] - [[Oscar II od Švedske]] (* [[1829]])
* [[17. 12.]] - [[William Thomson|Lord Kelvin]], fizičar i inženjer (* [[1824]])
* [[21. 12.]] - [[Klara Hitler]], Adolfova majka (* [[1860]])

=== Kroz godinu ===
* [[Vlajko Kalenić]], dobrotvor (* 1851)

== Nobelova nagrada za 1907. godinu ==
* [[Nobelova nagrada za fiziku|'''Fizika''']]: [[Albert Abraham Michelson]] ([[Michelsonov interferometar|optički precizni instrumenti]], te s njima obavljena spektroskopska i metrološka istraživanja, → [[Michelson–Morleyjev pokus]])
* [[nobelova nagrada za hemiju|'''Kemija''']]: [[Eduard Buchner]] (biokemijska istraživanja, otkriće bestanične fermentacije)
* [[Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu|'''Fiziologija i medicina''']]: [[Alphonse Laveran|Charles Louis Alphonse Laveran]] (uloga protozoa u izazivanju bolesti, → [[Plasmodium]], [[Trypanosoma]])
* [[Nobelova nagrada za književnost|'''Književnost''']]: [[Rudyard Kipling]] (moć opažanja, originalnost mašte, snaga ideja, izuzetan dar naracije)
* [[Nobelova nagrada za mir|'''Mir''']]: [[Ernesto Teodoro Moneta]] (osnivač Lombardijskog saveza za mir i arbitraciju) i [[Louis Renault]] (učesnik Haških konferencija)

== Reference ==
{{reference}}

; Literatura
* A.J.P. Taylor, ''Habsburška monarhija'', Zagreb 1990.
* Mitrović, Andrej. ''Prodor na Balkan i Srbija 1908-1918''. Nolit 1981.

{{commonscat|1907}}

[[Kategorija:1907]]