Amfidamant
Amfidamant (starogrčki: Ἀμφιδάμας) bilo je ime jedne istorijske i nekoliko mitoloških ličnosti u drevnoj Grčkoj :
Mitologija[uredi | uredi kod]
Amfidamant je ime šest ličnosti u grčkoj mitologiji:
- Amfidamant, sin Aleja i Kleobule. On je bio jedan od Argonauta, u čijem je pohodu učestvovao zajedno sa svojim bratom Kefejem.[1]
- Amfidamant, sin Likurga i Kleofile ili Eurinome. Amdidamant je imao dvoje dece: Melaniona i Antimahu, koja se udala za Euristeja.[2]
- Amfidamant, jedan od Ahejaca koji su se sakrili u trojanskom konju.
Historija[uredi | uredi kod]
Amfidamant je ime jednog ratnika iz Halkide na Eubeji, koji je možda bio i vladar tog grada, a koji je poginuo krajem 8. veka pne. tokom lelantinskog rata, u kojem su se sukobile Halkida i Eretrija. Drevni grčki pesnik Hesiod kazuje u Poslovima i danima[5] da je u nekom pesničkom nadmetanju u Halkidi na Eubeji osvojio tronožac kao nagradu na igrama priređenim povodom sahrane nekog Amfidamanta.[6] Plutarh je tog Amfidamanta identifikovao s halkidskim junakom koji je poginuo u bici tokom lelantinskog rata, te je zaključio da taj deo pesme predstavlja kasniju interpolaciju smatrajući da je Hesiod živeo pre lelantinskog rata.[7] Moderni ispitivači prihvatili su Plutarhovu identifikaciju Amfidamanta, ali su odbacili njegov zaključak. Naime, ako se taj rat zaista vodio u nekom razdoblju tokom poslednje trećine 8. veka pne., to bi se dobro uklapalo u danas prihvaćenu hronologiju za Hesioda.[8] U tom slučaju, Hesiod je pobednički tronožac možda dobio upravo za izvođenje svoje Teogonije, pesme za koju se čini da bi mogla biti namenjena aristokratskoj publici kakva se bi se okupila na pogrebnim svečanostima u Halkidi.[9] Odatle verovatno potiče i izmišljena priča o Hesiodovom pesničkom nadmetanju s Homerom, ovekovečena u spisu Nadmetanje Homera i Hesioda (starogrčki: Ἀγὼν Ὁμήρου καὶ Ἡσιόδου, često se citira i na lat. Certamen Homeri et Hesiodi ili samo Certamen), gde se opisuje kako je grčka publika prvenstvo dala Homeru, ali je kralj Paned, koji je vodio nadmetanje, pobedu dosudio Hesiodu, jer ovaj opeva zemljoradnju i mir, a Homer pokolj i rat.[6]
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 Higin, Fabulae, 14.
- ↑ Pseudo-Apolodor, Biblioteka, III, 9, 2.
- ↑ Pseudo-Apolodor, Biblioteka, II, 5, 11.
- ↑ Pseudo-Apolodor, Biblioteka, 3.13.8
- ↑ Hesiod, Poslovi i dani, 654–662.
- ↑ 6,0 6,1 Milivoj Sironić, Damir Salopek, "Grčka književnost", Povijest svjetske književnosti, Zagreb, 1977, str. 37.
- ↑ Plutarh, Gozba sedmorice mudraca, 10 (= Moralia 153f–154a).
- ↑ P. E. Easterling, E. J. Kenney, The Cambridge History of Classical Literature. Vol. I: Greek Literature, Cambridge University Press, 2003, str. 93.
- ↑ Martin L. West, Hesiod: Theogony, Oxford University Press, 1966, str. 43‒45.