Izvorni kod stranice Windhoek

{{Naselje
| ime = Windhoek
| ime_genitiv = Windhoeka
| izvorno_ime = <small>Windhuk</small>
| translit_jezik1 =

| slika_panorama =Skyline of Windhoek.jpg
| veličina_slike =280px
| opis_slike     =Panorama grada

| slika_lokacijska_karta_država =Namibija
| slika_lokacijska_karta_opis   =Windhoek na karti Namibije
| lokacija1_ime  = Regija
| lokacija1_info =[[Regija Khomas]]
| lokacija2_ime  =
| lokacija2_info =
| lokacija3_ime  =
| lokacija3_info =

| nadimak =
| geslo   =

| širina-stupnjevi =22
| širina-minute    =34
| širina-oznaka    =S
| dužina-stupnjevi =17
| dužina-minute    =5
| dužina-oznaka    =E

| lokacija_ime   =[[Popis država|Država]]
| lokacija_info  ={{flag|Namibija}}


| utemeljenje_ime    =
| utemeljenje_datum  =18. oktobar 1890
| utemeljenje1_ime   =


| površina_bilješke =
| površina_ukupna   =645 [[kvadratni kilometar|km²]] 
| površina_kopna    =
| površina_vode     =
| postotak_vode     =
| površina_uža      =
| površina_šira     =
| površina_prazno1_ime =
| površina_prazno1     =
| površina_prazno2_ime =
| površina_prazno2     =
| visina            =1654 m<ref name=brit/>
| visina_izvor      =
| visina_max        =
| visina_min        =

| stanovništvo_godina       =[[2001]].
| stanovništvo_bilješke     =
| stanovništvo              =233.529<ref name=city/>
| stanovništvo_gustoća      =
| stanovništvo_uže          =
| stanovništvo_uže_gustoća  =
| stanovništvo_šire         =

| vremenska_zona     =[[UTC+1]]
| utc_pomak          =+1
| vremenska_zona_DST =
| utc_pomak_DST      =[[UTC+2]]
| poštanski_broj     =
| pozivni_broj       =
| gradovi_prijatelji =
}}

[[Datoteka:Windhoek aerial.jpg|thumb|300px|Panorama grada iz aviona]]
'''Windhoek''' ([[njemački]]: ''Windhuk'', [[Kojsanski jezici|kojsanski]]: ''Ai-Gams'' i ''Otjomuise'') je [[glavni grad]] [[Afrika|afričke]] države [[Namibija|Namibije]] od 233.529 stanovnika<ref name=city>{{cite web
 | url =http://www.citypopulation.de/Namibia.html
 | title =''Namibia: Regions & Towns''
 | accessdate = 12. 1. 2012
 | language=engleski
 | publisher=Citypopulationde
}}</ref> po popisu iz [[2001]].

Windhoek je nešto više od uobičajenog glavnog grada, on je gotovo sve u toj slabo naseljenoj zemlji, u njemu je jedini [[univerzitet]] i jedini [[teatar]] u zemlji, sve medijske kuće i novine, i gotovo sva poduzeća iz zemlje.
[[Datoteka:Windhoek Christuskirche Reiterdenkmal.jpg|thumb|right|300px|Evangelička katedrala Christuskerk i spomenik Reiterdenkmal iz 1912.]]

== Geografija ==
Windhoek se nalazi otprilike u sredini zemlje, na visoravni Khomas, na nadmorskoj visini od 1654 m,<ref name=brit/><ref name=africaner/> okružen sa svih strana planinama koje ga štite od suhih pustinjskih vjetrova. Sa sjevera i istoka je to masiv Eros, a sa juga i zapada štiiti ga masiv Auas.<ref name=africaner/> Windhoek je udaljen oko 650 km sjeverno od rijeke [[Oranje]], i oko 1225 km sjeverno od [[Cape Town]]a u [[Južna Afrika|Južnoj Africi]].<ref name=brit>{{cite web
 | url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/645142/Windhoek
 | title =''Windhoek''
 | accessdate = 12. 1. 2012
 | language=engleski
 | publisher=Encyclopædia Britannica
}}</ref> Grad je leži u polupustinjskom kraju, na velikim podzemnim jezerima termalne vruće vode, koja je do prije pedesetak godina korištena u gradskom vodovodu, ali tako da se morala hladiti.<ref name=africaner/>

== Historija ==
[[Datoteka:Windhoek ende 19 jahrhundert.jpg|minijatura|left|300px|Windhuk]]
[[Datoteka:Windhuk stamp.jpg|minijatura|left|170px|Windhuk]]
Prije dolaska prvih [[Evropa|evropljana]] u taj kraj, lokalni stanovnici iz [[pleme]]na [[Nama (narod)|Nama]] zvali su to mjesto zbog termalnih izvora '''Ai-Gams''' (što je značilo vruća voda), a suparničko [[Herero]] pleme '''Otjimuise''' (što je značilo mjesto gdje se dimi).<ref name=africaner/>

Windhoek je osnovao oko [[1840]]. Jonker Afrikaner, koji se u taj kraj uputio kao vođa [[Karavana|karavane]] [[Afrikaneri|afrikanerskih]] naseljenika iz [[Cape Town]]a.<ref name=africaner>{{Cite web
|url=http://www.namibia-1on1.com/windhoek.html
|title=Windhoek Namibia Information
|publisher=Namibia (Project)
|accessdate=15. 1. 2012}}</ref> 
On i njegovi sljedbenici izgradili su prvo naselje sa crkvom, koju su koristili i kao školu, u neposrednoj blizini jednog od termalnih izvora (današnji kvart Klein-Windhoek). Od tog naselja nije ostalo ništa, jer je razrušeno nakon sukoba sa lokalnim plemenima Nama i Herero. Nakon toga grad je bio napušten i zjapio je tako dosta dugo.

[[Britanci]] su [[1878]]. zauzeli namibijsku luku [[Walvis Bay]] i pripojili je svojoj koloniji [[Cape Town]], ali ih suha unutrašnjost zemlje nije interesirala. U međuvremenu se [[bremen]]ski trgovac, Adolf Lüderitz uspio domoći velikog posjeda od lokolnih poglavica, pa je službeno zatražio [[kancelar]]a [[Otto von Bismarck|Bismarcka]] da [[Nemačko Carstvo|Carska Njemačka]] proglasi [[protektorat]] nad tim teritorijem, što je ona i napravila [[1884]]. tako je taj kraj postao [[kolonija]] [[Njemačka Jugozapadna Afrika]]. Nakon izbijanja sukoba sa lokalnim stanovništvom u koloniju je poslan ekspedicioni korpus (''Schutztruppe'') pod vodstvom kapetana [[Curt von François|Curta von Françoisa]]. On se utaborio u Windhoeku zbog izvora vode, i centralne pozicije, Nijemci su prezvali grad u Windhuk<ref name=africaner/> i on je postao i glavni grad kolonije, zapravo su to ispočetka bila dva naselja Grosse i Klein Windhuk.<ref name=africaner/>

Kao službeni datum osnivanja današnjeg Windhoeka uzima se [[18. oktobar]] [[1890]]., kad je Von François postavio kamen temeljac za gradnju utvrde '''Alte Feste''' (današnji Muzej Namibije).<ref name=alte>{{Cite web
|url=http://www.namibia-1on1.com/a-central/alte-feste.html
|title=Alte Feste
|publisher=Namibia (Project)
|accessdate=15. 1. 2012}}</ref> Za njemačke uprave grad se razvijao vrlo sporo, jer suho zemljište nije omogućavalo razvoj ratarstva, tako da su se rijetki novi naseljenici uglavnom bavili stočarstvom, i to uzgojem [[Ovca|ovaca]] koje su se pokazale izdržljivijim na nedostatak vode. Za uzgoj se osobito pokazao uspješan tip [[Uzbekistan|uzbekistanske]] ovce [[karakul]], koja živi u sličnim uvjetima. Nakon [[1907]]., povećao se priliv stanovnika, djelomično zbog novodošlih [[Imigracija|imigranata]] iz Njemačke, ali još više zbog [[Afrikaneri|afrikanerskih]] nezadovoljnika koji su pobjegli od [[Britanija|britanske]] dominacije u [[Južna Afrika|Južnoj Africi]]. Za vrijeme [[Prvi svjetski rat|Prvog svjetskog rata]], početkom [[1915]]. tadašnji britanski [[dominion]] [[Južnoafrička Unija]] zauzela je Windhoek i Njemačku Jugozapadnu Afriku i pokrenula zahtjev pred [[Liga naroda|Ligom naroda]] da dobiju [[protektorat]] nad tim teritorijem, koji je odtada poznat kao ''Mandatni teritorij Lige narode [[Jugozapadna Afrika]]''. Oni su [[1919]]. ponovno prezvali grad u Windhoek, i to ime ostalo je do danas.<ref name=africaner/>

Tek nakon [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]] dolazi do intenzivnijeg razvoja grada, nakon što su otkriveni dijamanti i ostala rudna blaga po Namibiji. Tako da se grad od [[1955]]., počeo širiti, u u tom razdoblju izgrađene su brojne građevine; škole, bolnice, ceste i novi vodovod, za čije su potrebe podignuta dva umjetna jezera Goreangab (na zapadu) i Avis (na istoku).

Nakon što je Namibija stekla nezavisnost od Južne Afrike [[1990]]., grad se počeo još ubrzanije razvijati, kao glavni grad nove države Namibije.<ref name=brit/> Današnji Windhoek je vrlo uredan i čist grad, jednan od najurednijih gradova na afričkom kontinentu i mjesto brojnih međunarodnih kongresa.

== Znamenitosti ==
Najveća i najstarija atrakcija grada je utvrda Alte Feste, podignuta [[1890]]. godine, u kojoj se danas nalazi Muzej Namibije.<ref name=alte/> Pored toga tu je [[Protestantizam|luteranska]] [[Gotika|neogotička]] Kristova crkva, izgrađena [[1910]]. godine, koja se nalazi u centru grada pored zgrade Parlamenta i parka ispred njega, vrijedna je i [[Romanika|neoromanička]] [[Katolička crkva|katolička]] [[katedrala]] sv. Marije, podignuta za njemačke vladavine između [[1906]]. i [[1908]]. godine, i modernistička palača Vrhovnog suda Namibije, podignuta između [[1994]]. i [[1996]]. godine.

== Privreda, transport i školstvo ==
Windhoek je prije svega centar državne administracije, ali je on i glavni privredni centar zemlje, povezan cestom B2 i željezničkom prugom [[TransNamib]] sa lukom [[Walvis Bay]] i gradovima u [[Južna Afrika|Južnoj Africi]]. On je centar regije u kojoj je glavna privredna grana uzgoj karakul ovaca, tako da ima dosta pogona za konzerviranje mesa, štavljenje kože i preradu vune. Grad ima nekoliko srednjih škola, i jedan univerzitet koji drže [[augustinci]]. Grad ima i međunarodni [[aerodrom]] Hosea Kutako ([[IATA]] kod: WDH, [[ICAO]] kod: FYWH) sa letovima za [[Johannesburg]] i [[Cape Town]],<ref name=brit/> udaljen 40 km od centra grada i jedan manji Eros (u gradu) za manje avione.

== Klima ==
Windhoek ima [[Polupustinjska klima|Polupustinjsku klimu]] po [[Köppenova klasifikacija klime|Köppenovoj klasifikaciji klime]]. Danju je uglavnom toplo, a ljeti i pakleno vruće, ali je po noći svježe, zbog male količine vlage u zraku. Prosječna godišnja temperatura je 19, 47 ° C, koja je još uvijek visoka za mjesto na tako velikoj nadmorskoj visini. 
U zimskim mjesecima od juna do augusta uobičajeno vlada suša. Minimalna temperatura kreće se između 5 i 18°C. Noći su svježe, iako se temperatura rijetko spušta ispod 0 ° C, a gotovo nikad ne sniježi. Po danu je većinom vruće, temperature se kreću od 20°C u julu, do 31°C u januaru. Iako je u sezoni [[2010]]. / [[2011]]. palo rekordnih 1000 mm kiše, srednja godišnja količina oborina iznosi oko 360 mm, a to je premalo za ozbiljni uzgoj usjeva, bez velikog navodnjavanja. Zbog tog je vegetacija u gradu i okolici rijetka, tipično [[Stepa|stepska]], velike suše su redovita pojava, koje ponekad traju do 10 godina.

{{Infookvir vrijeme
|mjesto =<!--Windhoek|-->Windhoek
|location = Windhoek
|Jan-Sij_sr_maks=29
|Feb-Velj_sr_maks=28
|Mar-Ožu_sr_maks=27
|Apr-Tra_sr_maks=25
|Maj-Svi_sr_maks=22
|Jun-Lip_sr_maks=20
|Jul-Srp_sr_maks=20
|Aug-Kol_sr_maks=23
|Sep-Ruj_sr_maks=25
|Okt-Lis_sr_maks=29
|Nov-Stu_sr_maks=29
|Dec-Pro_sr_maks=30
|God_sr_maks=25.6

|Jan-Sij_sr_min=17
|Feb-Velj_sr_min=16
|Mar-Ožu_sr_min=15
|Apr-Tra_sr_min=13
|Maj-Svi_sr_min=9
|Jun-Lip_sr_min=7
|Jul-Srp_sr_min=6
|Aug-Kol_sr_min=8
|Sep-Ruj_sr_min=12
|Okt-Lis_sr_min=15
|Nov-Stu_sr_min=15
|Dec-Pro_sr_min=17
|God_sr_min=12.5

|Jan-Sij_obo=76
|Feb-Velj_obo=74
|Mar-Ožu_obo=79
|Apr-Tra_obo=41
|Maj-Svi_obo=8
|Jun-Lip_obo=0
|Jul-Srp_obo=0
|Aug-Kol_obo=0
|Sep-Ruj_obo=3
|Okt-Lis_obo=10
|Nov-Stu_obo=23
|Dec-Pro_obo=48
|God_obo=362

|Izvor=<ref name=weat>{{cite web
| url =http://www.bbc.co.uk/weather/3352136
| title =''Average Conditions Windhoek'' 
| accessdate = 12. 1. 2012
| publisher =BBC Weather}}</ref>
}} 
== Gradovi prijatelji ==
Windhoek ima ugovore o suradnji i prijateljstvu sa slijedećim gradovima:<ref name="cooperations">{{Cite web |url=http://www.windhoekcc.org.na/repository/Cooperation/International%20Relations.pdf |title=Status Of Cooperation Agreement |format=PDF |date= |accessdate=14. 1. 2012 |archivedate=2012-02-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120216095549/http://www.windhoekcc.org.na/repository/Cooperation/International%20Relations.pdf |deadurl=yes }}</ref>

{{div col}}
* {{flag|Kina}}, [[Shanghai]], od 1. juna 1996
* {{flag|SAD}}, [[Richmond, Virginia|Richmond]], od 20. marta 1998
* {{flag|Njemačka}}, [[Wetzlar]]
* {{flag|Njemačka}}, [[Berlin]], od 18. apria 2000
* {{flag|Njemačka}}, [[Trossingen]] ([[Baden-Württemberg]]) od 3. oktobra 2000
* {{flag|Njemačka}}, [[Bremen]], od 18. aprila 2000
* {{flag|Kamerun}}, [[Douala]], od 31. augusta 2000
* {{flag|Zimbabve}}, [[Harare]], od 8. novembra 2000
* {{flag|Bocvana}}, [[Gaborone]], od 23. augusta 2001
* {{flag|Kuba}}, [[Havana]], od 23. oktobra 2001
* {{flag|Namibija}}, [[Eenhana]], od 17. aprila 2002
* {{flag|Namibija}}, [[Ongwediva]], od 17. aprila 2002
* {{flag|Namibija}}, [[Ondangwa]], od17. aprila 2002
* {{flag|Namibija}}, [[Outapi]], od 17. aprila 2002
* {{flag|Namibija}}, [[Oshakati]], od 18. aprila 2002
* {{flag|Južna Afrika}}, [[Lephalale]], od 22. maja 2002
* {{flag|Finska}}, [[Vantaa]], od 13. augusta 2002
* {{flag|Namibija}}, [[Walvis Bay]], od 8. oktobra 2002
* {{flag|Namibija}}, [[Mariental, Namibija|Mariental]], od 11. marta 2003
* {{flag|Namibija}}, [[Gibeon, Namibija|Gibeon]], od 11. marta 2003
* {{flag|Namibija}}, [[Maltahöhe]], od 12. aprila 2002
* {{flag|Namibija}}, [[Aranos]], od 13. marta 2003
* {{flag|Namibija}}, [[Stampriet]], od 13. marta 2003
* {{flag|Namibija}}, [[Rehoboth, Namibija|Rehoboth]], od marta 14. 2003
* {{flag|Namibija}}, [[Lüderitz]], od 14. marta 2003
{{div col end}}

== Izvori ==
{{izvori}}

== Vanjske veze ==
{{Commonscat|Windhoek}}
* [http://www.namibia-1on1.com/windhoek.html Windhoek Namibia Information] {{en icon}}
* [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/645142/Windhoek ''Windhoek'' na portalu Encyclopædia Britannica] {{en icon}}

{{Glavni gradovi afričkih država}}

[[Kategorija:Gradovi u Namibiji]]
[[Kategorija:Glavni gradovi u Africi]]