Izvorni kod stranice Savezno izvršno vijeće

{{Politika SFRJ}}
'''Savezno izvršno vijeće''' ([[akronim]] '''SIV'''; [[slovenski]] '''Zvezni izvršni svet''', [[makedonski]] '''Сојузен извршен совет''') je bio naziv za izvršni organ [[Skupština SFRJ|Savezne skupštine]] (zapravo [[Vlada|vladu]]<ref name=soc>{{cite web | url =http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-14761.html | title =''GOVERNMENT AND POLITICS'' | accessdate = 10. 05. 2012 | language=engleski | publisher=Library of Congress}}</ref>) [[SFR Jugoslavija|SFR Jugoslavije]] od [[1953]]. pa sve do njenog raspada [[1990e|1990-ih]].<ref name="vl">Borislav Ratković, 1981., str. 549, 550</ref> Sjedište Saveznog izvršnog vijeća bila je Palača federacije u [[Novi Beograd|Novom Beogradu]].

== Historija ==
''SIV'' je osnovan [[1953]]., umjesto dotadašnje [[Vlada|vlade]] [[FNRJ|Federativne Narodne Republike Jugoslavije]]. 
U razdoblju od [[1953]]. do [[1963]]. godine funkciju predsednika ''SIV'' -a vršio je po tadašnjem ustavu, - predsjednik FNRJ (to je tada bio [[Josip Broz Tito|Tito]]<ref name=arhiv/>), a od [[1963]]. godine predsjednika ''SIV''-a birala je [[Skupština SFRJ|Savezna narodna skupština]]. Od [[Ustav Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (1963.)|Ustava iz 1963.]] ''SIV'' je i zakonski postao najviše izvršno tijelo zemlje, a od [[Ustav Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (1974.)|Ustava iz 1974.]] broj članova ''SIV''-a smanjen je od 29 na 19.<ref name=soc4/>

== Karakteristike ==
''SIV'' je bio odgovoran za svakodnevni rad savezne administracije (provođenje zakona, nadzor nad radom savezne administracije), koristeći se smjernicama [[Komunistička partija Jugoslavije|SKJ]] i vlastitih komiteta, ''SIV'' je bio glavni predlagač mjera i zakona, o kojima je poslije raspravljala od [[Skupština SFRJ|Savezna skupština]] . Na čelu ''SIV''-a bio je [[premijer|predsjednik]] sa dva potpredsjednika, njih je na tu funkciju odabiralo [[Predsjedništvo SFRJ]], a ratificirala [[Skupština SFRJ|Savezna skupština]]. Pored njih članovi ''SIV''-a bili su dvanaest saveznih sekretara (ministra) to su bili [[sekretar]]i; financija, vanjskih poslova, odbrane, rada, poljoprivrede, industrije i energetike, unutrašnjih poslova, vanjske trgovine, unutrašnje trgovine, prometa i veza, razvoja, prava i uprave). Sekretare pojedinih sekretarijata predlagao je premijer, a odobravala Savezna skupština. Četiri sekretara (ministra bez portfelja) dodana su od republika koje nisu imale savezne sekretare među 15 regularnih.<ref name=soc4/>
[[Datoteka:Novi Beograd - The SIV building.jpg|thumb|left|350px|Palača Saveznog izvršnog vijeća u [[Novi Beograd|Novom Beogradu]]]]
Savezni sekretarijat za financije dodan je [[1988]]., a sekretarijati za razvoj i domaću trgovinu [[1989]]. Kod izbora predsjednika ''SIV''-a nije se držalo do [[Josip Broz Tito|Titovog]] principa rotacije po republičkim ključevima, ali se kod izbora saveznih sekretara ipak koliko toliko vodilo računa o paritetnoj zastupljenosti republika.<ref name=soc4/>

Članovi ''SIV''-a osnivali su razne komitete za rješavanje složenih problema i pripremu zakona i mjera koje su se posle odabravali u [[Skupština SFRJ|Saveznoj skupštini]]. Stalno je postojalo pet komiteta za najvažnija pitanja federacije, njihovi članovi bili su savezni ali i republički sekretari.<ref name=soc4/>

Zakone i mjere koje je predlagao ''SIV'', - prolazili su nakon toga kroz proceduru usaglašavanja, koja je ponekad trajala i po godinu dana (i više), tek nakon toga su slani u odgovarajući dom [[Skupština SFRJ|Savezne skupštine]] na raspravu i izglasavanje.<ref name=soc4/>

Od [[1970e|1970-ih]] ''SIV'' je uz samog Tita bio vodeća snaga u vođenju zemlje, i glavni arbitar u postizanju međurepubličkih kompromisa o spornim pitanjima, i drugo po snazi političko tijelo nakon [[Komunistička partija Jugoslavije|SKJ]]. On je nakraju krajeva to bio i po definiciji, a njegovi savezni sekretari imali su ekskluzivni pristup stručnim informacijama potrebnim za izradu politike. ''SIV'' je imao zakonsko pravo na zakazivanje rasprava o zakonodavstvu i politici. Nakon [[Josip Broz Tito|Titove]] smrti, republike i pokrajine počele su više nego tvrdoglavo braniti svoje interese, pa je moć ''SIV''-a da usaglasi stavove republika i pokrajina, oko nekih predloženih mjera, postala nemoguća misija. Tako da se ''SIV'' počeo sve više oslanjati na ustavom propisane privremene mjere, koje nisu mogle blokirati republičke delegacije.<ref name=soc4/>
Uskoro je takav način rada postao pravilo po kojem ''SIV'' djeluje, pa su mnogi privremeni zakoni i mjere, ostali na snazi dugi niz godina. Nemoć ''SIV''-a da ostvari međurepubličke kompromise, pojačala se tokom [[1980e|1980-ih]] tako da nije mogao formulirati praktične uvjete dugoročnog programa ekonomske stabilizacije.<ref name=soc4>{{cite web
 | url =http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-14888.html
 | title =''Federal Executive Council''
 | accessdate = 10. 05. 2012
 | language=engleski
 | publisher=Library of Congress
}}</ref>

== Predsjednici Saveznog izvršnog vijeća ==
* [[Josip Broz Tito]] - [[14. januar]] [[1953]]. - [[29. januar]] [[1963]].
* [[Petar Stambolić]] - [[29. januar]] [[1963]]. - [[16. maj]] [[1967]].
* [[Mika Špiljak]] - [[16. maj]] [[1967]]. - [[18. maj]] [[1969]].
* [[Mitja Ribičič]] - [[18. maj]] [[1969]]. - [[30. juli]] [[1971]].
* [[Džemal Bijedić]] - [[30. juli]] 1971. - [[18. januar]] [[1977]].
* [[Veselin Đuranović]] - [[14. februar]] [[1977]]. - [[16. maj]] [[1982]].
* [[Milka Planinc]] - [[16. maj]] [[1982]]. - [[15. maj]] [[1986]].
* [[Branko Mikulić]] - [[15. maj]] [[1986]]. - [[16. maj]] [[1989]].
* [[Ante Marković]] - [[16. mart]] [[1989]]. - [[20. decembar]] [[1991]].<ref name=arhiv>{{cite web
 | url =http://www.arhivyu.gov.rs/active/sr-latin/home/glavna_navigacija/leksikon_jugoslavije/licnosti/premijeri.html
 | title =''Premijeri''
 | accessdate =10. 05. 2012
 | language =srpskohrvatski
 | publisher =Arhiv Jugoslavije
 | archive-date =2020-11-29
 | archive-url =https://web.archive.org/web/20201129192311/http://www.arhivyu.gov.rs/active/sr-latin/home/glavna_navigacija/leksikon_jugoslavije/licnosti/premijeri.html
 | dead-url =yes
 }}</ref>

== Bibliografija ==
* {{Citiranje knjige|last=Ratković|first=Borislav|title=Vojni leksikon|year=1981.|publisher=Vojno izdavački zavod|location=Beograd|isbn=|ref=harv}}
* Dragoljub Đurović: Zakon o osnovama sistema državne uprave i o Saveznom izvršnom vijeću i saveznim organima uprave, Sekretarijat za informacije Skupštine SFRJ, Beograd, 1978

== Izvori ==
{{izvori}}

== Vanjske veze ==
* [http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-14888.html Federal Executive Council]

[[Kategorija:Politika SFRJ]]
[[Kategorija:Historija Jugoslavije]]