Izvorni kod stranice Kanadski štit

{{Vslika
| ime =Kanadski štit
| ime_genitiv =Kanadskog štita
| izvorno_ime ={{small|''Canadian Shield''<br />''Bouclier canadien''}}
| translit_jezik1 =
| slika_panorama =Canada geological map.JPG
| veličina_slike =280px
| opis_slike     =Geološka karta [[Kanada|Kanade]]<br />(Kanadski štit označen je crvenom bojom)
| lokacija_ime   =Država
| lokacija_info  ={{flag|Kanada}}<br />{{flag|SAD}}
}}
'''Kanadski štit''' ({{jez-en|Canadian Shield}}, {{jez-fr|Bouclier canadien}}; zvan i '''Laurentijska visoravan''', {{jez-en|Laurentian Plateau}}, {{jez-fr|Plateau laurentien}}) je velika [[Geologija|geološka]] [[subregija]] potkovičastog oblika koja se koncentrično širi od [[Hudsonov zaljev|Hudsonovog zaljeva]] preko istočne i centralne [[Kanada|Kanade]] i krajnjeg sjeveroistoka [[Sjedinjene Američke Države|Sjedinjenih Američkih Država]].<ref name=brit/>

== Geografija i geologija ==
Kanadski štit ima površinu od oko 8 milijuna [[km²]], a to je približno polovica kanadskog teritorija.<ref name=brit/> Prostire se od [[Velika jezera|Velikih jezera]] do [[Arktički ocean|Arktičkog oceana]] i [[Grenland]]a, preko šest [[Kanadske provincije|kanadskih provincija]]: [[Newfoundland i Labrador]], [[Québec]], [[Ontario]], [[Manitoba]], [[Saskatchewan]] i [[Alberta]], i dvije teritorije ([[Sjeverozapadni teritoriji]] i [[Nunavut]]), pa sve do sjevernih dijelova [[Savezne države Sjedinjenih Američkih Država|američkih saveznih država]] [[Minnesota|Minnesote]], [[Wisconsin]]a, [[Michigan]]a i [[New York (država)|New Yorka]].<ref name=brit/>

Kanadski štit je formiran je u [[Kambrij|predkambriju]] prije 3 milijarde [[godina]] i dio je [[Sjeverna Amerika|sjevernoameričkog]] [[kontinent]]alnog [[kraton]]a. Sastoji se od tvrdog [[gnajs]]a i [[granit]]a koji leže ispod njegove površine i spadaju među najstarije [[Stijena|stijene]] na [[Zemlja (planet)|Zemlji]]. To je kraj koji karakteriziraju brdašca sa prosječnom nadmorskom visinom od 100 do 500 metara, sa brojnim [[močvara]]ma i [[Jezero|jezerima]] između njih. Planine se nalaze na krajnjem sjeveroistoku [[Labrador]]a i na otoku [[Baffinov otok|Baffin]] i uzdižu se do 1500 metara.<ref name=brit/>
[[Datoteka:Canadian_Shield_Ontario.jpg|thumb|left|220px|Tipičan krajolik Kanadskog štita]]
Za vrijeme [[pliocen]]a (prije 2,6 miliona do 11.700 godina), ogromni [[glečer]]i koji su tad pokrivali su [[Sjeverna Amerika|Sjevernu Ameriku]] imali su središte upravo u toj regiji. Kad je nastupilo zatopljenje, krenuli su prema jugu i skinuli površinski sloj zemlje i trošne stijene. Nešto od tog materijala je ipak ostalo kad se led otopio, ali je većina prenešena prema jugu i jugozapadu i tamo pohranjena.<ref name=brit>{{cite web
   |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/91992/Canadian-Shield
   |title      = ''Canadian Shield''
   |publisher  = Encyclopædia Britannica
   |language   = engleski
   |accessdate = 21. 10. 2012}}</ref>

== Klima i vegetacija ==
Na ovom velikom prostranstvu, obzirom na njegov geografski položaj, prevladava [[Polarna klima|polarna]] i [[Subarktička klima|subarktička]] [[klima]]. Na krajnjem sjeveru je to [[polarna klima]] sa konstantno niskim [[temperatura]]ma koja ne omogućuje rast [[drveće|drveća]] tako da tu uglavnom prevladava [[tundra]] sa niskim [[trava]]ma i [[mahovina|mahovinom]]. Po južnijem pojasu u kom je toplije rastu ogromne [[Četinari|četinarske šume]] u kojima prevladavaju crna i bijela omorika, uz nešto [[breza]] i [[jasika]].

== Privreda ==
Kanadski štit ima tri velika prirodna resursa; [[šuma|šume]], [[ruda|rude]] i [[voda|vodu]]. Šume se kao ekonomsko bogatstvo najviše eksploatiraju u četiri [[kanadske provincije]], [[Québec]]u, [[Ontario|Ontariju]], [[Manitoba|Manitobi]] i [[Saskatchewan]]u. Od ruda se najviše kopa; [[bakar]], [[željezo]], [[olovo]], [[nikal]], [[zlato]], [[srebro]], [[uran]] i [[cink]]. Krajem [[19. vijek]]a u [[Sjeverozapadni teritoriji|Sjeverozapadnim teritorijama]] su otkrivene značajne količine [[dijamant|dijamanata]]. Veliki hidro potencijal [[rijeka (vodotok)|rijeka]] koristi se za pogon brojnih [[hidroelektrana]]. [[Poljoprivreda]] gotovo da i ne postoji jer Kanadski štit ima vrlo malo obradivog zemljišta.

== Stanovništvo ==
Kanadski štit je vrlo rijetko naseljen. Stanovništvo živi uglavnom po rudarskim naseljima i manjim industrijskim centrima. 

== Izvori ==
{{izvori}}

== Vanjske veze ==
{{Commonscat|Canadian Shield}}
* [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/91992/Canadian-Shield ''Canadian Shield'' na portalu Encyclopædia Britannica] {{en icon}}

{{Normativna kontrola}}

[[Kategorija:Geologija Kanade]]
[[Kategorija:Geologija SAD]]
[[Kategorija:Prekambrij]]