Izvorni kod stranice Jeremy Brett

{{Infokutija glumac (BS)
|ime             = Jeremy Brett
|slika           = Jeremy brett.jpg
|veličina        = 245 × 316 px
|opis slike      = Brett kao Sherlock Holmes
|rodno ime       = Peter Jeremy William Huggins
|pseudonim       = Jeremy Brett
|rođenje         = [[3. 11.|3. studenog]] [[1933]].
|mjesto rođenja  = {{flagicon|ENG}} [[Berkswell]], [[Engleska]]
|smrt            = [[12. 9.|12. rujna]] [[1995]].
|mjesto smrti    = {{flagicon|ENG}} [[London]], [[Engleska]]
|godine rada     = [[1954]]. - [[1995]].
|web             = 
|supruga         = Anna Massey (1958. - 1962.)<br />Joan Wilson (1976. - 1985.)
|suprug          = 
|važnije uloge   = [[Sherlock Holmes]] u seriji ''[[The Adventures of Sherlock Holmes (televizijska serija)|Pustolovine Sherlocka Holmesa]]''
|važniji filmovi = 
|oscar           = 
|emmy            = 
|tony            = 
|zlatni globus   = 
|bafta           = 
|cesar           = 
|goya            = 
|afi             = 
|olivier         = 
|saturn          = 
|ostale_nagrade  = 
}}
'''Jeremy Brett''' ('''Džeremi Bret'''; [[3. 11.|3. novembar]], [[1933]]. - [[12. 9.|12. septembar]], [[1995]].) bio je [[Engleska|engleski]] glumac, najpoznatiji po svojoj ulozi detektiva [[Sherlock Holmes|Sherlocka Holmsa]].

== Biografija ==
Peter Jeremy William Huggins je rođen u Berkswell Grangu u [[Berkswell]]u, 3. novembra, 1933. godine.<ref>http://www2.freebmd.org.uk/cgi/information.pl?scan=1&r=167020703&d=bmd_1279003032</ref> Rođen je u bogatoj porodici i bio je naslednik [[Porodica Cadbury|porodice Cadbury]] Obrazovan je na [[Eton College|Etonu]], ali je tvrdio da nema ni najmanje talenta za nauku, pripisujući to svojoj [[disleksija|disleksiji]]. Ipak, dobro je pevao i bio je član hora Etona. Postao je student glume, ali je njegov otac zahtevao da promenio ime, kako ne bi ugrozio ugled porodice.<ref name=SM>{{Cite document | title = The curse of being Conan | publisher = The Sunday Times | date = 1997-04-27 | author = Sheridan Morley | page=5 | postscript =}}</ref>

== Pozorište ==
Brett je učio glumu u [[Central School of Speech and Drama]] u [[London]]u.<ref>''Who's Who in the Theatre'', 17th ed. Gale Research, 1981.</ref> Svoj glumački debi je imao u [[Library Theatre]]u u [[Manchester]]u, 1954. godine, a svoj londonski debi je imao sa kompanijom [[Old Vic]] u predstavi ''Troilus and Cressida'', 1956.<ref name=somejoe>''Some Joe You Don't Know: An American Biographical Guide to 100 British Television Personalities'', by Anthony Slide, Greenwood Press, 1996</ref> Iste godine se pojavio na [[Broadway]]u, u ''Richardu II''.<ref>Contemporary Theatre, Film, and Television, Volume 15. GALE, 1996</ref> Igrao je više klasičnih uloga u pozorištu, uključujući i [[William Shakespeare|Shakespearea]], najpre sa kompanijom [[Old Vic]] a kasnije i sa [[Royal National Theatre]]om. Brett je, takođe, igrao Sherlocka Holmesa na sceni.

== Televizija ==
Od početka 1960-ih, Brett se veoma često pojavljivao na televiziji. Glumio je u brojnim serijama, od kojih je njegova uloga [[d'Artagnan]]a iz 1966. godine u televizijskoj adaptaciji ''[[The Three Musketeers]]'' bila zapaženija. Pojavljivao se i u nekoliko komičnih uloga, kao što je Captain Absolute u seriji ''[[The Rivals]]''. Godine 1973. glumio je Bassanija u televizijskoj adaptaciji [[William Shakespeare|Shakespeareove]] drame ''[[The Merchant of Venice]]'', u kojoj je [[Laurence Olivier]] glumio [[Shylock]]a, a [[Joan Plowright]] Portiju. (Brett, Olivier i Plowright su prethodno igrali iste uloge u [[Royal National Theatre]].) Brett se šalio na izbor uloga koje su mu dodeljivane, tvrdeći da mu je retko dozvoljeno da uđe u 20. vek, a nikada u sadašnjicu. Zapravo, nekoliko njegovih televizijskih uloga, kao što su u serijama ''[[The Baron]]'' i ''[[The Champions]]'', bile su smeštene u sadašnjosti.

== Film ==
Brett se pojavljivao u malom broju filmova, ali je glumio u blockbusteru, ''[[My Fair Lady (film)|My Fair Lady]]''. Njegov glas prilikom pevanja je bio zamenjen, iako je Brett umeo da peva, što je pokazao u opereti, ''[[The Merry Widow]]'', 1968.

Kratko vreme su ga [[Harry Saltzman]] i [[Albert R. Broccoli]] razmatrali za ulogu [[Džejms Bond|James Bonda]] za film ''[[On Her Majesty's Secret Service (film)|On Her Majesty's Secret Service]]'', nakon što oje [[Sean Connery]] napustio serijal, 1967. godine. Ipak uloga je otišla australijskom glumcu, [[George Lazenby]]ju. Sledeća audicija za ulogu 007 bila je za film ''[[Live and Let Die (film)|Live and Let Die]]'', ali takođe nije imao uspeha i [[Roger Moore]] je dobio ulogu.

Njegovo poslednje pojavljivanje na filmu bilo je u maloj ulozi bez potpisivanja njegovog imena u ''[[Moll Flanders (film iz 1996)|Moll Flanders]]'', 1996. godine. Film se pojavio skoro godinu dana nakon njegove smrti.

Ono što se u svim njegovim ulogama može primetiti je veoma precizna dikcija. Brett je rođen sa govornom manom, [[rotacizam|rotacizmom]], koja mu je onemogućavala da izgovara glas "r" pravilno. Nakon korektivne operacije u mladosti i godina vežbe, Brett je dobio zavidan izgovor i jasnoću. Kasnije je tvrdio da svakodnevno vežba svoj izgovor, bez obzira na obaveze.

== Kao Sherlock Holmes ==
Premda se tokom svoje karijere od 40 godina pojavio u brojnim ulogama, danas se najviše pamti kao [[Sherlock Holmes]] u seriji ''[[The Adventures of Sherlock Holmes (TV serija)|The Adventures of Sherlock Holmes]]'', seriji filmova koje je snimila televizija [[Granada Television|Granada]] između 1984. i 1994. godine. Seriju su priredili [[John Hawkesworth (producent)|John Hawkesworth]] i drugi pisci na osnovu originalnih priča [[Arthur Conan Doyle|Arthura Conana Doyla]]. Iako se brinuo da će ga ova uloga obeležiti u karijeri, Brett se pojavio u 41 epizodi serije uz [[David Burke (glumac)|Davida Burkea]], a kasniej [[Edward Hardwicke|Edwarda Hardwickea]] kao [[John Watson (Sherlock Holmes)|Dr Watsona]].

Nakon prihvatanja ove uloge, Brett se pojavio u malom broju drugih, jer je bio naširoko prepoznavan kao Holmes. Prethodno je glumio Doctor Watsona na pozornici, što ga čini jednim od trojice glumaca koji su igrali obe uloge.

Brett i je bila ponuđena uloga Holmesa 1982. godine. Ideja je bila da se napravi veoma verna adaptacija romana. Brett je prihvatio ulogu i postao je najbolji Sherlock Holmes ikada.<ref>Terry Manners, The Man Who Became Sherlock Holmes - The Tortured Mind of Jeremy Brett, Virgin Publishing Ltd., London, 2001, {{ISBN|0-7535-0536-3}}.</ref> Sprovodio je veoma detaljna ispitivanja o detektivu i o samom Doyleu i bio bi veoma uznemiren kada bi naišao na neslaganja scenarija i originalne priče.<ref>Terry Manners, p. 122.</ref> Jedna od njemu najdražih stvari na snimanju bio je dosije "Baker Street File" o svemu što se tiče Holmesa, od njegovog manirizma do njegovih navika u jelu i piću.

Brett je bio opsednut time da unese više strasti u ulogu Holmesa. U njegov lik je uvek prilično ekscentričan pokret rukom, kao i kratak energičan smeh. Bacao bi se na zemlju da bi našao tragove stopala, ili bi skakao preko nameštaja ili na ogradu mosta, nemareći za svoju bezbednost.

Holmesov opsesivni i depresvni karakter je fascinirao i zastrašivao Bretta. Njihove ličnosti su na mnogo načina bile slične, sa iznenadnim eksplozijama energije, koje su praćene letargijom. Postalo je prilično teško Brettu da ostavi lik Holmesa nakon snimanja. Govorili su mu da je jedini način da glumac ostane zdrav jeste da svoj lik ostavi na setu, ali je Brett počeo da sanja o Holmesu, što se kasnije pretvorilo u noćne more.<ref>Terry Manners, p. 121.</ref> Brett je počeo da zove [[Sherlock Holmes|Sherlocka Holmesa]] kao "Znate Ko" ili jednostavno kao "ON": "Watson opisuje Znate Kog kao um bez srca, koga je teško igrati. Teško postati. Zato sam izmislio unutrašnji život."<ref name="Terry Manners, p. 134">Terry Manners, p. 134.</ref> Brett je izmislio život Holmesa kako bi popunio prazninu Holmesovog "nemanja srca", njegov prazni emotivni život. Zamislio je: "...kako je izgledala dadilja Znate Koga. Bila je posuta brašnom. Mislim da nije video svoju majku do otprilike svoje osme godine", i sl.<ref name="Terry Manners, p. 134"/>

Vremenom su se stvari otrgle kontroli. Dok su ostali glumci odlazili da jedu, on je ostajao na sceni i čitao scenario, obraćao pažnju na svaki detalj.<ref>Terry Manners, p. 133.</ref> Čitao je Holmesa za vikende i za praznike. "Neki glumci smatraju da ako bi igrali Sherlocka Holmesa veoma dugo, lik bi im ukrao dušu, ne bi ostavio ni delić za prvobitnog stanara.", izjavio je.<ref>Terry Manners, p. 216.</ref> Nikada mu, međutim, nije palo na pamet da je bolestan.

== Privatni život ==
Brett je bio [[biseksualnost|biseksualac]], ali veoma diskretan u vezi sa tim. Svojom prvom suprugom, gluicom [[Anna Massey|Annom Massey]] (ćerkom [[Raymond Massey|Raymonda Masseya]]) se oženio 24. maja, 1958. godine, ali su se razveli 22. novembra, 1962. nakon njenih tvrdnji da je on nju ostavio zbog drugog muškarca.<ref>Massey, Anna (2006). Telling Some Tales. London: Hutchinson. {{ISBN|0-09-179645-8}}</ref><ref>David Stuart Davies, ''Dancing in the Moonlight: Jeremy Brett'', London, 2006</ref> Njihov sin, David Huggins, rođen 1959. godine je ilustrator, crtač i pisac.<ref>{{cite news |url=http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/features/david-huggins-public-faces-in-private-places-747515.html |title=David Huggins: Public faces in private places - Features, Books - The Independent |publisher=[[The Independent]] |accessdate=12.9.2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100530062834/http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/features/david-huggins-public-faces-in-private-places-747515.html |archivedate=2010-05-30 |deadurl=yes }}</ref> Brett se onda oženio sa Joan Sullivan Wilson, 1976. godine, koja je umrla od raka, jula, 1985. Brett je imao veoma blizak odnos sa glumcem [[Gary Bond|Garyjem Bondom]]<ref>Terry Manners, p. 130.</ref>.

== Bolest i smrt ==
Nakon smrti Joan Wilson, Brett se borio sa snimanjem trećeg dela serijala, ''[[The Return of Sherlock Holmes]]'', krajem 1985. Na sceni se primećivalo da njegove manične epizode postaju gore i konačno je bio smešten u bolnicu i dijagnostifikovan mu je [[bipolarni afektivni poremećaj|bipolarni poremećaj]].

Brett je dobio tablete [[litij]]uma protiv svoje manične depresije. Znao je da ne može da se izleči i da mora da vodi računa o znacima poremećaja kako bi se izborio sa njim.<ref>Terry Manners, p. 160</ref> Želeo je da se vrati na posao i ponovo da igra Holmesa. Prva epizoda koja je snimljena nakon njegovog povratka bila je ''[[The Sign of the Four]]''. Od tada su se razlike u njegovom izgledu polako primećivale. Jedan od nus-efekata litijuma je zadržavanje tečnosti. Brett je počeo da igleda i da se ponaša drugačije. Lek ga je usporavao i dodavao je na težini.<ref>Terry Manners, p. 204.</ref> Brett je, takođe, imao probleme sa srcem. Imao je uvećanje scrca, zbog čega je imao poreškoća sa disanjem i ponekada je morao da drži masku sa kiseonikom na sceni.<ref>Terry Manners, p. 207.</ref>

Tokom poslednje decenije života, Brett je nekoliko puta boravio u bolnici zbog bipolarnog poremećaja, a njegovo zdravlje i izgled su vidno propali, što se primećivalo u poslednjim epizodama serije. Tokom poslednjih godina javno je govorio o svojoj bolesti i ohrabrivao ljude da prepoznaju simptome i zatraže pomoć.
 
Brett je umro 12. septembra, 1995. godine u Londonu zbog prestanka rada srca.<ref>Terry Manners, p. 26.</ref>

== Zanimljivosti ==
''Izvor svih zanimljivosti je [http://www.imdb.com/name/nm0107950/bio IMDB]''
* Brett je bio ljevak, dok je Holmes bio dešnjak. Zbog toga je tijekom snimanja, u scenama u kojima je zumirano Holmesovo pisanje, Bretta zamijenio jedan dešnjak koji je odrađivao scene pisanja. 
* Brett je, kao i njegov otac i braća, pripadao streljačkom klubu ''"Woodmen of Arden"''.
* Najdraža glazba: [[Giuseppe Verdi|Verdijev]] Rekvijem; "In Paradisum" iz [[Gabriel Faure|Faureovog]] Rekvijema; "Habanera" iz [[Bizet]]ove ''[[Carmen]]''; ''Četiri zadnje pjesme'' [[Richard Strauss|Richarda Straussa]] i "Tuba Mirum" iz [[Mozart]]ovog [[Rekvijam (Wolfgang Amadeus Mozart)|Rekvijema]].
* Brett je rođak engleskog glumca [[Martin Clunes|Martina Clunesa]].
* Hobiji: streljaštvo, jahanje i sviranje klavira
* Brett je tumačio i Holmesa i Watsona, ali Watsona je tumačio samo u dvije kazališne predstave, dok je Holmesa tumačio i na kazališnim daskama i na televiziji. 
* Posjedovao je terijera koji se zvao G. Binks.

== Filmografija ==
* ''[[Svengali (1954 film)|Svengali]]'' (1954)
* ''[[War and Peace (1956 film)|War and Peace]]'' (1956) kao [[Nikolai Rostov]]
* ''[[The Very Edge]]'' (1962)
* ''[[The Wild and the Willing]]'' (1962)
* ''[[Girl in the Headlines]]'' (1963)
* ''[[Act of Reprisal]]'' (1964)
* ''[[My Fair Lady (film)|My Fair Lady]]'' (1964) kao Freddy Eynsford-Hill
* ''[[Nicholas and Alexandra]]'' (1971)
* ''[[A Picture of Katherine Mansfield]] (1973)
* ''[[The Medusa Touch (film)|The Medusa Touch]]'' (1978)
* ''[[Mad Dogs and Englishmen (1995 film)|Mad Dogs and Englishmen]]'' (1995)
* ''[[Moll Flanders (1996 film)|Moll Flanders]]'' (1996)

== Vidi dalje ==
* [[Spisak glumaca koji su igrali Sherlocka Holmesa]]

== Izvori ==
{{reflist|2}}

== Eksterni linkovi ==
* {{IMDb ime|id=0107950|name=Jeremy Brett}}
* {{Screenonline name|id=565276|name=Jeremy Brett biography and credits}}
* [http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=4197258 Intervju] sa Jeremy Brettom na [[NPR.org]]

{{Lifetime|1933|1995|Brett, Jeremy}}

{{Normativna kontrola}}

{{DEFAULTSORT:Brett, Jeremy}}
[[Kategorija:Engleski glumci]]
[[Kategorija:Britanski filmski glumci]]
[[Kategorija:Britanski teatarski glumci]]
[[Kategorija:Britanski televizijski glumci]]
[[Kategorija:Biseksualni glumci]]
[[Kategorija:LGBT osobe iz Engleske]]
[[Kategorija:Pseudonimi]]
[[Kategorija:Glumci koji su tumačili Sherlocka Holmesa]]