Izvorni kod stranice Humboltov univerzitet u Berlinu

{{Infokutija univerzitet
| naziv           = Humboltov univerzitet u Berlinu
| izvorni_naziv   = Humboldt-Universität zu Berlin
| drugi_naziv     = 
| latinski        = 
| logo            = Huberlin-logo.svg
| logo_širina     = 
| logo_opis       = 
| slika           = 2018-08-12 DE Berlin-Mitte, Bebelplatz, Unter den Linden, Humboldt-Universität zu Berlin, Palais des Prinzen Heinrich (50025136703).jpg
| slika_širina    = 
| slika_opis      = 
| moto            = 
| moto_sh         = 
| osnivač         = 
| osnivanje        = 1810.
| zatvaranje       = 
| bivši_naziv     = 
| reg_baštine     = 
| vrsta           = javni univerzitet
| krovna_instit   = 
| religija        = 
| akad_pripadnost = 
| fakulteti       = 
| visoke_škole    = 
| jezik           = 
| slobodna_oznaka = 
| slobodan_opis   = 
| izdatak         = 
| budžet           = 424 miliona (bez donacija)
| rukovodilac     = 
| Upravnik        = 
| predsjedatelj    = 
| kancelar        = Marina Frost
| vicekancelar    = 
| predsjednik     = 
| potpredsjednik  = 
| rektor          = 
| prorektor       = 
| dekan           = 
| prodekan        = 
| direktor        = 
| vođa_titula     = 
| vođa            = 
| akad_osoblje     = 2,441
| admin_osoblje    = 3,330
| studenti        = 33,540
| dodiplomci      = 19,942
| diplomci        = 10,857
| doktoranti      = 2,951
| ostali          = 
| boje            = 
| sportovi        = 
| nadimak         = 
| maskota         = 
| udruženja        = [[ERASMUS]], [[Asocijacija univerziteta Evrope|AUE]]
| sjedište        = 
| grad            = [[Berlin]]
| pokrajina       = 
| savezna_država  = 
| država          = [[Nemačka]]
| kampus          = 
| lok_karta       = 
| alt_karta       = 
| širina-st       = 
| širina-min      = 
| širina-sek      = 
| širina-oznaka   = 
| dužina-st       = 
| dužina-min      = 
| dužina-sek      = 
| dužina-oznaka   = 
| lok_karta_opis  = 
| mrežno_mjesto   = {{url|www.hu-berlin.de}}
| fusnote         = 
}}

'''Humboltov univerzitet u Berlinu''' ({{jez-nem|Humboldt-Universität zu Berlin}}; {{jez-lat|Alma Universitas Humboldtiana Berolinensis}}) jedan je od najstarijih univerziteta u [[Berli]]nu. Osnovao ga je [[1810.]] godine kao ''Berlinski univerzitet'' liberalni [[Pruska|pruski]] reformator školstva [[Vilhelm fon Humbolt]] i njegov univerzitetski model je uticao na mnoge [[:Kategorija:Univerziteti u Evropi|evropske]] i [[:Kategorija:Univerziteti u Severnoj Americi|američke]] univerzitete. Institucija nosi ime svog osnivača od [[1949.]] godine, dok je pre toga sve od 1828. godine nosila naziv ''Univerzitet Fridriha Vilijama''. 2012. godine Humboltov univerzitet u Berlinu bio je jedna od dvanaest institucija u Nemačkoj koja je osvojila nagradu savezne vlade za izvrsnost ({{jez-nem|Exzellenzinitiative}}). Univerzitet je pohađalo 29 dobitnika [[Nobelova nagrada|Nobelove nagrade]] i smatra ga se jednim od najprestižnijih univerziteta u [[Evropa|Evropi]]<ref>{{cite web|title=Humboldt-Universität unter den 100 renommiertesten Universitäten weltweit|url=https://www.hu-berlin.de/pr/nachrichten/nr1103/nr_110310_01|access-date=2015-07-18|archivedate=2014-04-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140407154759/https://www.hu-berlin.de/pr/nachrichten/nr1103/nr_110310_01|deadurl=yes}}</ref> i jednim od najboljih svetkih univerziteta za izučavanje društvenih i humanističkih nauka.<ref>{{cite web|url=http://www.topuniversities.com/university-rankings/faculty-rankings/arts-and-humanities/2014#sorting=rank+region=+country=+faculty=+stars=false+search=|title=QS World University Rankings by Faculty 2014 - Arts and Humanities|work=Top Universities|accessdate=18. jul 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.timeshighereducation.co.uk/world-university-rankings/2014-15/subject-ranking/subject/arts-and-humanities|title=Subject Ranking 2014-15: Arts & Humanities|work=Times Higher Education|accessdate=18. jul 2015}}</ref>

== Istorija ==
Prvi semestar na novoosnovanom univerzitetu započet je [[1810]]. godine sa 256 studenata i 52 predavača na fakultetu prava, medicine, teologije i filosofije. U svojoj istoriji univerzitet je bio dom nekim od najvećih nemačkih mislilaca protekla dva veka, među njima i [[Johann Gottlieb Fichte|Johan Gotlib Fihte]], [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Georg Vilhelm Fridrih Hegel]], [[Arthur Schopenhauer|Artur Šopenhauer]], [[Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling|Fridrih fon Šeling]], [[Walter Benjamin|Valter Benjamin]], [[Albert Einstein|Albert Ajnštajn]], [[Max Planck|Maks Plank]], [[Karl Marx|Karl Marks]], [[Friedrich Engels|Fridrih Engels]], [[Heinrich Heine|Hajnrih Hajne]], [[Alfred Döblin|Alfred Deblin]], [[Ferdinand de Saussure|Ferdinand de Sosir]], [[Otto von Bismarck|Oto fon Bizmark]], [[Karl Libkneht]], [[W. E. B. Du Bois|Vilijam Edvard Berghart Deboa]], [[Robert Schuman|Robert Šuman]]... Tokom dva veka ovim univerzitetom je prošao ceo red velikih nemačkih mislilaca i Humboltov univerzitet je svetu dao ukupno 29 nosilaca [[Nobelova nagrada|Nobelove nagrade]].

Struktura Humboltova univerziteta u Berlinu i naknadnih sličnih univerziteta u Nemačkoj poslužila je kao model za institucije kao što su [[Univerzitet Johnsa Hopkinsa|Univerzitet Džona Hopkinsa]] u [[Baltimor]]u. Ovaj je univerzitet poslužio i kao primer za reforme na mnogim drugim univerzitetima na evropskom kontinentu.

=== Rast univerziteta ===
Uz pravo, filozofiju, istoriju, teologiju i medicinu, Univerzitet u Berlinu razvio je i uključivao u nastavne programe i mnoge nove naučne discipline uključujući prirodne nauke. Na univerzitet su došli poznati predavači poput [[Hermann von Helmholtz|Hermana fon Helmholca]], Ernsta Kumera, Leopolda Kronekera, Karla Vajerštrasa, [[Rudolf Virchow|Rudolfa Virhova]] ili [[Robert Koch|Robert Koh]]. U sastav univerziteta uključivani su i drugi, dotada izdvojeni fakulteti. 1810. univerzitet je započeo sa stvaranjem kolekcije o istoriji prirode koja je svojim rastom došla do potrebe da se za nju osigura posebna zgrada u kojoj je osnovan Muzej istorije prirode (''Museum für Naturkunde'').

=== Treći Rajh ===
[[Datoteka:Denkmal der Buecherverbrennung.jpg|minijatura|Spomenik spaljenim knjigama]]
Kao i ostali univerziteti u zemlji, i Humboltov univerzitet u Berlinu našao se pod uticajem [[Nacizam|nacista]] nakon 1933. godine. Rektor univerziteta u ovim godinama bio je Eugen Fišer (''Eugen Fischer''), profesor [[Medicina|medicine]], [[Genetika|genetike]] i [[Eugenika|eugenetike]] i član [[Nacionalsocijalistička njemačka radnička partija|Nacističke partije]]. Upravo je i iz biblioteka Humboltovog univerziteta u Berlinu uzeto oko 20,000 knjiga od takozvanih "degenerika" i protivnika režima koje su stradale u spaljivanjima knjiga 10. maja. Na mestu spaljivanja danas je u zemlji na nivou staze, ukopan spomenik sa praznim policama natkriven staklom. 250 profesora Jevreja izbačeno je sa univerziteta u akademskoj godini 1933/1934, a i veći broj doktorata je poništen. Gotovo jedna trećina zaposlenih na univerzitetu dobilo je otkaz u vremenu nacističkog terora.

=== Obnova rada nakon rata ===
[[Datoteka:Bundesarchiv Bild 183-S74631, Berlin, Trümmerbeseitigung an der Humboldt-Universität.jpg|minijatura|160 px|left|Ruševine univerziteta]]
[[Sovjetski Savez|Sovjetska]] vojna uprava na području buduće [[Istočna Njemačka|Nemačke Demokratske Republike]] izdala je u januaru 1946. naredbu SMAD o ponovnom otvaranju univerziteta. Naredbom se želeo preurediti univerzitet na osnovu sovjetskih modela i u njoj se iz političkih razloga izričito koristila fraza "novi otvoreni univerzitet" umesto "ponovo otvoreni univerzitet". Predsednik Nemačke centralne administracije zadužene za obrazovanje je prilikom otvaranja u svome govoru rekao "''Ja govorim o otvaranju, a ne o ponovnom otvaranju univerziteta. [...] Univerzitet mora efektivno da započne od početka u gotovo svakom pogledu. Ispred sebe imate sliku staroga univerziteta. To što nam je od njega ostalo je ništa sem ruševine.''" Izvođenje predavanja bilo je ozbiljno ograničeno stradanjem profesorskog kadra u ratu i teškim oštećenjima zgrada univerziteta. Ipak, već u zimskom semestru 1946. godine ekonomski i učiteljski fakultet na univerzitetu su ponovo otvorili svoja vrata za studente.

Radnički i seljački fakultet (''Arbeiter-und-Bauern-Fakultät''), obrazovni program namenjen mladim muškarcima koji su iz političkih ili rasnih razloga bili diskriminisani od strane nacista, pokrenut je u ovome periodu i postojao je sve do 1962. godine.

=== Podela univerziteta ===
Politički i ideološki sukobi između istoka i zapada odražavali su se i na rad univerziteta u podeljenom Berlinu. U matru 1947. [[NKVD|sovjetska tajna policija]] u saradnji sa tribunalom optužila je i na 25 godina radnog kampa osudila grupu studenata koji su osuđeni zbog formiranja "pokreta otpora na univerzitetu" i špijunaže. Ideološki sukobi između istoka i zapada doveli su do formiranja novog [[Slobodni univerzitet u Berlinu|Slobodnog univerziteta u Berlinu]] u [[Zapadni Berlin|Zapadnom Berlinu]], dok je Humboltov univerzitet u Berlinu nastavio da funkcioniše u [[Istočni Berlin|Istočnom Berlinu]].

=== Istočna Nemačka ===
[[Datoteka:Berlin Humboldt Uni 1964 day.jpg|minijatura|Zgrada univerziteta 1964. godine]]
Kako je naziv ''Univerzitet Fridriha Vilijama'' u sebi nosio monarhističke konotacije, vlasti su 1949. odlučile da promene naziv univerziteta. Prva je ideja sovjetske i lokalne nemačke administracije bila da univerzitet ponese ime nekog od komunističkih istorijskih ličnosti, ali se od toga odustalo i univerzitet je poneo ime po braći Humbolt. Deo akademskih sloboda bio je ograničen novom vladajućom ideologijom u [[Istočna Njemačka|Istočnoj Nemačkoj]], ali to nije sprečilo univerzitet da izgradi bogatu međunarodnu saradnju. Posebno duboke i dugoročne veze razvijene su sa mnogim univerzitetima u zemljama [[Istočni blok|Istočnog bloka]] i sa univerzitetima u [[Sovjetski Savez|Sovjetskom Savezu]]. Takav nivo saradnje sa institucijama u ovome delu sveta niti jedan drugi nemački univerzitet nikada nije uspeo da ostvari. Od sedamdesetih godina i formalna saradnja sa univerzitetima u [[Zapadna Evropa|zapadnoj Evropi]] je obnoljena. Radilo se i na obnovi odnosa sa univerzitetima van [[Evropa|Evrope]], posebno onima u [[Japan]]u i [[Sjedinjene Američke Države|Sjedinjenim Američkim Državama]], ali i sa onima u [[Azija|Aziji]], [[Afrika|Africi]] i [[Latinska Amerika|Latinskoj Americi]]. Sve do 1989. na instituciji se osećao i snažan uticaj ''Jedinstvene socijalističke partije Nemačke'' koji se ogledao i u procesu odabira studenata kroz koji se htelo ograničiti dolazak studenata koj bi mogli stvoriti jezgro otpora režimu. To je dovelo do situacije u kojoj studnti i profesori na ovome univerzitetu nisu imali značajniju ulogu pokretima za građanska prava pred pad režima u Istočnoj Nemačkoj.

=== Savremeni univerzitet ===
Nakon ujedinjenja [[Istočna Njemačka|Istočne]] i [[Zapadna Njemačka|Zapadne Nemačke]] organizaciona struktura unierziteta je promenjena iz temelja, a svi su profesori morali ponovo da se kandiduju za svoja prijašnja radna mesta. Značajan broj pprofesora tada je izgubio svoja radna mesta, i na njihove su pozicije došli profesori sa zapada. Univerzitet je preoblikovan po uzoru na institucije na zapadu zemlje, a među uzorima je poslužio i [[Slobodni univerzitet u Berlinu]]. Institucija danas vrši svoje aktivnosti na tri odvojena kampusa u gradu dok se glavna zgrada nalazi na Unter den Linden bulevaru. U okolini glavne zgrade nalaze se svi humanistički instituti uključujući i one u domenu prava i ekonomije.

== Galerija ==
<gallery>
Image:Buddy Bear Bebelplatz.jpg|glavni kampus
Image:Grimm-Zentrum Leseterrassen.jpg|biblioteka
Image:Berlin-Baumschulenweg Späth-Aboretum 10.JPG|botanička bašta
Image:Bundesarchiv Bild 183-S98763, Berlin, III. SED-Parteitag, Bauarbeiter.jpg|obnova univerziteta
Image:Humbold universitylibrary berlin foyer 2004 maxRIEDER.jpg|biblioteka
Image:Bundesarchiv Bild 183-Z1016-406, Tierforschung.jpg|veterinatski fakultet
</gallery>

== Poznati profesori i studenti ==
[[Datoteka:Bundesarchiv Bild 146-2005-0057, Otto von Bismarck.jpg|minijatura|160 px|[[Otto von Bismarck|Oto fon Bizmark]]]]
[[Datoteka:Einstein 1921 portrait2.jpg|minijatura|160 px|[[Albert Einstein|Albert Ajnštajn]]]]
*[[Mišel Baćelet|Mišel Bašele]] (rođena 1951), predsednica Čilea
*[[Otto von Bismarck|Oto fon Bizmark]] (1815–1898), prvi kancelar Nemačke
*[[Max Born|Maks Born]] (1882–1970), dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1954.
*[[W. E. B. Du Bois|Eduard Berkhardt]]  (1868–1963), afroamerički aktivista
*[[Paul Ehrlich|Paul Erlih]] (1854–1915), dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1908.
*[[Albert Einstein|Albert Ajnštajn]] (1879–1955), naučnik i dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1921.
*[[Friedrich Engels|Fridrih Engels]] (1820–1895), revolucionar i filozof
*[[Ludwig Feuerbach|Ludvig Fojerbah]] (1804–1872), filozof
*[[Johann Gottlieb Fichte|Johan Gotlib Fihte]] (1762–1814), filozof
*[[Hermann Emil Fischer|Herman Emil Fišer]] (1852–1919), osnivač savremene biohemija i dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1902.
*[[Jacob Grimm|Jakob Grim]] (1785–1863), lingvista i književni kritičar
*[[Wilhelm Grimm|Vilhelm Grim]] (1786–1859), lingvista i književni kritičar
*[[Fritz Haber|Fric Haber]] (1868–1934), dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1918.
*[[Otto Hahn|Oto Han]] (1879–1968), dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1944.
*[[Heinrich Heine|Hajnrih Hajne]] (1797–1856), pisac i pesnik
*[[Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Georg Vilhelm Fridrih Hegel]] (1770–1831), filozof i rektor univerziteta
*[[Werner Heisenberg|Verner Hajzenberg]] (1901–1976), začetnik kvantne mehanike i dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1932.
*[[Hermann von Helmholtz|Herman fon Helmholc]] (1821–1894), fizičar i doktor
*[[Gustav Ludwig Hertz|Gustav Ludvig Herc]] (1887–1975), fizičar i dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1925.
*[[Heinrich Rudolf Hertz|Hajnrih Rudolf Herc]] (1857–1894), fizičar
*[[Aleksander Majkowski|Aleksander Majkovski]] (1876–1938), [[Kašubi|kašupski]] pisac i aktivista

== Izvori ==
{{izvori}}

== Vidi još ==
*[[Obrazovanje u Njemačkoj|Univerziteti u Nemačkoj]]

== Spoljašnje veze ==
{{Commonscat|Humboldt-Universität Berlin}}
* {{de icon}} [http://www.hu-berlin.de/ Offizielle Internetpräsenz der Humboldt-Universität zu Berlin]
* {{de icon}} [http://www.sammlungen.hu-berlin.de/ Wissenschaftliche Sammlungen der Humboldt-Universität zu Berlin]
* {{de icon}} [http://www.humboldt-innovation.de/ Humboldt-Innovation GmbH]&nbsp;– * [http://www.ssg-humboldt.de.tl/ Internetpräsenz des Fußballteams SSG-Humboldt zu Berlin]
* {{de icon}} [https://www.alumni.hu-berlin.de/ Alumni-Portal der Humboldt-Universität zu Berlin]

{{Institucionalna mreža univerziteta u evropskim glavnim gradovima}}

[[Kategorija:Univerziteti u Njemačkoj|Humbolt]]
[[Kategorija:Berlin]]
[[Kategorija:Asocijacija univerziteta Evrope]]