Izvorni kod stranice Duan Qirui

{{Kinesko ime|[[Duan (prezime)|Duan]]}}
{{Infokutija05 političar
| name                = Duan Qirui
| native_name         = 段祺瑞
| native_name_lang    = zh
| image               = DuanQirui.jpg
| caption             = Duan Qirui 1913. godine
| imagesize           = 200px
| office              = [[Lista gospodara rata i vojnih klika u Eri gospodara rata|Gospodar rata u Anhuiju]]
| office1             = [[predsjednik Republike Kine|Glavni direktor Republike Kine]]<br/>v.d.
| term_start1         = 24. novembar 1924
| term_end1           = 20. april 1926
| vicepresident1      = ''ispražnjeno''
| predecessor1        = [[Huang Fu]] (v.d.)
| successor1          = [[Hu Weide]] (v.d.)
| office2             = [[premijer Republike Kine]]
| term_start5         = 1. maj 1913
| term_end5           = 31. jul 1913
| predecessor5        = [[Zhao Bingjun]]
| successor5          = [[Xiong Xiling]]
| term_start4         = 26. jun 1916
| term_end4           = 23. maj 1917
| president4          = [[Li Yuanhong]]
| predecessor4        = [[Xu Shichang]]
| successor4          = [[Wu Tingfang]]
| term_start3         = 14. jul 1917
| term_end3           = 22. novembar 1917
| president3          = [[Feng Guozhang]]
| predecessor3        = [[Li Jingxi]]
| successor3          = [[Wang Daxie]]
| term_start2         = 23. mart 1918
| term_end2           = 10. oktobar 1918
| president2          = [[Feng Guozhang]]
| predecessor2        = [[Qian Nengxun]]
| successor2          = Qian Nengxun
| office6             = [[Ministarstvo nacionalne obrane (Republika Kina)|ministar rata]] [[Beiyanška vlada|Republike Kine]]
| term_start6         = 1912
| term_end6           = 1915
| predecessor6        = [[Xinhai revolucija|položaj uspostavljen]]
| successor6          = [[Zhou Ziqi]]
| birth_date          = {{birth date|df=y|1865|3|6}}
| birth_place         = [[Hefei]], [[Anhui]], [[dinastija Qing|carska Kina pod dinastijom Qing]]
| death_date          = {{death date and age|df=y|1936|11|2|1865|3|6}}
| death_place         = [[Shanghai]], [[Republika Kina (1912–1949)|Republika Kina]]
| nationality         = kineska
| children            = 4 kćeri
| party               = [[Anhui klikla]]
| education           = Vojna akademija Tianjin
| occupation          = oficir, političar
| allegiance          = {{flag|dinastija Qing}}<br/>{{flagicon|Republika Kina (1912–1949)|1912}} [[Republika Kina (1912–1949)|Republika Kina]]<br/>[[Anhui klika]]
| branch              = [[File:Beiyang star.svg|22px]] [[Beiyanška armija]]<br>[[Anhui klika]]
| serviceyears        = 
| rank                = [[general]]
| commands            = [[Anhui klika]]
| battles/wars        = {{startplainlist}}
* [[Bokserski ustanak]] 
* [[Xinhai revolucija]]
* [[Druga revolucija (Republika Kina)|Druga revolucija]]
* [[Bai Langov ustanak]]
* [[Mandžurska revolucija]]
* [[Pokret ustavne zaštite]]
* [[Zhili-Anhui rat]]
| awards              = 
}}


'''Duan Qirui''' ({{zh|c=段祺瑞|p=Duàn Qíruì|w=Tuan Ch'i-jui|links=no}}; {{IPA-cmn|tu̯àn t͡ɕʰíɻu̯èi̯|IPA}}) (6. mart 1865 – 2. novembar 1936) bio je [[Kina|kineski]] vojskovođa i političar, koji je u četiri navrata od 1913. do 1918. godine služio kao [[premijer Republike Kine|premijer]] [[Republika Kina (1912-1949)|Republike Kine]], najpoznatiji po tome što je u periodu od 1916. do 1920. godine bio najuticajnija ličnost [[Beiyanška vlada|Beiyanške vlade]] te kao vođa [[Anhui klika|Anhui klike]] najmoćniji od [[Lista gospodara rata i vojnih klika u Eri gospodara rata|gospodara rata]] u tom periodu.

Rođen je kao sin Duan Peija, oficira u [[Huai armija|Huai armiji]] koja je bila ugušila [[Tajpinški ustanak]]. Obrazovan je na Vojnoj akademiji Tianjin gdje se specijalizirao za artiljeriju i diplomirao kao prvi u klasi. [[Li Hongzhang]], zapovjednik Huai armije, je postao njegov pokrovitelj, te sponzorirao njegovo obazovanje u [[Njemačko Carstvo|carskoj Njemačkoj]], gdje je proveo dvije godine. Po povratku u Kinu je prvo imenovan zapovjednikom Beiyanške oružarnice, i zahvaljujući tome je postao blizak generalu [[Yuan Shikai]]ju, zapovjedniku [[Beiyanška armija|Beiyanške armije]]. 

Duan je vatreno krštenje imao u [[Bokserski ustanak|Bokserskom ustanku]], gdje se pod Yuanom borio protiv ustanika. Za to je godine 1904. od Yuana kao nagradu dobio ruku njegove nećake i zapovjedništvo nad divizijom Beiyanške armije. Kada je 1911. izbila [[Xinhai revolucija]], Duan je kao zapovjednik caru lojalnih trupa sudjelovao u [[Bitka kod Yangxiae|bitci kod Yangxiae]] pri čemu je porazio revolucionare. Kada je Yuan, međutim, odlučio napraviti sporazum sa revolucionarima i natjerati cara na abdikaciju, Duan je to javno podržao. Kada je 1912. proglašena [[Republika Kina (1912-1949)|Republika]], Duan je postao njen prvi ministar rata.

Duan je na tom mjestu nakon nekoliko godina došao u sukob sa Yuanom, uglavnom zbog Yuanovih planova da stvori alternativu Beiyanškoj armiji, za koju je držao da je previše pod Duanovim uticajem. Duana, koji je uspio stvoriti mrežu sebi vjernih oficira, je Yuan uspio smijeniti tek u maju 1915. godine. Kada se Yuan nekoliko mjeseci kasnije proglasio [[car Kine|carem]] Duan se javno suprostavio [[Kinesko Carstvo (1915-1916)|novom režimu]], ali je isto tako, nastojeći iskoristiti nekadašnje prijateljstvo, pokušao posredovati između Yuana i južnih republikanskih provincija koje su se [[Rat nacionalne zaštite|pobunile protiv njega]]. Nakon nekoliko mjeseci je Yuan pristao odustati od restauracije monarhije i vratiti republikanski sistem. 

Yuan je nedugo nakon toga umro, a predsjednikom je postao [[Li Yuanhong]], a premijerom Duan, koji će sljedećih nekoliko mjeseci  vladati kao ''[[de facto]]'' [[diktatura|diktator]] sjeverne Kine, sa slabim ili nikakvim autoritetom u južnim provincijama. Za vrijeme svoga mandata je Duan nastojao steći podršku stranih velesila, te je u svrhu pokušao sudjelovati u [[Prvi svjetski rat|Prvom svjetskom ratu]] na strani [[Antanta|Antante]]. Taj je potez, međutim, bio nepopularan u javnosti i među generalima, tei je u maju 1917. Duan, prije nego što je stigao formalno donijeti odluku, smijenjen od strane Li Yuanhonga.

1. jula 1917. godine je general [[Zhang Xun]] nakratko zauzeo [[Peking]] u kratkotrajnom [[Mandžurska restauracija|pokušaju]] da se obnovi režim dinastije Qing. Većina generala [[Beiyanška armija|Beiyanške armije]] se tome suprostavila te je nakon sloma pobune Duan ponovno imenovan za premijerom. Duan je iskoristio priliku da 24. augusta 1917. konačno objavi rat Njemačkoj i [[Austro-Ugarska|Austro-Ugarskoj]] te zauzme njemačke i austro-ugarske koncesije u [[Tianjin]]u. Duanov pokušaj da iskoristi savezništvo sa Antantom da bi od zapadnih sila ishodio povratak od strane dinastije Qing predanih teritorija, međutim, nije imao nekog uspjeha. Duan se nakratko približio [[Japan]]u i u zamjenu za financijsku pomoć dozvolio stacioniranje japanskih trupa u provinciji [[Shandong]]. Duan je planirao obnoviti, ojačati i opremiti Beiyanšku armiju kako bi sa njom na silu uspostavio autoritet [[Beiyanška vlada|Beiyanške vlade]] nad južnim provincijama. Na to je 1917. pod vodstvom [[Sun Yat-sen]]a na jugu pokrenut [[Pokret ustavne zaštite]], odnosno pobuna koju su Duanovi potčinjeni odbili silom ugušiti. Duan je, osramoćen, u novembru 1917. ponovno podnio ostavku.

Usprkos toga, Duan je zadržao kontrolu i uticaj nad velikim dijelom trupa, i od njih stvorio svojevrsnu političku stranku koja će postati poznata kao [[Anhui klika]]. U proljeće 1918. godine je, koristeći trupe [[Zhang Zuolin]]a iz [[Mandžurija|Mandžurije]], ishodio svoje ponovno postavljanje na mjesto premijera. Međutim, nekoliko mjeseci kasnije je otkriće tzv. [[Nishiharini zajmovi|Nishiharinih zajmova]] izazvalo skandal te je Duan ponovno prisiljen odstupiti. Protiv Duana i njegove Anhui klike se organizirala tzv. [[Zhili klika]] na čelu sa [[Cao Kun]]om. Godine 1920. je između njih izbio kratkotrajni [[Zhili-Anhui rat]] u kome je Duan poražen. Duan je ostao relevantan jedino zahvaljujući sukobu između Zhili i Zhang Zuolinove [[Fengtian klika|Fengtian klike]], a 1924. godine je kao kompromisno rješenje, a sada bez vojne podrške, imenovan za v.d. predsjednika Republike. Njegov pokušaj da sa [[Sun Yat-sen]]om ishodi kompromisno ujedinjenje sjeverne i južne Kine je, međutim, doživio neuspjeh. Godine 1926. je došlo do pobune nacionalista i komunista te je Duan prisiljen bježati u Mandžuriju kod Zhang Zuolina. Iako je Zhang zauzeo Peking, odbio je vratiti Duana na dužnost. Duan se nakon toga povukao iz javnog života te je posljednje godine proveo u [[Šangaj]]u.

== Izvori ==
{{commons category|Duan Qirui}}
{{refbegin}}

=== Literatura ===
* Bonavia, David.  ''China's Warlords''.  New York: Oxford University Press.  1995.  {{ISBN|0-19-586179-5}}
*{{cite book
|last = Ch'en
|first = Jerome 
|title= Yuan Shih-k'ai
|language= 
|url= 
|date= 1972
|publisher= [[Stanford University Press]]
|location= Stanford, California
|edition=2nd
|orig-year=1st pub. 1961
|isbn= 0-8047-0789-8
|ref=harv}}
* {{cite book | last = Spence | first = Jonathan D. | year = 1990 | title = The Search for Modern China | location = New York | publisher = W.W. Norton & Company | isbn = 0-393-02708-2 | url-access = registration | url = https://archive.org/details/searchformodernc00spen }}
* {{Cite book | last = Gray | first = Jack | title = Rebellions and Revolutions: China from the 1800s to 2000 | url = https://archive.org/details/rebellionsrevolu0000gray | location = New York | publisher = Oxford University Press | pages=[https://archive.org/details/rebellionsrevolu0000gray/page/168 168]–169 |year = 2002 | isbn = 978-0-19-870069-2}}
{{refend}}

{{s-start}}
{{s-off|}}
|-
{{s-bef|before=nema (položaj uspostavljen)}}
{{s-ttl|title=[[ministar rata Republike Kine]]|years=1912–1915}}
{{s-aft|after=[[Wang Shizhen (Beiyanška vlada)|Wang Shizhen]]}}
|-
{{s-bef|before=[[Zhao Bingjun]]}}
{{s-ttl|title=[[premijer Republike Kine]] (v.d.)|years=1913}}
{{s-aft|after=[[Xiong Xiling]]}}
|-
{{s-bef|before=[[Wang Shizhen (Beiyanška vlada)|Wang Shizhen]]}}
{{s-ttl|title=[[ministar rata Republike Kine]]|years=1916–1917}}
{{s-aft|after=[[Wang Shizhen (Beiyanška vlada)|Wang Shizhen]]}}
|-
{{s-bef|before=[[Xu Shichang]]}}
{{s-ttl|title=[[premijer Republike Kine]]|years=1916–1917}}
{{s-aft|after=[[Wu Tingfang]]}}
|-
{{s-bef|before=[[Lei Zhenchun]]}}
{{s-ttl|title=[[ministar rata Republike Kine]]|years=1917}}
{{s-aft|after=[[Wang Shizhen (Beiyanška vlada)|Wang Shizhen]]}}
|-
{{s-bef|before=[[Zhang Xun (Qingov lojalist)|Zhang Xun]]}}
{{s-ttl|title=[[premijer Republike Kine]]|years=1917}}
{{s-aft|after=[[Wang Daxie]]}}
|-
{{s-bef|before=[[Qian Nengxun]]}}
{{s-ttl|title=[[premijer Republike Kine]]|years=1918}}
{{s-aft|after=[[Qian Nengxun]]}}
|-
{{s-bef|before=[[Huang Fu]]|(v.d.)}}
{{s-ttl|title=[[predsjednik Republike Kine|privremeni glavni direktor Republike Kine]]<br>(v.d. predsjednika)|years=1924–1926}}
{{s-aft|after=[[Hu Weide]]|(v.d.)}}
{{end}}

{{Authority control}}

{{predsjednici Republike Kine}}
{{premijeri Republike Kine}}

{{Lifetime|1865|1936|Duan, Qirui}}
[[Category:Kineski vojskovođe]]
[[Category:Kineski političari]]
[[Category:Predsjednici Republike Kine]]
[[Category:Premijeri Republike Kine]]