Cezar (titula)
Cezar ili kesar (lat. Caesar, grč. καῖσαρ [kaísar]) je bila jedna od najviših rimskih i vizantijskih titula, koja se koristila još od rimskog doba. Ceremonija uzdizanja pojedinca u rang cezara, opisana je u spisu „O Ceremonijama“, vizantijskog pisca i cara Konstantina Porfirogenita (913—959), a njena zvanična insignija bio je venac bez krsta. Ova titula korišćena je i u srednjovekovnoj Srbiji, u obliku kesar ili ćesar.
Titula cezara je u prvobitno korišćena za samog cara, ali od vremena cara Dioklecijana (284—305), ona se koristi da označi mladog cara. Bez obzira što se situacija po dodjeli titule cezar neće mijenjati sve do XI veka ona gubi na važnosti pošto su careva djeca od 393. godine najčešće bila krunjena za mlađeg cara. Titula cezar dodeljivana je, gotovo isključivo, uz nekoliko izuzetaka [n 1] carevim sinovima.
Krajem XI veka, početkom vladavine cara Aleksija I Komnina (1081—1118), značaj titule cezara je opao, uvođenjem titule sevastokratora, koja je, u hijararhijskom smislu, bila iznad nje.Kasnije se, po značaju, pominje između titula sevastokratora i velikog domestika, a od XIV veka se titula cezara dodeljuje uglavnom stranim plemićima okolnih država, poput Vlaške,Tesalije i Srbije.
- ↑ Titule cezara nosili su u ovom periodu:
- Varda, stric cara Mihajla III
- Varda Foka, otac cara Nićifora II
- Mihajlo, nećak cara Mihajla IV
- Tervel, od Justinijana II
- Nikifor Vrijenije zet Aleksije I Komnena
- Alexander Kazhdan (editor), „The Oxford Dictionary of Byzantium“, Oxford, 1991. ((en))