Izvorni kod stranice Arat iz Solija

:''Članak o pesniku. Postoji i [[Arat|Arat iz Sikiona]] i Arat, sin [[Asklepije]]v''
[[Datoteka:Aratos von Soloi.jpg|thumb|right|180px|Arat (iz [[Soli (Kilikija)|kiličkog Solija]])]]
'''Arat''' (grčki: {{lang-el|Ἄρατος ὁ Σολεύς}}; {{lang-la|Aratus Solensis}}; oko 315/310. pne. - 240. pne.) bio je grčki [[didaktika|didaktički]] [[poezija|pesnik]], poznat po svojoj tehničkoj poeziji.

== Život ==
Rođen je u [[Soli (Kilikija)|Soliju]] u [[Kilikija|Kilikiji]], bio je savremenik [[Kalimah]]a i [[Teokrit]]a. Zna se da je učio kod [[Menekrat iz Efesa|Menekrata]] u [[Efes]]u i [[Filita|Filite]] na [[Kos]]u. Kao učenik [[Peripatetičari|peripatetičkog]] filozofa [[Praksifan]]a u [[Atina|Atini]], susreo je [[stoicizam|stoičkog]] filozofa [[Zenon iz Kitiona|Zenona]], kao i [[Kalimah]]a iz [[Kirena|Kirene]] i [[Menedam iz Eretrije|Menedama]], osnivača [[Eretrijska škola filozofije|Eretrijske škole]]. 

Oko [[276. pne.]] pozvan je na dvor [[Antička Makedonija|makedonskog]] kralja [[Antigon II Gonata|Antigona II Gonate]], čiju je pobedu nad [[Gali]]ma [[277. pne.]] zabeležio u stihovima. Ovde je napisao svoju najčuveniju poemu, ''Phaenomena'' ("Pojave"). Zatim je neko vreme proveo u [[Sirija|Siriji]], na dvoru [[Antioh I Soter|Antioha I Sotera]], ali se kasnije vratio u makedonsku [[Pela|Pelu]], gde je umro [[240. pne.]].

== Dela ==
Aratovo glavno sačuvano delo je [[heksametar]]ska [[poema]] ''Phaenomena'' ("Pojave"), čiji je prvi deo stihovana verzija izgubljenog istoimenog [[Eudoks iz Knida|Eudoksovog]] dela. U njoj se opisuju [[sazvežđa]] i druge nebeske pojave. 

Druga polovina "Pojava", "o znacima vremena" (u [[meteorologija|meteorološkom]] smislu), uglavnom se bavi narodnim verovanjima u vezi vremena. Uglavnom je nazivaju ''Diosemeia'', ponekad je izdavana zasebno pod tim naslovom. Ova polovina dela uglavnom počiva na znacima vremena pripisanim [[Teofrast]]u. 

Delo kao celina ima sve karakteristike [[Aleksandrijska škola poezije|Aleksandrijske škole poezije]]. Mada Arat nije bio upućen u astronomiju, njegova poema je povoljno ocenjena od 18 istaknutih stručnjaka, poput [[Hiparh]]a, koji je napisao komentar na nju. 

Arat je napisao još nekoliko poema, mnoge su bile [[astronomija|astronomske]] ili tehničke prirode.

== Kasniji uticaj ==
Arat je uživao veliki prestiž među [[helenizam|helenističkim]] pesnicima, kao što su [[Teokrit]], [[Kalimah]] i [[Leonida iz Tarenta]]. Ovu ocenu su preuzeli i [[latinska književnost|latinski]] pesnici, među kojima [[Ovidije]] i [[Vergilije]]. [[latinski jezik|Latinske]] verzije su radili niko drugi do [[Ciceron]] (uglavnom sačuvano), Ovidije (ostala samo dva kratka fragmenta), [[Germanik Cezar]], član [[Julio-Klaudijevska dinastija|julio-klaudijevske]] porodice, te manje čuveni [[Rufije Fest Avijen|Avijen]] (sačuvano). [[Kvintilijan]] je bio manje oduševljen. 

Arata citira čak i [[Apostol Luka|Luka Evanđelista]] u drugoj polovini [[Dela Apostolska|Dela Apostolskih]] (17:28 - "...jer u njemu imamo život i pokrete i biće. To i neki od vaših pesnika rekoše: 'Mi smo rod njegov'..."), gde prenosi obraćanje [[Sveti Pavle|Svetog Pavla]] na [[Areopag]]u. Pavle ovde, govoreći o Bogu, citira peti stih Aratovih ''Pojava'': "Počnimo od [[Zeus]]a, koga mi smrtnici nikad ne ostavimo nespomenutim/ Jer svaka ulica, svaki trg je pun Zeusa./ Čak i more i luka su puni ovog božanstva./ Svuda svako je zadužen Zeusu./ ''Jer mi smo zbilja njegovo potomstvo''..."

Poznata su imena autora 27 komentara na njegovo delo, sačuvani su samo oni od [[Teon Aleksandrijski|Teona Aleksandrijskog]], [[Ahil Tacije|Ahila Tacija]] i [[Hiparh iz Nikeje|Hiparha iz Nikeje]]. Kalif [[Al-Ma'mun]] je u 9. veku naručio prevod na [[arapski jezik|arapski]]. Citiraju ga [[Vitruvije]], [[Stefan Vizantijski]] i [[Stobej]]. Sačuvano je nekoliko opisa njegovog života, od strane anonimnih grčkih pisaca.

Krater [[Arat (krater)|Arat]] na [[Mesec]]u je nazvan u njegovu čast.

== Reference originala ==
[[File:Hug. Grotii Bataui Syntagma Arateorum 981373 00009.jpg|thumb|''Phaenomena'']]
(na engleskom:)
* Two important recent editions of Aratus' work:
** Douglas Kidd, ''Phaenomena'', edited with introduction, translation and commentary, Cambridge, 1997.
** Jean Martin, ''Aratos. Phénomènes'', edited with translation and notes, 2 vols., [[Collection Budé]], 1998.
* [http://spindleworks.com/library/rfaber/aratus.htm The Apostle and the Poet: Paul and Aratus] (Dr. Riemer Faber)
* [http://ccat.sas.upenn.edu/bmcr/1999/1999-09-01.html Review of above] by Mark Possanza, ''BMCR'' (September 1999).
* [http://www.gltc.leidenuniv.nl/index.php3?m=57&c=122 Hellenistic Bibliography, Aratus and Aratea] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070516042738/http://www.gltc.leidenuniv.nl/index.php3?m=57&c=122 |date=2007-05-16 }} compiled by Martijn Cuypers
* [http://www.cisi.unito.it/arachne/num2/hunter.html "Written in the Stars:Poetry and Philosophy in the Phaenomena of Aratus"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040809210434/http://www.cisi.unito.it/arachne/num2/hunter.html |date=2004-08-09 }} by Richard L. Hunter, ''Arachnion'' 2.
* [http://www.stoa.org/sol-bin/search.pl?db=REAL&search_method=QUERY&login=guest&enlogin=guest&user_list=LIST&page_num=1&searchstr=alpha%2C3745+&field=adlerhw_gr&num_per_page=100 Suda On-Line: Aratus]{{Dead link|date=May 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, with a list of works ascribed to Aratus; the ''[[Suda]]'' is a [[Byzantine Empire|Byzantine]] encyclopedia.
* [http://www.tmth.edu.gr/en/aet/1/11.html Ancient Greek Scientists] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080921065554/http://www.tmth.edu.gr/en/aet/1/11.html |date=2008-09-21 }}
* [https://web.archive.org/web/20050802124607/http://www.geocities.com/astrologysources/classicalgreece/phaenomena/ A prose translation of ''Phaenomena'' Book I]

== Vanjske veze ==
(na engleskom:)
* [http://www.theoi.com/Text/AratusPhaenomena.html Online text: Aratus, Phaenomena translated by G. R. Mair, 1921]
* [http://www.fh-augsburg.de/~harsch/graeca/Chronologia/S_ante03/Aratos/ara_ph01.html Online text: Aratus, Phaenomena, Greek text]

{{Nuttall}}
{{1911}}

{{Grčka astronomija}}

[[Kategorija:Grčka poezija]]