Enteralna ishrana
Enteralna ishrana je oblik arteficijalne ishrane koji podrazumeva unošenje hranljivih materija preko digestivnog sistema. Ishrana bolesnika je važan deo lečenja, najčešće kao dopunska ili pomoćna terapija, a ponekad je i osnovni oblik terapije. U širem smislu nutritivna ishrana obuhvata sve oblike ishrane bolesnika, dok u užem smislu obuhvata ishranu bolesnika sa izmenjenim mogućnostima za normalnu ishranu i primenjuje se kao enteralna i/ili intravenska (parenteralna) ishrana.[1]
Enteralna ishrana se najčešće primenjuje kod bolesnika koji ne mogu da unose hranu prirodnim putem i na odgovarajući način i podrazumeva primenu modifikovane hrane, koja se u organizam unosi putem sondi ili preko nutritivnih stoma direktno u želudac ili početne delove tankog creva.[2]
Značaj[uredi | uredi kod]
Enteralna ishrana koja se zasnova na fiziološkim principima unosa hrane u organizam, ima brojne prednosti u odnosu na intravensku ishranu, posebno posle razvoja savremenih nutritivnih formula i preciznih infuzionih sistema. Nutritivna podrška smanjuje posledice gladovanja, održava funkciju organa i ubrzava oporavak.
Dugotrajna pošteda organa za varenje nepovoljno deluje na neurohumoralne mehanizme digestije i očuvanje anatomsko–funkcionalnog integriteta želudačnocrevne sluzokože, tako da se enteralna ishrana ne umanjuju značaj primene intravenske (parenteralne) ishrane u situacijama kada je ona metod izbora.[3][4][5]
Prednosti enteralne ishrane u odnosu na intravensku ishranu ogladaju se u tome što se komplikacija javljaju ređe, a i ako se jave one su u blažem obliku.[6]
Manje od 30 % bolesnika na enteralnoj ishrani dobija 90% potrebnog energetskog unosa do trećeg-četvrtog dana; pa se dodakom intarvenske ishrane na već postojeću enteralnoj ishranu može postići nutritivni od 100% nakon 4 dana.
- Prednosti enteralne ishrane
- Prirodan put unosa hrane
- Preparati za enteralnu ishranu mogu da sadrže korisne materije kao što su probiotici, prebiotici i dijetna vlakna, kojih nema u parenteralnim rastvorima.
- Nema mogućnosti infekcije preko CVK i mala mogućnost za translokaciju bakterija
- Stimuliše imunski sistem u želudačnocrevnom sistemu
- Očuvan je integritet crevne i sintetska funkcija crevne sluzokože
- Očuvana je perfuzija creva
- Ona je jeftinija način ishrane u odnosu na intravensku ishrana i pacijentima obezbedjuje bolji kvalitet života i veći komoditet.
Najčešći poremećaji zdravlja koji zahtevaju enteralnu ishranu[uredi | uredi kod]
| Poremećaji | Indikacije (tipične bolesti) |
|---|---|
|
|
|
|
|
|
Kontrainidkacije[uredi | uredi kod]
Najvažnije kontraindikacije za enteralnu ishranu su:
- opstrukcija creva (ileus),
- uporno povraćanje,
- težak enterokolitis, radijacioni enteritis,
- smanjenje apsorptivne površine creva (manja od 60–80 cm,)
- krvarenje iz gornjih partija digestivnog sistema,
- nepristupačan gastrointestinalni sistem,
- sepsa.
Komplikacije[uredi | uredi kod]
Specifično za enteralnu ishranu je češća pojava hipervolemije, osmotske dijareje (proliva) i poliurije sa dehidratacijom zbog unosa velike zapremine hrane ili hiperosmolarnih enteralnih preparata. Zato sprovodjenje enteralne ishrane treba započeti sa malim količinama i nastaviti postepenom primenom sve obilnijim obrocima. Komplikacija u enteralnoj ishrani i mogu se ispoljiti kao:
- Mehaničke komplikacije
Najčešće mehaničke komplikacije su želudačnocrevne. Ovaj oblik komplikacija u enteralnoj ishrani sve je ređi zbog velikog napretka u tehnologiji.
- Metaboličke komplikacije
Metaboličke komplikacije kod enteralne ishrane su obično rezultat neodgovarajućeg nutritivnog plana ili insuficijentnog monitoringa nutritivne terapije. Ovaj oblik komplikacija u enteralnoj ishrani slične je etiologije kao kod intravenske ishrane, ali se one javljaju redje i lakšeg su oblika.
Proizvodi za enteralnu ishranu[uredi | uredi kod]
Postoje tri osnovne vrste proizvoda koji se koristi u enteralnoj ishrani:
- Uobičajena hrana miksovana i propasirana (mleko i proizvodi od mleka, jaja, buter, bujoni, pasirano meso, pire od voća i povrća),
- Preparati u prahu kojima se dodaje voda ili mleko u toku pripreme za upotrebe
- Gotovi farmaceutski proizvodi.
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ Nikolić M. ur. Dijetetikа, WUS Austria, Medicinski fakultet, Niš, 2008.str.190-197.
- ↑ Andreson DM. Nutritional assesment and therapeutic intervention fot the preterm infant: Clinic in Perinatol 2002; 29 : 313-326.
- ↑ Andreson MS. Enteral nutrtion in Metabolic and Nutrion Care of the Neonate.
- ↑ Atkinson S. Human milk feeding of the Micropremie. Clinic in Perinatol 2000; 27:1; 235-247.
- ↑ Newell SJ. Enteral feeding of Micropremie. Clinic in perinatol 2000; 27:1; 221-234.
- ↑ Ziegler EE., P. J. Thureen and S. J. Carlson: A aggressive nutrtion of the very low birth weight infant. Clinic in Perinatol 2002; 29: 225-244.