Aserija

Aserija (lat. Asseria) arheološki je lokalitet u Hrvatskoj, koji se nalazi na Podgrađu blizu Benkovca, nekih 30 km od Zadra. Pre dolaska Rimljana u Aseriji je živelo luburnijsko pleme Aserijata, a u doba rimske vlasti naselje je bilo oslobođeno plaćanja poreza. Tokom 1. veka nove ere tu se nalazio rimski vojni garnizon, a potom se Aserija razvila u važno središte poljoprivredne delatnosti. Pod Klaudijem je verovatno uzdignuta na rang municipija i uključena u tribu Klaudiju (Claudia). Stanovništvo su činili kako Liburni, tako i Italici, od kojih su neki u Aseriju prešli iz obližnjeg Jadera (danas Zadra); nekim je stanovnicima pod Avgustom i Tiberijem dodeljeno i rimsko državljanstvo. Na tom su lokalitetu sačuvani ostaci gradskih zidina, koje su podignute još pre dolaska Rimljana; iskopan je i forum iz rimskog doba, koji je sagrađen u 1. veku n.e. Na jednoj od kraćih strana pravougaonog foruma otkrivena je i jedna zgrada (verovatno bazilika). Monumentalna gradska kapija, koja po obliku nalikuje slavoluku, neki je stanovnik Aserije posvetio caru Trajanu 113. godine. Neki od nalaza s ovog lokaliteta čuvaju se u Arheološkom muzeju u Zadru.

Zidovi ovog antičkog grada su na pojedinim mjestima debeli i do 3 metra. Akveduktom se dopremala voda sa prostora današnjeg Lisičića. Među ostacima grada, pronađen je veliki broj nadgrobnih spomenika i veliki kameni oltar kvadratnog oblika. U knjizi Bukovica i ravni kotari, vodič kroz kulturnu baštinu, na 44. str. piše: "Dovoljno je nekoliko minuta šetnje po razrušenim zidovima i već je jasno da je položaj ovog grada bio vrlo važan. Grad se nalazio na dominantnoj uzvisini nad prometnim putem od antičkog naselja Jadere (liburnijsko naselje iz kojeg se razvio današnji Zadar) i Nedinuma prema Varvariji i Burnumu."