Petar Rađenović
| Petar Rađenović | |
|---|---|
| Rođenje | 8. 2. 1885. Bosanski Osredci |
| Smrt | 21. 10. 1941. (dob: 56) Šabac |
| Uzrok smrti | Streljanje od strane njemačke kaznene ekspedicije |
| Vjeroispovijest | pravoslavlje |
Petar Rađenović (1885-1941) bio je pravoslavni svještenik i etnograf, koji je proučavao prostore Bosanske Krajine.[1]
Biografija[uredi | uredi kod]
Rođen je 8. februara 1885. u Bosanskim Osredcima.[2] Osnovnu školu je završio u Trubaru, gimnaziju u Sarajevu 1903. a Bogosloviju u Reljevu 1907.[2] Iste godine je i rukopoložen za svještenika, a svoje službovanje je obavljao u selima Bosanske Krajine, koja su i bila predmet njegovog proučavanja.[2]
Petar Rađenović je 1928. postao profesor vjeronauke u Realnoj gimnaziji u Banja Luci, a član Crkvenog suda Eparhije banjalučke postaje 1932.[1]
Crkveni čin protojereja dobija 1937.[1]
Rad na proučavanju Bosanske Krajine[uredi | uredi kod]
Rađenović započinje svoj rad na proučavanju prostora Bosanske Krajine, nakon što je Milan Karanović 1920. predložio Jovanu Cvijiću da se terenski rad na proučavanju Bosne organizuje preko svještenika.[2][3] Prilikom svog rada se koristio Cvijićevim "Uputstvom za proučavanje sela u Bosni" iz 1898.[2] Rađenović je započeo sa terenskim radom, i 1923. njegovo djelo "Sela parohije Krnjeuše (kod Petrovca)" biva objavljeno u Srpskom etnografskom zborniku, u izdanju Srpske kraljevske akademije. "Bjelajsko polje i Bravsko" objavljeno 1925. pod nadzorom Jovana Cvijića, Rađenović je smatrao svojim najboljim djelom.[3] NJegovo antropogeografsko djelo "Unac – antropogeografska ispitivanja" napisano na osnovu terenskih istraživanja 1933-1934, objavljeno je tek 1948. od strane Srpske akademije nauka, sedam godina nakon autorove smrti.[4][2]
Zajedno sa Milanom Karanovićem, učestvovao je na arheološkim istraživanjima u Sanskom Mostu.[3]
Smatra se jednim od najvažnijih autora, kada je u pitanju doprinos etnografiji Bosne i Hercegovine, u prvoj polovini 20. vijeka.[5][3]
Djela[uredi | uredi kod]
Njegova najvažnija djela su:
- Sela parohije Krnjeuše (kod Petrovca) (1923)
- Bjelajsko polje i Bravsko (1925) (napisano pod nadzorom Jovana Civijića)
- Unac – antropogeografska ispitivanja (1948)
Smrt[uredi | uredi kod]
Nakon napada Sila Osovine na Jugoslaviju i uspostavljanja NDH, Petar Rađenović bježi u Srbiju, i nastanjuje se u Šapcu, gdje je i ubijen je 21. oktobra 1941. od strane njemačke kaznene ekspedicije.[2]
Naljeđe[uredi | uredi kod]
Profesor Zdravko D. Marjanac o Rađenoviću piše sljedeće "Djela Petra Rađenovića (iako nije bio školovani geograf, nego sveštenik), predstavljaju značajne monografske radove velike stručne i naučne vrijednosti".[6]
U čast Petra Rađenovića, nazvana je ulica u Banja Luci.[7]
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 „PETAR RAĐENOVIĆ (1885–1942) – SVEŠTENIK I ETNOGRAF” (sr-RS). SRBI U BIH. 2015-07-23. Pristupljeno 2021-04-09.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Branković, Boško (2017). „PREZIMENA U SELIMA KRNJA JELA I SMOLJANA PREMA POPISU SVEŠTENIKA PETRA RAĐENOVIĆA I DANAS” (rs). GLASNIK UDRUŽENJA ARHIVSKIH RADNIKA REPUBLIKE SRPSKE 2 (9). DOI:10.7251/GUARS1709131B. ISSN 1840-4626.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Milosevic, Borivoje. „Doprinos srpskih krajiških sveštenika antropološkim i etnografskim proučavanjima Bosne i Hercegovine (krajem XIX i početkom XX vijeka)” (en). Banjalučki novembarski susreti.
- ↑ Zbornik Matice srpske za istoriju. 43-44. Novi Sad: Matica. 1991. str. 74.
- ↑ Terzić, Slavenko; Vasić, Milan (1995). Bosna i Hercegovina od srednjeg veka do novijeg vremena. Istorijski institut SANU. str. 140. ISBN 9788677430078.
- ↑ Marjanac, Zdravko (1992). Jovan Cvijić i Bosna. Banja Luka: Pedagoška akademija. str. 138.
- ↑ „Google Maps” (sr-US). Google Maps. Pristupljeno 2021-04-09.