Tumadž Salehi

Izvor: Wikipedija
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Tumadž
Lični podaci
Ime po rođenjuTumadž Salehi
توماج صالحی
Datum rođenja3. 12. 1990. (1990-12-03) (dob: 33)
Mjesto rođenjaIran Gerd Bīšeh, Čahar-Mahal i Bahtijari,
PrebivališteIsfahan
Zanimanjepjevač, tekstopisac
Muzički rad
Period aktivnosti2005—danas
Žanrrap, hip-hop

Tumadž Salehi (Gerd Bīšeh, 1990.) je iranski hip hop umjetnik.

Poznat je protestnim pjesmama koje se tiču ​​iranskih društvenih pitanja i politike vlade Islamske Republike Iran.[1][2][3]

Biografija[uredi | uredi kod]

Rođen je 1990. u Gerd Bīšehu, malome selu u centralnome Iranu, u relativnoj blizini grada Šahreze.

Prema njegovim izjavama, njegov svakodnevni posao je radnik u tvornici za obradu metala.[4][5]

Iranske snage sigurnosti uhitile su Salehija 12. septembra 2021. u njegovoj kući u Šahinšahru kod Isfahana. Optužen je za „propagandu protiv režima” i „vrijeđanje vrhovnog rukovodstva”.[6][7] Pušten je uz jamčevinu 21. septembra, čekajući suđenje. Dana 23. januara 2022., Islamski revolucionarni sud Šahinšahra je osudio Salehija na šest mjeseci zatvora i na novčanu kaznu.[8][9]

Salehi je ponovno uhićen 30. oktobra 2022., tijekom prosvjeda Mahsa Amini.[10][11] Novinska agencija Fars, povezana s IRGC-om, opisala ga je kao jednog od „vođa nereda koji su promicali nasilje”.[12] Državni mediji su također rekli da je Salehi uhićen tijekom prelaska granice, tvrdnja koju je Salehijev nadzornik društvenih medija opovrgnuo, objavljujući da je Salehi uhićen u pokrajini Čahar-Mahal i Bahtijari, a ne u graničnoj pokrajini.[12] Salehi je navodno optužen za „propagandnu aktivnost protiv vlade, suradnju sa neprijateljskim vladama i formiranje ilegalnih skupina sa namjerom stvaranja nesigurnosti u zemlji”.[13] Klub mladih novinara koji podupire država objavio je video muškarca sa povezom na očima za kojeg tvrdi da je Tumadž koji je priznao, očito pod prisilom, da je napravio „pogrešku”. Salehi je navodno smješten u zatvor Evin.[14][15] Prema njegovoj porodici, iranske vlasti mučile su Salehija dok je bio u zatočeništvu.[16] Njegov posljednji muzički YouTube video objavljen prije njegovog uhićenja u oktobru 2022. uključivao je stihove: „Nečiji je zločin je bio plesati sa kosom na vjetru. Nečiji je zločin je bio biti hrabar i kritiziran... 44 godina vaše vlade. Godine neuspjeha.”[17][18] Dana 26. novembra 2022. Toomajeva porodica je rekla da mu je život u opasnosti nakon što mu je suđenje iza zatvorenih vrata.[19] Dana 27. novembra iranski mediji otkrili su da je Salehi optužen za „korupciju na Zemlji”, djelo koje bi moglo povlačiti smrtnu kaznu. Salehi je također optužen za širenje propagande, suradnju sa neprijateljskom vladom i poticanje na nasilje.[20] Prema riječima Salehijeva rođaka Azadeha Babadija, Salehiju je uskraćeno pravo da angažira odvjetnika. Babadi vjeruje da iranska vlada izmišlja dokaze.[21]

Njemački član parlamenta Ye-One Rhie i kanadski član parlamenta Jonathan Wilkinson postali su njegovi sponzori sa ciljem poboljšanja uvjeta tijekom njegovog zatvora i sprječavanja pogubljenja.[22] U ovoj aferi, novinska agencija Tasnim – poluslužbena novinska agencija u Iranu – bila je kritizirana zbog dezinformacija od strane odvjetnika za ljudska prava.[23]

Salehi je pušten uz jamčevinu u novembru 2023. Tužio je sudu zaposlenike državnih i medijskih vijesti[24] i Općem obavještajnom odjelu pokrajine Isfahan, ali je pravosudni sustav zanijekao da je ikada bilo tužbe. Na internetu je objavio video u kojem detaljno opisuje svoje iskustvo sa mučenjem u zatvoru, poput injekcija adrenalina, premlaćivanja i boravka u ćeliji sa konstantnim svjetlom više od 200 dana. Odjel obavještajne službe ponovno ga je uhitio zbog „lažnih vijesti” u Babolu 30. novembra, jedanaest dana nakon što je privremeno pušten pod jamčevinom. Njegov odvjetnik tvitao je da je trebao biti uhićen prije Tumadža, da je njegovo ponovno uhićenje neutemeljeno i stoga otmica. Dobio je medijsku pokrivenost nakon razgovora sa ljudima visokog profila i događajima te drugim umjetnicima.[25][26][27][28]

24. aprila 2024. Revolucijski sud Islamske Republike u Isfahanu[29] osudio ga je na smrt zbog optužbi za „vođenje rata protiv Boga” i „korupciju na Zemlji”, jedne od najtežih optužbi u Iranu,[30] i ima 20 dana za žalbu na presudu prema njegovom odvjetniku, Amiru Raisianu.[31][32]

Vanjske poveznice[uredi | uredi kod]

Izvori[uredi | uredi kod]

  1. ↑ „Toomaj Salehi: Dissident Iranian rapper could face death penalty” (en-GB). BBC News. 2022-11-28. Pristupljeno 2023-04-23. 
  2. ↑ „Toomaj Salehi: W hy dem fit give di Iranian rapper death penalty”. BBC News Pidgin. 2022-11-28. Pristupljeno 2023-04-23. 
  3. ↑ „Iran: Jailed rapper Toomaj Salehi could face death penalty – DW – 03/28/2023” (en). dw.com. Pristupljeno 2023-04-23. 
  4. ↑ „Family fears for life of rapper 'violently arrested' after encouraging Iranians to protest” (en). CNN. 6 November 2022. Pristupljeno 2023-04-23. 
  5. ↑ „"Who is Tomaj Salehi and why did he become?"” (fa). BBC News فارسی. 2022-12-07. Pristupljeno 2023-01-19. 
  6. ↑ Esfandiari, Golnaz (2021-09-22). „'We Are The Dead Who Can't Think Of Dying': Iranian Rapper Charged For Criticizing Regime”. RadioFreeEurope/RadioLiberty. Pristupljeno 2022-10-30. 
  7. ↑ HRM, Iran (2022-01-25). „Dissident rapper Toomaj Salehi sentenced to prison and fine”. Iran HRM. Pristupljeno 2022-10-30. 
  8. ↑ Dagres, Holly (2021-10-12). „Down the 'Rathole': How a rapper channels Iran regime change discourse”. Atlantic Council. Pristupljeno 2022-10-30. 
  9. ↑ „Iran: Rapper wegen kritischer Lieder von Mullah-Regime festgenommen - Politik” (de). bild.de. 2021-09-17. Pristupljeno 2022-10-30. 
  10. ↑ „Iran Rearrests Popular Protest Rapper Salehi”. IranWire. 2022-10-30. Pristupljeno 2022-10-30. 
  11. ↑ „Meet Iran's dissident rapper helping youth circumvent regime internet crackdown - CBC News”. CBC. 2022-10-21. Pristupljeno 2022-10-30. 
  12. ↑ 12,0 12,1 Islamic Republic’s Security Forces Arrest Dissident Rapper, Iran International, Sunday, 10/30/2022.
  13. ↑ „Who is Toomaj Salehi, the Iranian rapper who faces the death penalty?” (en). euronews. 2022-11-29. Pristupljeno 2023-04-23. 
  14. ↑ „Iran protesters defy "brutal crackdown" as another teen is reportedly killed”. www.cbsnews.com. 2022. Pristupljeno 6 November 2022. 
  15. ↑ Moshtaghian, Artemis (6 November 2022). „Family fears for life of rapper they say was violently arrested after encouraging Iranians to protest” (en). CNN. Pristupljeno 6 November 2022. 
  16. ↑ „Rapper who protested over death of Mahsa Amini faces execution in Iran” (en). the Guardian. 11 November 2022. Pristupljeno 12 November 2022. 
  17. ↑ „Iran to hold public trials of 1,000 people charged with involvement in Mahsa Amini protests” (en). CNN. 1 November 2022. Pristupljeno 2 November 2022. 
  18. ↑ „موزیک ویدیو "فال" از توماج” (en). Toomaj. 
  19. ↑ „Iranian rapper arrested over supporting protests risks death penalty”. France 24. 27 November 2022. Pristupljeno 27 November 2022. 
  20. ↑ „Toomaj Salehi: Iranian rapper could face death penalty” (en-GB). BBC News. 2022-11-28. Pristupljeno 2022-11-28. 
  21. ↑ „Family fears Iranian dissident rapper Toomaj to be charged with crime punishable by death”. CBC. November 2022. Pristupljeno 30 November 2022. 
  22. ↑ „German MP Ye-One Rhie on political sponsorship of Iranian prisoners | Watch News Videos Online”. Global News. Arhivirano iz originala na datum 2023-01-07. 
  23. ↑ „نعمت احمدی، حقوقدان: اقدام تسنیم برای انتشار خبر کذب پرونده توماج صالحی غیرقانونی بود/ تسنیم چگونه مرجعی است که پیش از وکیل و خود متهم، به اسناد محرمانه پرونده دسترسی دارد؟” (fa). دیدبان ایران. 2023-12-01. Pristupljeno 2023-12-01. 
  24. ↑ „توماج صالحی از چه کسانی شکایت کرده است؟” (fa). اعتمادآنلاین. 2023-12-01. Pristupljeno 2023-12-01. 
  25. ↑ „توماج صالحی پس از شکایت از مقامات و "رسانه‌های خاص" با محدودیت‌های جدید روبرو شده است”. www.radiofarda.com. Pristupljeno 2023-12-01. 
  26. ↑ „وکیل توماج صالحی بازداشت مجدد این خواننده معترض را "خلاف قانون" دانست”. www.radiofarda.com. Pristupljeno 2023-12-01. 
  27. ↑ „وکیل توماج صالحی اتهام "نشر اکاذیب" علیه موکلش را رد کرد؛ خبرگزاری امنیتی: توماج، جمعه تحویل زندان اصفهان می‌شود”. ir.voanews.com. Pristupljeno 2023-12-01. 
  28. ↑ „توماج صالحی: در زمان شکنجه به من "آدرنالین" تزریق کردند تا بیهوش نشوم و درد را تحمل کنم”. www.radiofarda.com. Pristupljeno 2023-12-01. 
  29. ↑ Malekian, Somayeh. „Iranian rapper Toomaj Salehi sentenced to death for songs critical of regime” (en). ABC News. Pristupljeno 2024-04-26. 
  30. ↑ Moshtaghian, Artemis (2024-04-25). „Iranian rapper Toomaj Salehi sentenced to death for protesting” (en). CNN. Pristupljeno 2024-04-26. 
  31. ↑ „Iran sentences rapper Toomaj Salehi to death over 2022-23 unrest, lawyer tells paper”. Reuters. 
  32. ↑ [1] DW News
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Tumadž_Salehi&oldid=41868077