Nekropole sa stećcima u Brezi
Nekropole stećaka u Brezi, nalaze se na više lokaliteta na cijelom području opštine Breza, Bosna i Hercegovina. Sadrže nadgrobnike iz istorije Bosne i Hercegovine u srednjem vijeku[1]
Lokalni kulturno-politički život područja Breze, na osnovi postojanja vladarskih posjeda, prema mišljenju odvijao se na području sela Podgora. Ovu tezu upotpunjuje postojanjem nekropole sa stećcima u mjestu Koritnik, po brojnosti stećaka najveća nekropola na području Breze.
Četiri nekropole stećaka su nacionalni spomenik BiH.[2]
Na lokalitetu Brdo, Gornja Breza, zaseok Lopate, od središta Breze udaljen 2, 34 km zračne linije u pravcu sjeverozapadaje je nekropola sa 13 stećaka, i to: 1 ploča, 7 sanduka i 5 sljemenjaka. Dobro su obrađeni i očuvani. Nemaju ukrasa. Postavljeni su po pravcu i-z. [3]
Naselje Slivno udaljeno je 4 km od Breze, prema sjeveroistoku.[4]Nekropola Hrasno je manja (porodična) nekropola. Stećci su dobro obrađeni, ali su znatno oštećeni. Na nekropoli Hrasno evidentirano je 10 stećaka, 6 sljemenjaka i 4 sanduka. Ukrašen je 1 sljemenjak sa reljefnim prikazima polumjeseca i rozete.[5]
U nekropoli je 114 stećaka, prema evidenciji iz 1967. god[6] (101 sanduk, 11 sljemenjaka i 2 stuba). Ukrašena su 3 primjerka (krst, motiv ruke, polumjesec).[7] Udaljena je od centra Breze 4 km. Zračne linije u pravcu jugoistoka. Prema evidenciji 1z 2015. god. preostala su 73 stećka.
Sadrži 14 stećaka (2 ploče, 3 sanduka i 9 sljemenjaka. Ukrašeni su motivima tordirane vrpce, dvostruke spirale sa rozetama i štapa. Druga nekropola ima 4 stećka i svi su ukrašeni. Interesantna je predstava čovjeka koji sjedi na stolici, drži štap i čita knjigu. Iznad figure je polumjesec. Treća nekropola je na lokalitetu Lješčar sa 13 stećaka u obliku sanduka, bez ukrasa.[8]
Nekropole u Orahovu: Krčevine sa 11 stećaka (8 sanduka i 3 sljemenaka), bez ukrasa, i 1 stećak na lokalitetu Igrišta, bez ukrasa.
Nekropola Subotići sa 6 stećaka u obliku sljenjaka sa postoljem bez ukrasa.
U Brezi, u gradskom parku je 1 sljemenjak sa postoljem. Ukrašen je spiralama.
U Slivnu je nekropola Crkvine sa 10 stećaka bez ukrasa (6 sanduka i 4 sljemenaka). Treća nekropola u slivnu sadrži 6 stećaka (2 ploče i 4 sanduka) ukrašenih rozetom (zvjezda), polumjesecom i suncem.
Nekropola u Župči ima 2 osamljena dobro obrađena stećka, bez ukrasa. [5]
- Šefik Bešlagić, Sarajevo: “Veselin Masleša“, 1982. STEĆCI – KULTURA I UMJETNOST
- ↑ „Dubravko Lovrenović: Bosansko I humsko mramorje srednjeg vijeka”. RABIĆ: Sarajevo, 2009. Pristupljeno 9. 2. 2017.
- ↑ „Nekropole stećaka u Brezi”. kons.gov.ba. Arhivirano iz originala na datum 2018-03-06. Pristupljeno 13. 10. 2016.
- ↑ „Nekropola Brdo”. Komisija za nacionalne spomenike. Pristupljeno 13. 9. 2018.[mrtav link]
- ↑ „Nekropola Hrasno”. Komisija za nacionalne spomenike. Pristupljeno 13. 9. 2018.[mrtav link]
- ↑ 5,0 5,1 „Šefik Bešlagić: STEĆCI – KULTURA I UMJETNOST”. Sarajevo: Veselin Masleša, 1971. Pristupljeno 9. 2. 2017.
- ↑ „Šefik Bešlagić: STEĆCI, KATALOŠKO-TOPOGRAFSKI PREGLED”. Sarajevo: Veselin Masleša, 1971. Pristupljeno 9. 2. 2017.
- ↑ „Nekropola Kaursko groblje”. Komisija za nacionalne spomenike. Pristupljeno 13. 9. 2018.[mrtav link]
- ↑ „Nekropola Hočevlje”. Komisija za nacionalne spomenike. Pristupljeno 13. 9. 2018.[mrtav link]
