Drvene džamije u Bosni i Hercegovini
Drvene džamije u Bosni i Hercegovini predstavljaju značajno graditeljsko naslijeđe Bosne i Hercegovine. Registrovano ih je oko 30, dok ih je sa drvenom munarom registrovano 786. Početkom XXI vijeka ima ih manje od 10.
Pored kuća, od drveta su se gradili i sakralni objekti, crkve brvnare i džamije od drveta. U načinu primjene drveta i njegovom oblikovanju, džamije od drveta u Bosni su povezane sa folklornom arhitekturom. Primjer su krovovi, jer ni jedan nije od ćeramide, već isključivo od šimle (šindre). Malo je građenih od brvana, uglavnom od pritesanih talpi. Pretežno su građene po selima, koje je bilo pošteđeno od uticaja sa strane.
Drvena munara je karektaristični element džamije i postavlja se po pravilu u desni dio krova. Sastoji se od srednjeg drvenog jarbola i rubnih stubova koji formiraju višeugaonik, oslonjenih na drvenu osnovicu 1,5x1,5 metara. Oko jarbola se postavljaju drvene spiralne stepenice koje vode do galerije, koja može biti otvorena ili zatvorena.
Nalazi se oko 8 km sjeverozapadno od Olova, u dolini rijeke Krivaje. Izgrađena je 1546. godine, obnovljena je 1935. odine. Pripada tipu drvenih džamija sa četverovodnim, ne strmim krovom, kroz koji prolazi drvena munara. U džamijskom haremu se nalazi drveno turbe u koje su po narodnom predanju ukopana dva brata blizanca, šehida iz sultan Fatihove vojske. Zbog njih se i danas jednom godišnje na ovom mjestu okupi svijet na tradicionalnu dovu. Aktivna je samo u vrijeme Bajrama i u vrijeme tradicionalne godišnje dove. Proglašena je za nacionalni spomenik BiH.[1]
Selo Miljevići je udaljeno od Olova 12 km. Džamija je sagrađena 1598. godine, ali konkretnih dokaza o tome nema. Obnovljena je 1936. godine. Godine 1992. izgorila je do temelja, i obnovljena 2013. godine. Pripada tipu drvenih džamija sa otvorenim trijemom, strmim četvorovodnim krovom i drvenom munarom. Vanjske dimenzije su 10,60 x 7,00 metara. Oko džamije se nalazi manji harem sa dvadesetak nišana, od toga dva nišana koji imaju natpis napisan arapskim pismom. Proglašena je za nacionalni spomenik BiH[2]
Drvena džamija u selu Priluk, opština Živinice, proglašena je za nacionalni spomenik BiH.[3] Džamija je jedna od 4 preostaje drvene džamije u Bosni i Hercegovini. Izgrađena je 1735/6. godine, što znači da je stara 272 godine. U natpisu koji se nalazi u džamiji urezan na zidu od mihraba, na petoj talpi odozdo navode se kao graditelji Šejh Mustafa i Šejh Hasan. Bila je pokrivena drvenom šindrom do 1927., kada je šindra zamjenjena crijepom. Predulaz joj je dograđen 1968. ali on nije narušio izvornost građevine. U skorije vrijeme zbog zastarjelosti i truljenja temelja džamija je rekonstruisana, ali je ostao isti izgled kao i 1735. godine.
- ↑ „Drvena džamija u Solunu kod Olova”. kons.gov.ba. Pristupljeno 13. 10. 2016.[mrtav link]
- ↑ „Drvena džamija u Miljevićima”. kons.gov.ba. Pristupljeno 13. 10. 2016.[mrtav link]
- ↑ „Drvena džamija u Priluku”. kons.gov.ba. Pristupljeno 13. 7. 2016.[mrtav link]
- Madžida Bećirbegović, Publishing, Sarajevo, 1999. -Džamije sa drvenom munarom u Bosni i Hercegovini