Bursa

Bursa
Pogled na grad sa planine Uludag Pogled na grad sa planine Uludag
Koordinate: 40°11′N 29°04′E
Država	Turska
Regija	Marmara
Provincija	Bursa
Vlast
- Gradonačelnik	Recep Altepe
Površina
- Ukupna	1 036
Visina	100
Stanovništvo (2000.)
- Urbano područje	1 194 687
- Područje utjecaja	2 125 140
Vremenska zona	UTC+2 (UTC)
Poštanski broj	1600
Pozivni broj	(+90) 224
Službena stranica www.Bursa.bel.tr/
Karta
Bursa class=notpageimage| Bursa na karti Turske

Bursa (nekad zvana Brusa) je grad u sjevernozapadnoj Turskoj, administrativni centar Provincije Bursa, u regiji Marmara. Sa svojih 1 194 687 stanovnika u užem centru (2 125 140 metropolski grad) ona je četvrti grad u Turskoj.

Bursa je bila prijestolnica Osmanskog carstva između 1326. - 1365. U to vrijeme zvali su je Hüdavendigar (Božji dar), danas je zovu Yeşil Bursa (Zelena Bursa) zbog brojnih parkova i gustih šuma koje okružuju grad. Bursa je neraskidivo povezana sa planinom Uludağ koja je danas pozato tursko skijalište.

Historija

Najstarije naselje na širem teritoriju današnje Burse bio je starogrčki Kios, kog je makedonski kralj Filip V 202. pne. dao bitinijskom kralju Prusiji I koji ga je obnovio i nazvao po sebi Prusa (grčki: Προύσα).

Grad je napredovao tokom bizantske vladavine nakon što je car Justinijan I. (vladao 527.-565.) sagradio palaču u gradu. Bursa je bila među prvim većim gradovima koje su zauzeli Turci seldžuci krajem 11. vijeka, ali je početkom Prvog križarskog rata - 1096., nekoliko puta prelazila iz ruke u ruku. Nakon pada Konstatinopolisa u ruke križara-1204., Bursa je postala centar bizantog otpora.

Od 1326. Bursa je bila prva prijestolnica Osmanskog Carstva. Tad je doživjela pravi procvat koji je trajao cijeli 14. vijek od kad je sultan Bajazid I počeo graditi velike džamije i medrese. To je bilo vrijeme kad je Bursa je procvala kao trgovačko zanatski centar novog carstva u usponu i postala slavna po svojim noževima i tkaninama od svile

Velika (Ulu) džamija

Nakon što je mongolski vladar Timur orobio grad - 1402., Osmanlije su nakon protjerivanja Mongola iz strateških razloga premjestili svoju prijestolnicu u sigurniji Edirne - 1413. a nakon tog u netom osvojeni Istanbul 1458. I pored tog što više nije bila glavni grad Bursa je čitav 15. vijek napredovala, kao jedan od najvažnijih gradova carstva, tako da je 1487. imala čak 45 000 stanovnika.

Nakon osnivanja Republike Turske - 1923. Bursa je postala jedno od najvećih industrijskih središta u zemlji.

Znamenitosti

Uzun čaršija

Bursa je grad bujnih bašča i voćnjaka, navodnjavanih planinskim potocima, to je grad jarko obojenih kuća i uskih ulica pun šadrvana. Grad orijentalnog šarma u kom se nalaze neki od najljepših primjera osmanske arhitekture. Među njima je Ulu (Velika) džamija iz 1421. monumentalna građevina sa 20 kupola, poznata po raznolikosti i finoći svojih kaligrafskih ukrasa. Yeşil (Zelena) džamija iz 1421. označila je početak čisto turskog stila u islamskoj arhitekturi, ona je zapravo veliki kompleks, u kojem se nalazi medresa, biblioteka i šadrvan za vjernike. Pored nje nalazi se Mauzolej Yeşil, u kom se nalazi turbe sultana Mehmeda I. Džamiju Muradiye (Muratova džamija) podigao je sultan Murat II početkom 15. vijeka, inače posljednji osmanski vladar koji je stolovao u Bursi, u velikom parku oko džamije nalaze se turbeta sultana i članova njegove porodice. Na terasi s pogledom na grad su grobnice Osmana I, osnivača Osmanske dinastije i njegovog sina Orhana. Značajni spomenik je medresa iz 15. vijeka u kojoj se danas nalazi Arheološki muzej.

Bursa je grad brojnih termalnih izvora, tako da je još za rimskih vremena, bila poznata po svojim termama, od svih su najbolje ostale sačuvane srednjovjekovne terme u kojima su uklopljeni dijelovi Justinijanove carske kupke iz 6. vijeka.

Geografske karakteristike

Bursa leži u plodnoj kotlini na sjevernim obroncima planine Uludağ visoke 2 543 m (to je bio antički Mizija|mizijski]] - Olimp), na jugu Regije Marmara, udaljena dvadesetak kilometara od Mramornog mora, i oko 250 od Istanbula.

Klimatske karakteristike

Bursa ima mješavinu između editeranske i vlažne subtropske klima po Köppenovoj klasifikaciji klime - Csa/Cfa, sa toplim vlažnim ljetima od juna do septembra. Na Bursu prosječno padne na godinu oko 702 mm oborina.

Zime su hladne sa puno oborina, često padne snijeg koji se u gradu zadrži tjedan dva. Za razliku od toga na Planini Uludag zadrži se skoro do ljeta.

Klimatološki medijani za Bursa
Mjesec	jan-sij	feb-velj	mar-ožu	apr-tra	maj-svi	jun-lip	jul-srp	aug-kol	sep-ruj	okt-lis	nov-stu	dec-pro	godina
Srednji maksimum (°C)	9,6	10,7	13,8	18,9	23,8	28,5	28,7	30,8	27,0	21,6	15,9	11,2	20,21
Srednji minimum (°C)	1,6	2,1	3,7	7,3	11,2	15,1	17,4	17,3	13,6	10,1	5,7	3,3	9,03
Precipitacija (mm)	79,5	72,2	68,8	65,6	44,6	34,6	17,7	18,9	43,2	75,3	83,2	100,9	7025
Izvor:

Privreda

Novi trgovački centar

Bursa je centar turske automobilske industrije, u gradu i okolici imaju svoje pogone Fiat, Renault i Karsan (turski proizvođač Peugeot). Tu imaju pogone i brojni proizvođači auto dijelova kao Bosch, Magneti Marelli, Valeo i Delphi. Pored tog Bursa je ostala centar tekstilne industrije (predionice pamuka i vune), tu su i brojne tvornice prehrambene industrije, punione bezalkoholnih pića i velika čeličana koja je danas vlasništvo Mittala.

Bursa je danas jedno od najpopularnijih destinacija zimskog turizma zbog brojnih skijališta na planini Uludağ. Pored grada u mjestu Yenişehir nalazi se Aerodrom Yenişehir (IATA: YEI, ICAO: LTBR)

Obrazovanje

Bursa ima dva javna i jedan privatni univerzitet. Najveći i najstariji je Univerzitet Uludağ, osnovan 1975., kao Univezitet Bursa ( preimenovan 1982.) sa 47 000 studenata. Uz to u gradu djeluje Tehnički univerzitet osnovan 2010., a od 2012. i privatni univerzitet Orhangazi.

Gradovi prijatelji

Njemačka Darmstadt, od 1971 Bosna i Hercegovina Sarajevo, od 1972 Pakistan Multan, od 1975 Finska Oulu, od 1978 SAD Tiffin, od 1983 Tunis Kairouan, od 1987 Turska Denizli, od 1988 Turska Republika Sjeverni Kipar Lefkoša, od 1990 Kina Anshan, od 1991 Republika Makedonija Bitola od 1996 Moldavija Ceadîr-Lunga, od 1997 Kazahstan Qyzylorda, od 1997

Alžir Muaskar, od 1998 Njemačka Kulmbach, od 1998 Bugarska Pleven, od 1998 Bugarska Plovdiv, od 1998 Kosovo Priština, Kosovo Albanija Tirana, od 1998 Slovačka Košice, od 2000 Ukrajina Vinica, od 2004 Turska Van od 2008 Maroko Rabat, od 2010 Ukrajina Bahčisaraj, od 2010 Južna Koreja Gyeongsangbuk-do, od 2011

Panorama Burse

Vanjske veze

• Bursa (en)
• Službene stranice grada (tr)

Bursa na Wikimedijinoj ostavi