Sardinijska ekspedicija
| Expédition de Sardaigne | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Rata Prve koalicije (Francuskih revolucionarnih ratova) | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Sardinija Španija |
 Francuska | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Domenico Millelire | Laurent Truguet | ||||||
| Snaga | |||||||
| 10.000 |
5.000 Mediteranska flota | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| neznatni |
300 mrtvih 200 zarobljene 2 fregate | ||||||
Sardinijska ekspedicija (fr. Expédition de Sardaigne) bio je vojno-pomorski pohod koji je krajem 1792. godine pokrenula republikanska Francuska sa ciljem osvajanja strateški važnog mediteranskog otoka Sardinija. Pohod, koji je predstavljao prvu značajniju operaciju Rata Prve koalicije na mediteranskom bojištu je pokrenut protiv otoka koji je bio pod vlašću Kraljevine Sardinije (Pijemonta), tada još uvijek neutralne u tom sukobu. Zadatak je povjeren admiralu Laurentu Truguetu, zapovjedniku Mediteranske flote; pripreme za invaziju su se, međutim, odužile zbog kaosa koji je Francuska revolucija bila izazvala u redovima francuske ratne mornarice. To je dalo vremena braniteljima na samoj Sardiniji da se pripreme za predstojeću invaziju; lokalno stanovništvo, koje je zbog katoličke vjere francuske republikance svojim smrtnim neprijateljima, je relativno brzo napunilo redove sardinijske vojske. Treugetov pokušaj da zauzme Cagliari je 21. decembra 1792. osujetila iznenadna oluja u Cagliarskom zaljevu, nakon čega je umjesto toga zauzeo obližnje otoke San Pietro i Sant'Antioco; 22. januara 1793. je pokušaj da zauzme Cagliari odbijen od strane sardinijske obalne artiljerije. 11. februara se 1200 francuskih vojnika iskrcalo u gradu Quartu Sant'Elena nedaleko od Cagliarija; nakon nekoliko neuspješnih napada i oluje zbog koje se nasukao linijski brod Léopard, Treguet je 17. februara odustao od operacije, ostavivši manji garnizon na obližnjim otocima. Paralelno s tim događanjima je kao demonstracija pokrenuta manja operacija na sjeveru, u kojoj je nekoliko stotina francuskih vojnika, pretežno Korzikanaca pod zapovjedništvom Colonne Cesarija, 22. februara, pokušalo zauzeti utvrđeni otok La Maddalena. Francuske snage su se uspjele iskrcati i zauzeti obližnji otok Santo Stefano, ali je potom stigla zapovijed o povlačenju, pri čemu su Francuzi 25. februara bili prisiljeni ostaviti topove; Napoleon Bonaparte, mladi oficir koji je sudjelovao u napadu, će potom za fijasko optužiti sabotažu od strane korzikanskih separatista, pristaša Pasqualea Paolija. Preostali francuski garnizoni na otocima San Pietro i Sant'Antioco su se 25. maja predali kada je pred njih stigla nadmoćna španska flota od 23 brodova pod komandom Juana de Lángare. Fijasko Sardinijske ekspedicije je imao značajne političke posljedice, kako na Korzici čiji se vođa Paoli sljedeće godine otcijepio od Francuske i uz britansku zaštitu osnovao kratkotrajnu državu, tako i u samoj Francuskoj gdje je za zapovjednika Mediteranske flote imenovan Trogoff de Kerlessy koji će se priključiti kontrarevolucionaroj pobuni, a što će dovesti do opsade Toulona.
Literatura[uredi | uredi kod]
- Chandler, David (1999) [1993]. Dictionary of the Napoleonic Wars. Ware, Hertfordshire: Wordsworth Military Library. ISBN 1-84022-203-4.
- Gregory, Desmond (1985). The Ungovernable Rock: A History of the Anglo-Corsican Kingdom and its role in Britain's Mediterranean Strategy During the Revolutionary War (1793-1797). London & Toronto: Associated University Presses.
- Ireland, Bernard (2005). The Fall of Toulon: The Last Opportunity the Defeat the French Revolution. London: Cassell. ISBN 0-3043-6726-5.
- McLynn, Frank (1998). Napoleon: A Biography. London: Pimlico. ISBN 0-7126-6247-2.
- Smyth, William Henry (1828). Sketch of the Present State of the Island of Sardinia. London: John Murray.