Ranokršćanska crkva u Potočanima
Ranokršćanska crkva u Potočanima otkrivena je na arheološkom nalazištu Crkvina (Ledenica), opština Livno, Bosna i Hercegovina. Nalazište je nacionalni spomenik BiH. [1]
Lokacija[uredi | uredi kod]
Selo Potočani od Livna je udaljeno 7 km, na putu Livno-Sarajevo. Skretanjem s asfaltnog puta u selo, makadamskom cestom (približno 1 km), dolazi se na lokaciju. Iznad lokaliteta nalazi se ilirska gradina poznata pod imenom Gradac.
Nalazi[uredi | uredi kod]
Na lokalitetu Crkvina ili Ledenice, smještenom u arealu podgrađa nekadašnjeg kasnoantičkog kastruma, pronađeni su:
- ostaci temelja građevine (dio polukružne apside),
- jedna keramička posuda uz istočni zid crkve, na mjestu gdje on prelazi u zid apside. Posuda je lonac, visine 30 cm; vrat lonca je ojačan i ornamentiran, na gornjem dijelu trbuha pružaju se tri razmaknute jednobrazdne valovnice
- ulom starokršćanskog i predromaničkog namještaja.
U privatnu kuću pored lokaliteta, uzidani su ulomci urni, kao spoliji (oko 10 spolija), a koji su, prema tvrdnji vlasnice, uzimani s lokaliteta Crkvica ili Ledenica. Na spolijama su prikazani motivi tordiranih vrpci i spirala. Pomenute spolije su različitih dimenzija i njihova dužina se kreće od 10 do 30 cm.
Otkrivena arhitektura pripadala je prvobitno starokršćanskom sakralnom objektu,[2] a potom je crkva bila obnovljena u predromaničkom stilu, dobivši novi kameni namještaj ukrašen geometrijskim pleternim ukrasom. Ovakav zaključak nameće metoda komparacije arheološke zaostavštine na lokalitetima (crkava) u Livnu, Rapovinama, Grepcima, Rešetarici i Potočanima. Crkveni namještaj s pomenutih lokaliteta, pokazuje isti ukus i stilska obilježja užeg vremenskog perioda (V. i VI. stoljeće) Nekoliko ornamentiranih kamenih ulomaka nalazi se u Franjevačkom samostanu Gorica, Livno
Literatura[uredi | uredi kod]
- Maja Petrinec, Prapovijesno razdoblje, Arheološka zbirka Franjevačkog muzeja u Livnu, 21-25, 1999.
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ „Crkva u Potočanima”. kons.gov.ba. Pristupljeno 13. 10. 2016.
- ↑ „Edin Veletovac: Kasnoantičke bazilike u Bosni i Hercegovini”. Filozofski fakultet Sarajevo, Knjiga XVII. Pristupljeno 9. 2. 2016.