Bitka za Saumur
| Bitka za Saumur | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Rata u Vendéeu | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Republika Francuska | |||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Jacques-François de Menou Charles Duhoux de Hauterive Antoine Joseph Santerre Louis-Alexandre Berthier  Guy Coustard de Saint-Lo |
Louis de Lescure Jacques Cathelineau Henri de La Rochejaquelein Jacques Nicolas Fleuriot de La Fleuriais Jean-Nicolas Stofflet Jean-Louis de Dommaigné † Gaspard de Marigny | ||||||
| Snaga | |||||||
| 8000-18000 ljudi[1][2] | 20000-30000 ljudi[1][2] | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
|
1500 mrtvih i ranjenih[1][2] 3000-11000 zarobljenih (kasnije puštenih)[1][2] 50-80 zarobljenih topova[2] |
66 mrtvih[1][2][3] 400 - 500 ranjenih[1][2][3] | ||||||
Bitka za Saumur se odigrala na 9. juna 1793. godine zapadu Francuske za vrijeme Rata u Vandeji između vandejskih kontrarevolucionarnih pobunjenika na jednoj, i snaga republikanske vlade na drugoj strani, te postala poznata kao najveća pobjeda pobunjenika u cijelom sukobu.
Uvod[uredi | uredi kod]
Do njega je došlo nekoliko mjeseci nakon početka seljačkog ustanka u Vandeji, a poslije koga su se mase pobunjenih, ali uglavnom slabo naoružanih i neiskusnih seljaka uspjele organizirati u koliko-toliko organiziranu vojsku, čija je glavna prednost bila u brojnosti nasuprot malobrojnih i često izoliranih republikanskih garnizona. Od sredine maja su pobunjenici uspjeli ostvariti niz spektakularnih pobjeda, a zbog čega su njihovi redovi narasli, odnosno kao ratni plijen dobili dragocjene količine vatrenog oružja i municije. Pobunjenički vođe su početkom juna odlučili napasti i zauzeti Saumur, utvrđeni grad na rijeci Loire koji je bio glavno republikansko uporište i imao izuzetnu stratešku važnost.
Pobunjenička vojska se bila okupila u okolici Choleta, te je brojala između 20000 i 30000 ljudi. 7. juna je na prilazima samog Saumuru u kod Douéa brzo odbacila nekoliko republikanskih bataljona koji su ih pokušali zaustaviti pred gradom. 8. juna je pak, kod Montreuil-Bellaya odbijen pokušaj republikanaca da u Saumur pošalju pojačanja.
Tok bitke[uredi | uredi kod]
Napad na sam grad je započeo sutradan oko 15 sati. Pobunjenici su se, u skladu sa planom koji je bio izradio Louis de Lescure, podijelili u tri kolone koja su trebale napasti grad iz tri različita pravca - Jacques Cathelineau na desnom krilu duž rijeke Loire, Henri de La Rochejaquelein u centru, te Lescure na lijevom krilu sa zapada.
Kada je napad otpočeo, Cathelineauova i de la Rochejaquelinova kolona su zaustavljene, i to najviše zaslugom republikanskog generala Berthiera. Lescure je, međutim, imao daleko više uspjeha na jugozapadu, gdje je uspio proći kroz prve linije obrane. Republikanci su na to reagirali poslavši u kontranapad oko 110 kirasira; iako su oni na samom početku uspjeli izazvati određenu konfuziju u pobunjeničkim redovima, njihov je juriš brzo i krvavo razbijen paljbom pobunjeničke artiljerije i kontranapadom pobunjeničke konjice. Iako je Lescure tom prilikom ranjen, a zapovjednik pobunjeničke konjice Jean-Louis de Dommaigné poginuo, taj se događaj pokazao ključnim za ishod bitke; pobunjenici su nastavili napredovanje prema samom gradu.
Vijesti o prodoru pobunjenika na jugozapadu su izazvali paniku i rasulo u republikanskim redovima, te je veliki broj vojnika počeo samoinicijativno napuštati grad. Pobunjenici su do večeri uspjeli prodrijeti i zauzeti grad osim manjih džepova otpora koji su brzo kapitulirali, odnosno čiji su branitelji pobjegli ili prihvatili pobunjenički zahtjev za predajom.
Posljedice[uredi | uredi kod]
Pobunjenici su pretrpjeli relativno male gubitke, dok su republikanci imali oko 1500 mrtvih i ranjenih. Daleko je veći broj republikanaca zarobljen, pri čemu su im pobunjenici ponudili uvjetno puštanje na slobodu uz obećanje da više neće ratovati u Vandeji; oni koji su prihvatili tu ponudu se morali obrijati i ošišati kako bi ih naknadno mogli prepoznati za slučaj da ne ispune obećanje. Dio, uključujući pripadnike tzv. Njemačke legije, je prihvatio ponudu da prijeđe na stranu pobunjenike. Pobunjenici su, pak, u gradskoj tamnici pronašli republikanskog generala Pierrea Quétineaua koji je tamo bio smješten zbog optužbe za izdaju nakon poraza u bitci kod Thouarsa; Lescure mu je, znajući da ga u republikanskim redovima čeka sigurna smrt, ponudio da ostane kod pobunjenika, ali je on to odbio, plašeći se za sigurnost svoje supruge; na kraju su i on i supruga bili giljotinirani.
Bitka je za pobunjenike imala izuzetan značaj prije svega zbog velike količine zaplijenjenog oružja i opreme, a zahvaljujući kojem se pobunjenička vojska odsada mogla ravnopravno nositi sa republikancima na otvorenom polju, odnosno napadati još veća i bolje utvrđena republikanska uporišta.
Literatura[uredi | uredi kod]
- Hervé Coutau-Bégarie et Charles Doré-Graslin (dir.) (2010). Histoire militaire des guerres de Vendée. Economica. militaire.
- Les Guerres de Vendée. Robert Laffont. 2009. Gabory.
- Yves Gras (1994). Economica. Gras.
- Jean Tabeur (2008). Economica. Tabeur.
- Auguste Billaud, (1903-1970), La Guerre de Vendée, Fontenay-Le-Comte, 1972, impr. Lussaud, p.68.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Hervé Coutau-Bégarie et Charles Doré-Graslin (dir.), Histoire militaire des guerres de Vendée, p. 247-275.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Émile Gabory, Les Guerres de Vendée, p. 170-175.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Pierre Victor Jean Berthre de Bourniseaux, Histoire des guerres de la Vendée et des Chouans : depuis l'année 1792 jusqu'en 1815, vol. 2, p. 2. (lire en ligne)