Šeškovci

Šeškovci
Osnovni podaci
Država	Bosna i Hercegovina
Entitet	Republika Srpska
Opština/Općina	Laktaši
Stanovništvo
Stanovništvo ((1991))	412
Geografija
Koordinate
Šeškovci Šeškovci (Bosne i Hercegovine)

Šeškovci su naseljeno mjesto u Bosni i Hercegovini u opštini Laktaši koja pripada entitetu Republika Srpska. Na popisu stanovništva 1991. u njemu je živjelo 412 stanovnika.

Geografija

Šeškovci se nalaze na desnoj obali rijeke Vrbas. Sa sjevera se graniči i spaja asfaltiranim putem sa selom St. Martinac, odnosno teritorijom opštine Srbac i putem Srbac - Nova Topola, a sa južne strane graniči sa Kriškovcima. Kroz selo prolazi asfaltirani put koji je 2018 godine renoviran i proširen na dvije saobraćajne trake i koji se u Drugovićima spaja sa magistralnim putem Klašnice - Prnjavor - Doboj. Na jugozapadu preko mosta u Miloševcima je najbliži asfaltni put do opštinskog centra Laktaša. Većina sela leži u plodnoj ravnici a manji dio je brežuljkast, jer se naslanja na prve obronke Motajice. Selo se sastoji iz četiri zaseoka: Rijeka, Mednjak, Lug i Stankovac. Kroz zaseok Rijeku protiče dolinom rječica Velika Rijeka sa pritokama Miljanovac i Golubovac i prolazi lokalni asfaltni put dužine 2 km. U produžetku toga puta (makadam) na istoku sela može se stići u selo Ilićane (opština Srbac). Do izgradnje HE Bočac zemljište uz Vrbas je često plavljeno. Skoro sva domaćinstva iz zaseoka Rijeka imaju manje posjede - obradivo zemljište i u ravnici uz Vrbas. U selu su sledeće porodice: Mihajlović, Kuzmanović, Sandić, Milutinović, Stojičić, Radman, Crnadak, Pilipović, Tomić, Savković, Brkić, Stanić, Jungić, Jerković, Sikimić, Martić, Predragović, Crnčević, Šumić, Dragomirović, Babić, Stanišljević, Rogić, Stojčić, Kavržić, Bulatović .... Na sjeveroistoku selo graniči sa Novim Martincom, koje je bilo naseljeno sa Poljacima, koji su se odselili u Poljsku 1946. godine. Najbliže poljske porodice su bile: Stupac, Marek, Dulj, Kopal, Komuš, Pecik itd. Šeškovci se nalaze na nadmorskoj visini (ravničarski dio) 115 metara.

Istorija

Istorija sela Šeškovci nije još istražena. Čak i za samo ime postoje dvije teze, koje nisu još naučno istražene i dokazane. Nije bilo prenosa s koljena na koljeno. Po prvoj tezi za vrijeme Bosansko-hercegovačkog ustanka 1875. kad je praktično počeo raspad Otomanskoga carstva. Tada je oko stotinu vrlo ratobornih muslimana pošlo od Travnika prema rijeci Savi. U rejonu današnjega sela Šeškovaca su naišli na šestoricu hrišćana i sve pobili i po navici nabili na kolac. Ti ljudi su sahranjeni nedaleko od današnjega groblja u šumi a selo je dobilo ime po šest kolaca - šeškolci - Šeškovci. Pop Tomo Školnik, rođen oko 1830. iz Nožičkog je organizovao 20. avgusta 1875. u Starom Martincu zasjedu "busiju" protiv tih poturica, tako da je bilo mrtvih na jednoj i drugoj strani. Napomena za ovu rečenicu je izvor podataka: Knjiga "Nožičanski monografski putokazi", str. 403, autor Stojan Zvonar. Po drugoj varijanti je tada selo imalo šest domaćinstava, kuće su bile više kolibe, pletare, od priručnoga materiala: šiblje, pruće, blato, bujad. Šest koliba - Šeškovci. U nekim zapisima se selo navodi i kao "Šiškovci" - to je vjerovatno bila štamparska greška. Treća varianta je da su se ovdje naselili Srbi iz sela Šaškovac sa Kosova i Metohije u vrijeme stvaranja Vojne krajine ili iz okoline Smedereva (blizu Smedereva postoji naselje Šaškovac (možda i oni nose korijene sa Kosova i Metohije), međutim to su nepouzdani i neistraženi podaci. Možda će se neko naći da nekad pokuša to da provjeri. Ako se uzme da i narodni jezik se razvija što znači da bi današnji stanovnici danas govor svojih predaka prije dva vijeka teško razumjeli. Šeškovci su prije II. svjetskoga rata važili za razvijeno selo. Na osnovi podataka iz knjige Prvi šematizam koju je izdala Pravoslavna srpska mitropolija Banjalučko-Bihaćka, Šeškovci su 1901 godine imali 30 domova (kuća), pravoslavnih duša (stanovnika) 332, od toga 170 muških i 162 ženskih (ista knjiga strana 28 - XVI. Statistički pregled). Šeškovci su pripadali parohiji Martinac (Parohija se danas zove: nožička u Nožičkom - izvor ista knjiga strana 181). Šeškovci su od 2007 u sastavu novooformirane pravoslavne parohije kriškovačke sa sjedištem u Kriškovcima. Parohiji pored Šeškovaca pripadaju još sela Kriškovci, Papažani i Milosavci. Parohiju vodi jerej Tomislav Đurić koji je završio Bogoslovski fakultet u Beogradu. Šeškovci su između dva svjetska rata imali osnovnu - četverorazrednu školu, pravoslavnu crkvu, prodavnicu mješovite robe, gostionicu, manje stovarište građevinskoga materijala, manji pogon za pečenje rakije šljivovice. Sve su to imali zahvaljujući bogatoj, uticajnoj i čestitoj porodici Kuprešanin. Poslije II. svjetskoga rata sva je imovina te porodice nacionalizovana. Porodica se je oselila u Beograd i Gradišku. Dijelom od porušenih objekata i prihoda od imanja te porodice je napravljen zadružni dom u Kriškovcima. Dakle po razvijenosti su bili tada Šeškovci razvijeniji od tadašnjih Laktaša. Kroz selo je bio izgrađen široki makadamski put, što je u to vrijeme bio veliki napredak. Ban Milosavljević je bio planirao Šeškovce za opštinski centar. Šeškovci su jedino selo na području opštine Laktaši koje je u toku II. svjetskoga rata bilo bombardovano. To se je događalo u toku 1944. godine kada su se saveznički avioni vračali sa neuspješnih bombardovanja naftnih postrojenja u Rumuniji. Tako se je jednom prilikom američki avion oštećen srušio nedaleko od naselja u šumi Miljanovac u rejonu Ćubaka. Tom prilikom poginuo je američki pilot. Mještani Šeškovaca koji od uvijek znali samo za čast i poštenje, američkog poginulog pilota prenijeli su u selo i sahranili ga na pravoslavnom groblju i podigli mu spomenik. Sredinom pedesetih godina došla je porodica poginulog pilota i prenijela posmrtne ostanke u SAD. Spomenik je porodica ostavila u ležećem položaju koji i danas leži na pravoslavnom groblju. Prilikom bombardovanja savezničkih aviona teško je oštećena osnovna škola u selu, koja je 1955. obnovljena.

Stanovništvo

Nacionalnost	1991.
Srbi	403
Muslimani	0
Hrvati	6
Jugosloveni	2
ostali	1
Ukupno	412

Privreda

Većina stanovnika Šeškovaca se bavi ekstenzivnom poljoprivredom, više za potrebe porodice. Nešto porodica se bavi sa uzgojem vrlo kvalitetnoga povrća, koje je prije raspada SFRJ prodavano na pijacama u Banja Luci, Zagrebu, Rijeci i Ljubljani. Proizvodnjom povrća se bave porodice Brkić, Sandić, Savković. U "Industrijskim plantažama" radi petnaestak stanovnika, većina su iz zaseoka Rijeka. Selo je nekad imalo prodavnicu mješovite robe, koju je držala porodica Kostadina Stojčića (od crkve 1 km asfaltom prema zaseoku Rijeka) i ugostiteljski čiji je vlasnik bio Ranko Šumić. Desetak žena i djevojaka je zaposleno u slovenačkoj kompaniji Cabelex u Aleksandrovcu. Suvlasnik kompanije je gospodin Vlado Lojak - porijeklom iz Šeškovaca a uspješni direktor te kompanije Cabelex BiH je bio gospodin Ratko Crnadak, ugledni domaćin iz Šeškovaca.

Zanimljivosti

Šeškovci su poznati po uljudnim i dobroćudnim stanovnicima, na prvi pogled su mirni do stidljivosti a kada se sa njima započne razgovor su vrlo komunikativni. U selo treba obavezno doći na Vaznesenje Gospodnje - Spasovdan (četvrtak), na Sv. velikomuč. Marinu - Ognjenu Mariju 30. jula, i na seosku crkvenu slavu Sv. apost. i jevanđ. Luke 31. oktobra. Zahvaljujući zdravoj vodi (izvorište je u šumi i kilometrima daleko izvan naselja) su vrlo rijetka bubrežna oboljenja i vrlo rijetka oboljenja prostate kod muškaraca. Voda nije naučno istražena, međutim po pričanju starih ljudi voda iz Miljanovca i Stanića potoka je važila i važi za veoma zdravu i pitku vodu. U Šeškovcima je rođen naš poznati glumac Tihomir Tiha Stanić. U maju 2012. godine je u selu djelemično sniman film "Falsifikator" u kome glavnu ulogu Anđelka glumi Tiha Stanić. Putnicima dobronamjernicima savjetujemo kad putuju ljeti kroz Šeškovce, neka se ustave kod crkve i na česmi u porti crkve neka se umiju i natoče čiste i zdrave vode iz Miljanovca. Česma je u zimskom periodu zbog smrzavanja zatvorena.