Vijećnica u Bosanskom Novom
Vijećnica u Bosanskom Novom, predstavlja najreprezentativniji objekat u u Novom Gradu, Bosna i Hercegovina. Sada se u zgradi Vijećnice osim Zavičajnog muzeja, nalazi i Turistička organizacija. Osim stalne etnološke postavke, u toj zgradi održavaju se i brojne kulturne manifestacije. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika, na sjednici održanoj od 19. do 23. januara 2006. godine, donijela je odluku da se vijećnica proglasi za Nacionalni spomenik BiH.[1] Ovu odluku Komisija je donijela u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Martin Cherry,Amra Hadžimuhamedović (predsjedavajuća), Dubravko Lovrenović, Ljiljana Ševo, Tina Wik. Smještena je uz samu obalu rijeke Une, u blizini mosta.
Historija[uredi | uredi kod]
Nakon austro-ugarske okupacije u orijentalne oblike grada uklopljeno je nekoliko reprezentativnijih objekata građenih u eklektičkom maniru - današnja zgrada Suda i potez stambeno-poslovnih jednospratnica u jezgru grada.[2]
Sagrađena je 1888. godine kao zgrada opštinske Vijećnice, u isto vrijeme kad i stari most na Uni, koji je tokom Drugog svjetskog rata porušen. Na južnoj strani je dograđen aneks.
Oštećena je u zemljotresima 1969. i 1981. godine. Za sanaciju nekih dijelova autentične zgrade je korišten beton. U septembru 1995. godine zgrada Vijećnice je pretrpjela znatna oštećenja. Obnovljena je 2013 sredstvima iz IPA fondova Evropske unije i sredstava Vlade Republike Srpske.
Zavičajni muzej[uredi | uredi kod]
U ovom muzeju se čuva zbirka Milana Karanovića. Ovo je dio njegove zaostavštine koju je njegov brat darovao muzeju. To su narodne nošnje, predmeti koji su se koristili u domaćinstvima krajem 19. i početkom 20. vijeka motivi vezova i jedna veoma vrijedna stara nošnja, iz 1880. godine sa ovih područja, iz Velike Ruiške. Milan Karanović je poznati etnolog koji je svoj život posvetio proučavanju običaja i kulture Bosanske krajine. Jedno vrijeme radio je kao paroh, a na nagovor Jovana Cvijića prešao je u Sarajevo gdje je radio u Narodnom muzeju.
Poseban dio u muzeju zauzima i vitrina sa eksponatima iz doba osmanske vladavine. Zavičajni muzej u prethodnom ratu ostao je bez velikog dijela eksponata. Ne postoji adekvatna zaštita preostalih eksponata. Jedan od najvrednijih predmeta koji se nalazi u muzeju je fototipsko izdanje Miroslavljevog jevanđelja, najznačajnijeg ćiriličnog spomenika južnoslovenske pismenosti iz 12. vijeka. Fototipska izdanja, odnosno kopije izrađene su 1897. godine. Tih fototipskih izdanja na ovim područjima bilo je sedam,a original se čuva u Zemaljskom muzeju u Beogradu"
Opis[uredi | uredi kod]
Vijećnica je izgrađena od čuvenog bihacit kamena, dovezenog iz Bihaća, u pseudomaurskom stilu. Karakteristična je po brojnim fasadnim ukrasima, dok je u unutrašnjosti u jednoj od prostorija sačuvan plafonski ukras. Ima dvije etaže, prizemnu i spratnu.
Dekorativni elementi uređenja u vidu potkovičastih lukova na prozorima, lukovičaste kupole, horizontalno bojene linije na fasadi, reljefni ornamenti, upotreba motiva u obliku zvijezda predstavljaju elemente historicizma, odnosno pseudomaurskog manira. Ovaj metod arhitektonskog izraza pojavljuje se nekoliko godina po dolasku austrougarske vlasti i predstavlja pojavu dekorativnih elemeneta preuzetih iz islamske kulture sjeverne Afrike i Španije. Ovim se željelo iskazati uvažavanje lokalne tradicije i stvaranje nove, kao produkt susreta dviju kultura.
Zbog svoje izuzetno bogate dekorativnosti i upečatljivosti, Vijećnica predstavlja najreprezentativniji objekat u Bosanskom Novom i ubraja se u red najskladnijih objekata na cijelom prostoru Bosne i Hercegovine.
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ „Vijećnica u Novom Gradu”. kons.gov.ba. Pristupljeno 13. 9. 2016.[mrtav link]
- ↑ „Amir Pašić: Arhitektura Bosne i Hercegovine, Austrougarski period (1878-1918)”. Univerzitet u Sarajevu Filozofski fakultet Odsjek za historiju, Sarajevo. 2014. Pristupljeno 10. 9. 2017.
