Koordinate: 44° 02′ 60" SGŠ, 20° 27′ 60" IGD
Velereč je naselje u Srbiji u opštini Gornji Milanovac u Moravičkom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 599 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 565 stanovnika).
Velereč se nalazi severno od Gornjeg Milanovca, a sa gradom je u dodiru pošto je deo gradskog naselja formiran na velerečkom ataru. Selo zauzima površinu od 1.434 hektara, sa južne strane se graniči sa Gornjim Milanovcem i Grabovicom, na severu sa Majdanom i Ljutovnicom, istočno sa Svračkovcima i Nevadama i zapadno sa selima Brusnica i Klatičevo.
Kroz selo prolazi Ibarska magistrala koja je nastala nakon što je modernizovan put Gornji Milanovac – Rudnik. Takođe prolazi i deo putnog pravca Gornji Milanovac – Pranjani – Požega, kao i put ka Kragujevcu. Sve do 1970. kroz selo je prolazila železnička pruga uzanog koloseka Sarajevo – Beograd, koja je ukinuta zbog nerentabilnosti, što se kasnije pokazalo pogrešnim jer je već krajem 20. veka ponovo vođena akcija za uspostavljanje železničke veze sa Čačkom i Beogradom, ali je zbog tada nepovoljnih političkih okolnosti ovaj projekat odložen. Svoju železničku stanicu, Srčanik, Velereč je dobio 1922. godine.
Selo se nalazi u zoni umerenokontinentalne klime, srednja godišnja temperatura iznosi 10 °C, a veliki uticaj na klimu ima i blizina planine Rudnik. Najtopliji mesec je jul sa prosekom od 19 °C, dok je najhladniji januar sa prosekom od oko 1 °C, dok minimalne temperature silaze i ispod 28 stepeni ispod nule. Srednja godišnja količina padavina je oko 850mm. Od vetrova dominiraju severac, kao i severoistočni vetar koji se u selu naziva „ustoka“, kao i južni vetar razvigorac u proleće.
U naselju Velereč živi 483 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,4 godina (38,7 kod muškaraca i 40,2 kod žena). U naselju ima 188 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,19.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika.
- Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
|
|
Stanovništvo prema polu i starosti [2]
|
|---|
|
m |
|
|
ž |
| ? |
4 |
|
|
4 |
| 80+ |
6 |
|
|
4 |
| 75-79 |
6 |
|
|
7 |
| 70-74 |
17 |
|
|
14 |
| 65-69 |
14 |
|
|
25 |
| 60-64 |
15 |
|
|
17 |
| 55-59 |
13 |
|
|
11 |
| 50-54 |
18 |
|
|
20 |
| 45-49 |
34 |
|
|
28 |
| 40-44 |
27 |
|
|
24 |
| 35-39 |
15 |
|
|
20 |
| 30-34 |
19 |
|
|
13 |
| 25-29 |
23 |
|
|
22 |
| 20-24 |
27 |
|
|
17 |
| 15-19 |
24 |
|
|
25 |
| 10-14 |
19 |
|
|
10 |
| 5-9 |
12 |
|
|
18 |
| 0-4 |
15 |
|
|
12 |
| prosek |
38.7 |
|
|
40.2 |
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
175
|
184
|
209
|
190
|
151
|
191
|
188
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
29
|
43
|
32
|
52
|
17
|
10
|
5
|
-
|
-
|
-
|
3.19
|
|
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
262
|
87
|
153
|
15
|
6
|
1
|
251
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
54
|
153
|
34
|
9
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja
| Pol
|
Ukupno
|
Poljoprivreda, lov i šumarstvo
|
Ribarstvo
|
Vađenje rude i kamena
|
Prerađivačka industrija
|
Proizvodnja i snabdevanje...
|
Građevinarstvo
|
Trgovina
|
Hoteli i restorani
|
Saobraćaj, skladištenje i veze
|
| Muški
|
133
|
8
|
-
|
5
|
67
|
2
|
8
|
6
|
1
|
16
|
| Ženski
|
100
|
5
|
-
|
-
|
60
|
-
|
-
|
6
|
4
|
2
|
| Oba
|
233
|
13
|
-
|
5
|
127
|
2
|
8
|
12
|
5
|
18
|
| Pol
|
Finansijsko posredovanje
|
Nekretnine
|
Državna uprava i odbrana
|
Obrazovanje
|
Zdravstveni i socijalni rad
|
Ostale uslužne aktivnosti
|
Privatna domaćinstva
|
Eksteritorijalne organizacije i tela
|
Nepoznato
|
| Muški
|
-
|
4
|
3
|
1
|
2
|
1
|
-
|
-
|
9
|
| Ženski
|
-
|
1
|
2
|
3
|
13
|
3
|
-
|
-
|
1
|
| Oba
|
-
|
5
|
5
|
4
|
15
|
4
|
-
|
-
|
10
|
- Tomislav M. Jovanović, Velereč i Velerečani, izdavač Mesna zajednica Velereč, Gornji Milanovac 2006., ISBN 86-7432-025-2
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
Srbija
