Umm al-Džammal
| Svjetska baština UNESCO-a | |
 | |
 Jordan | |
| Registriran | 2024. |
|---|---|
| Vrsta | Kulturna |
| Mjerilo | iii |
| Ugroženost | no |
| Referenca | UNESCO |
Umm al-Jimal je arheološki lokalitet i seosko naselje u Hauranu, sjevernom pustinjskom dijelu Jordana, 10 km. od granice sa Sirijom. Lokalitet je ispunjen ruševinama iz perioda Nabatejaca, Rimljana, Vizantije, do islamskog perioda. Zemljotres oko 749. godine nanio je veliku štetu, ali je zajednica preživela i tokom perioda Abasida. Početkom 20. vijeka ovu oblast su ponovo naselili Druzi, a zatim Beduini.
Iskopavanja na lokalitetu su vršena tokom terenskih radova između 1972. i 1998. godine, u cilju premjeravanja i istraživanja, a ne radi otkrivanja zatrpanih ruševina. Drevno selo je detaljno mapirano i uz pomoć istorijskih izvora napisana je cjelovita istorija naselja. Obavljeni su i radovi konzervacije. Zidovi kasarne i dijelovi jednog broja kuća su ojačani cementom kako bi se sprečilo dalje urušavanje.
Naselje je nastalo u 1. vijeku kao seosko predgrađe stare nabatejske prijestonice Bostre. Populacija se procjenjuje na 2.000–3.000 ljudi. Rimljani su područje osvojili 106. god. u vrijeme cara Trajana. Novostečena teritorija nazvana je Provincija Arabija sa uspostavljenom lokalnom samoupravom. U selu su podigli niz zgrada, uključujući Pretorijum kao upravnu zgradu i veliki rezervoar sa vodom. Zbog svoje lokacije na rubu Carstva, Um el-Jimal je postao vojnpogranično mjesto sa novom tvrđavom i garnizonom. Kako je rimska imperijalna moć počela da opada, ovaj raniji kastel je izgubio svoju vojnu funkciju, a selo se pretvorilo u civilni grad.
U 5. vijeku Vizantija je ponovo podigla utvrđenje, a lokalno stanovništvo je prešlo na hrišćanstvo. U šestom vijeku došlo je do znatne gradnje vjerskih objekata, od kojih se 15 i danas može vidjeti. Izgrađeno je oko 150 kuća koje i danas stoje, a grad je imao oko 6.000 stanovnika.
U sedmom veku područje postaje dio islamskog Omejadskog kalifata. Umm al-Jimal je preuređen za potrebe islamske kulture. Uprkos svemu tome, stanovništvo se smanjivalo, pogotovo nakon zemljotresa iz 749. godine koji je uništio mnoge zgrade. Mjesto je potpuno napušteno pod Abasidskim kalifima u devetom vijeku.
Um al-Jimal je proglašen Svjetskom baštinom na zasjedanju komiteta UNESCO-a 2024. god.[1][2]
- ↑ „Jordan, spomenici upisani na listu svjetske baštine”. UNESCO: Svjetska baština. Pristupljeno 31. 1. 2025.
- ↑ „Umm al-Jimal”. UNESCO: Svjetska baština. Pristupljeno 2. 2. 2025.(en)
