Tilsitski mir
| Tilsitski mir | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Slika iz 19. vijeka sa ilustracijom svečanog potpisivanja sporazuma | |||||||||||
| Generalno | |||||||||||
| Tip sporazuma | mirovni ugovor | ||||||||||
| Potpisivanje | 7. jul / 9. jul 1807. Tilsit (današnji Sovetsk u Kalinjingradskoj oblasti) | ||||||||||
| Stranke | |||||||||||
| |||||||||||
Tilsitski mir (čita se je Tilzitski mir) je mirovni sporazum koji je Prvo Francusko Carstvo sklopilo sa dojučerašnjim neprijateljima Ruskim Carstvom i Prusijom.[1]
Sporazum je sklopljen 7. jula 1807. (25. juna po Julijanskom kalendaru) u Tilsitu (današnji Sovetsk sa Ruskim Carstvom, a 9. jula sa Kraljevinom Prusijom, nakon što je Napoleon porazio Ruse kod Friedlanda i Pruse kod Jene.[1]
Karakteristike sporazuma[uredi | uredi kod]
Prema uvjetima tog sporazuma, Prvo Francusko Carstvo i Carska Rusija postali su saveznici, i dogovorili podjelu Evrope između sebe. Rezultat je bio drastično smanjenje Austrije i Prusije gotovo do bespomoćnosti. Ruski car Aleksandar I prihvatio je redukciju Prusije od dotadašnjih 230.820 na 119.223 km². Na njenom dotadašnjem teritoriju (poljske provincije) je Napoleon formirao novo Varšavsko vojvodstvo, a na sjeveru Njemačke - Kraljevinu Vestfaliju, za svog saveznika saksonskog kralja.[1]
Carska Rusija se obavezala povući iz Vlaške i Moldavije, koje je Rusija zauzela za Rusko-turskog rata (1806–1812), također je pristala predati Francuskoj Jonske otoke i Kotor koje su zauzeli ruski generali Fjodor Ušakov i Dmitrij Senjavin. Kao kompenzaciju za to Napoleon je garantirao suverenitet Kneževine Oldenburg i nekoliko manjih kneževina kojima su vladali njemački rođaci ruskog cara.
Tilsitski mir bio je Napoleonov zenit, uspostava francuske hegemonije u zapadnoj i centralnoj Evropi.
Francuska vojska okupirala je Prusiju, koja se obavezala isplatiti odštetu od 120,000,000 franaka.[1]
U tajnim odredbama sporazuma Napoleon je pristao pomoći Rusiji da - oslobodi većinu evropskih zemalja pod Osmanlijama, ako Porta odbaci francusko posredovanje u sukobu s Rusijom. Po uzoru na to i Aleksandar I obećao da će se pridružiti kontinentalnoj blokadi protiv Velike Britanije, ako Britanija odbaci rusko posredovanje u sukobu sa Francuskom. Pored toga Naapoleon je Aleksandru dao odrješene ruke da otme Finsku Švedskoj ne bi li je tako prisilio da se pridruži njegovoj kontinentalnoj blokadi, na koju je Prusija bila natjerana - silom oružja, pa je zatvorila svoje luke za britanske brodove.[1]
Tilsitski mir - odnosno kontinentalna blokada kao njen rezultat, doveo je Britaniju gotovo do bankrota, naročito kad je Napoleon narednih godina zatražio da se ona postroži, istovremeno je to rezultiralo i raspadom mira na kontinentu. Period francusko-ruske suradnje trajao je do 31. decembra 1810., kad je Aleksandar ustanovio da kontinentalna blokada nanosi velike gubitke ruskoj trgovani, pa je otvorio ruske luke za navodno - neutralne brodove.[1]
Nakon tog su usljedile pogranične čarke iz napoleonovog satelita Varšavskog vojvodstva pa je i to doprinjelo raspadu francusko-ruskog saveza, na kraju je u junu 1812. Napoleon napao Rusiju.[1]
