Türi

Izvor: Wikipedija
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Türi
Sportka dvorana
Sportka dvorana
Sportka dvorana
Koordinate: 58°49′N 25°26′E / 58.817°N 25.433°E / 58.817; 25.433
Država  Estonija
Okrug Järva
Gradska prava 1926.[1]
Vlast
 - gradonačelnik Toomas Marrand
Površina
 - Ukupna 9.80 km²[2]
Stanovništvo (2021.)
 - Grad 5,070[2]
 - Gustoća 517.3 stan. / km²[2]
Vremenska zona UTC+2 (UTC+3)
Poštanski broj 72213[2]
Karta
Türi na mapi Estonije
Türi
Türi
Pozicija Türija u Estoniji

Türi (njemački: Turgel[3]) je grad od 5,070 stanovnika[2] u centru Estonije u Okrugu Järva.

Geografske karakteristike

[uredi | uredi kod]

Türi se nalazi u gornjem toku rijeke Pärnu, i prostire se duž desne obale rijeke, udaljen 14 km jugozapadno od svog okružnog administrativnog centra Paidea, sa kojim je zapravo spojen u ekonomsku cjelinu.[1]

Od 2000. je poznat kao proljetna prijestolnica Estonije.[3]

Historija

[uredi | uredi kod]

Türi je prvi put dokumentiran 1347. kao feud pod imenom Turgel.[1]

Krajem 19. vijeka Türi je bio selo - parohijski centar sa crkvom, školom, apotekom i gostionom.[4]

U grad je počeo izrastati na prijelazu iz 19. u 20. vijek kada je tadašnji vlasnik feuda Laupa von Taube, osnovao tvornicu celuloze na rijeci Pärnu. U to vrijeme izgrađena je i uskotračna željeznička pruga od Tallinna do Viljandija koja je 1974. rekonstruirana kao širokotračna.[4]

Do 1917. broj stanovnika toliko je narastao da je Türi dobio status trgovišta, a nakon toga 1926. i status grada. Njegova popularnost je porasla kad je u januaru 1937. proradila radio-stanica Türi.[4]

Za Drugog svjetskog rata invazija Wehrmachta nakratko je zaustavljena (12. jul-1941.- 1. januar 1941.) kod Türija, tako da je prilikom borbi uništeno oko 100 zgrada u gradu, uključujući radio stanicu i tvornicu celuloze .[1]

Nakon Drugog svjetskog rata za Estonske Sovjetske Socijalističke Republike, između 1950-59. Türi je bio administrativni centar vlastitog rajona.[1]

Privreda

[uredi | uredi kod]

Nakon reformi provedenih nakon proglašenja nezavisnosti - 1990. većina dotadašnjih velikih industrijskih poduzeća (Türi Metsakombinaat, Paide EPT, tvornica tekstila, mljekara) je bankrotirala.

Na njihovim temeljima izraslo je nekoliko manjih privatiziranih firmi, koje se bave maloprodajom, transportom i preradom drva.[1]

Pobratimski gradovi

[uredi | uredi kod]

Türi ima ugovore o prijateljstvu sa sljedećim gradovima;[3]

Izvori

[uredi | uredi kod]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 „Türi” (estonski). Eesti Entsüklopeedia. Pristupljeno 24.11. 2021.. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Türi, City in Järva (engleski). City population. Pristupljeno 24.11. 2021. 
  3. 3,0 3,1 3,2 „Sister cities of Türi” (engleski). Sister cities. Pristupljeno 24.11. 2021. 
  4. 4,0 4,1 4,2 „History” (engleski). Türi Vallavalitsus. Pristupljeno 24.11. 2021.. 

Vanjske veze

[uredi | uredi kod]