Azanja

Izvor: Wikipedija
(Preusmjereno sa stranice Stublina (Azanja))
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Azanja


Škola u Azanji

Osnovni podaci
Država  Srbija
Upravni okrug Podunavski
Opština Smederevska Palanka
Stanovništvo
Stanovništvo (2022) 4713
Geografija
Koordinate 44°25′59″N 20°52′47″E / 44.43305°N 20.87972°E / 44.43305; 20.87972
Azanja na mapi Srbije
Azanja
Azanja
Azanja (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod 11423
Pozivni broj 026
Registarska oznaka SP


Koordinate: 44° 25′ 59" SGŠ, 20° 52′ 47" IGD

Azanja je varoš u Srbiji, u opštini Smederevska Palanka Podunavskog okruga. Nalazi se na prostranom brdovitom platou (nadmorska visina 160 m), na razvođu slivova reka Jezave i Jasenice[1]. Struktuirana je po šumadijskom tipu zrakastog sela, sa čaršijom („selo“) u centru [1]. U centru varoši nalazi se Hram posvećen Sv. besrebrenicima Kozmi i Damjanu, podignut 1884-1885.

Ime i istorija sela[uredi | uredi kod]

Naziv Azanja je iz turskog doba, a verovatno potiče od arapske reči hazain/hazna sa značenjem žitnice, koševi, magaze[1]. Od 1887.[2] do 1950. godine važi za najveće srpsko selo. 1950. godine, kada je broj stanovnika bio 12.500, selo je podeljeno na tri naselja: Vlaški Do, Grčac i Azanju. Zbog brojnosti stanovništa Azanja je bila proglašena varošicom 1922. godine, a sedište istoimene opštine bilo je u periodu 1945-64.

Kultura i obrazovanje[uredi | uredi kod]

Varoška kulturna dešavanja su većinom vezana za verske praznike. Varoški vašar, o Trnovoj Petki (8. avgusta), održava se od izgradnje crkve 1885. godine. Od 1997. godine u vreme vašara održava se i etno-kulturna manifestacija „Dani azanjske pogače", 2006. godine upotpunjena književnom večeri i izložbom slika likovne kolonije „Azanja 2006". U Azanji se održao i Romski sabor Azanja 2007.

Postoje tri spomenika kulture na teritoriji Azanje[3]:

  1. zgrada Zemljoradničke zadruge, izgrađena 1920. godine, utvrđena za spomenik 1982.
  2. kuća Nikolajevića sa apotekom, građena 1928/29. god., utvrđena za spomenik 1997.
  3. hram Sv. Kozme i Damjana, građen 1884/85., a utvrđen za spomenik 2000.

Sva tri spomenika su nekategorisani.

Zemljoradnička zadruga u Azanji je osnovana 1894. godine, kao druga zadruga u Srbiji. U Azanji postoji jedna osnovna škola „Radomir Lazić", Amatersko pozorište Azanja, kao i KUD „Azanja". Krajem 2005. godine U Mesnoj zajednici otvoren je ogranak Narodne biblioteke iz Smederevske Palanke. U Azanji postoji jedan fudbalski klub - „Šumadija".

Demografija[uredi | uredi kod]

Prema podacima popisa iz 2002.[4], Azanja je imala 4717 stanovnika. U poslednja tri popisa primećen je pad u broju stanovnika. U naselju Azanja živi 3809 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,7 godina (41,0 kod muškaraca i 44,4 kod žena). Istorijski posmatrano, 1784. godine Azanja je imala 14 hrišćanskih domaćinstava, 1924. — 1308, a 2002. 1408 domaćinstava. Prosečan broj članova po domaćinstvu (2002) je 3,35. Prema procenama organizacije World Gazetteer, Azanja 2007. godine ima 4.531 stanovnika[5].

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija
Godina Stanovnika
1948. 10851 [6]
1953. 6866
1961. 6540
1971. 6031
1981. 5695
1991. 5365 5147
2002. 4986 4713


Azanja je pretežno naseljena Srbima. Prema popisu iz 2002. godine, u Azanji živi 47 Roma, dok postoje i drugačiji, usmeni podaci, o oko 1500 Roma u ovom naselju[7].

Etnički sastav prema popisu iz 2002.[4]
Srbi
  
 4588 97.34%
Romi
  
 47 0.99%
Muslimani
  
 14 0.29%
Crnogorci
  
 12 0.25%
Makedonci
  
 10 0.21%
Kelti
  
 9 0.17%
Hrvati
  
 2 0.04%
Slovenci
  
 1 0.02%
Slovaci
  
 1 0.02%
Rusi
  
 1 0.02%
Mađari
  
 1 0.02%
nepoznato
  
 23 0.31%
Stanovništvo prema polu i starosti [8]
m ž
? 2
  
  
 9
80+ 48
  
  
 88
75-79 79
  
  
 147
70-74 123
  
  
 175
65-69 184
  
  
 204
60-64 117
  
  
 146
55-59 134
  
  
 127
50-54 189
  
  
 173
45-49 194
  
  
 163
40-44 161
  
  
 141
35-39 144
  
  
 133
30-34 162
  
  
 138
25-29 144
  
  
 138
20-24 118
  
  
 126
15-19 141
  
  
 112
10-14 150
  
  
 152
5-9 116
  
  
 109
0-4 122
  
  
 104
prosek 41.0 44.4
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 1307 1524 1587 1525 1466 1421 1408
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova
Broj domaćinstava 273 310 209 241 156 134 49 29 4 3 3.35
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 1940 455 1280 143 58 4 2020
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova
Broj domaćinstava 253 1290 434 38 5
Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija Proizvodnja i snabdevanje... Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 1190 583 - 1 317 17 42 58 11 49
Ženski 681 430 - - 75 3 3 46 6 15
Oba 1871 1013 - 1 392 20 45 104 17 64
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 1 11 23 14 31 16 3 - 13
Ženski - 7 2 35 46 6 2 - 5
Oba 1 18 25 49 77 22 5 - 18

Sport[uredi | uredi kod]

  • FK Šumadija Azanja
  • ŽRS OŠ „Radomir Lazić“
  • Stonoteniski Klub Azanja
  • Azanjsko Lovačko društvo
  • Ribolovačko društvo „AMUR“

Poznati Azanjci[uredi | uredi kod]

Zanimljivosti[uredi | uredi kod]

Azanjci su čest „gost" u anegdotama i vicevima u smederevskom kraju. Azanjac Tomislav Grujić - Gruja je tim povodom izdao knjigu "Iz Azanje, bre"[9].

Reference[uredi | uredi kod]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 grupa autora. 1955. Azanja. u: Enciklopedija Jugoslavije. Leksikografski zavod FNRJ. str. 256.
  2. ↑ Karić, V. 1887. Srbija, opis zemlje, naroda i države. Beograd.
  3. ↑ Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture, Smederevo. 2003.Spomenici kulture smederevskog i braničevskog kraja[mrtav link]
  4. ↑ 4,0 4,1 Knjiga 1, Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-00-9
  5. ↑ „World Gazetteer, Azanja”. Arhivirano iz originala na datum 2013-01-05. Pristupljeno 2010-04-20. (en)
  6. ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
  7. ↑ „Vesti Večernjih novosti prenesene na sajtu Centra za prava manjina”. Arhivirano iz originala na datum 2014-12-15. Pristupljeno 2010-04-20. 
  8. ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
  9. ↑ Grujić T. 2002. Iz Azanje, bre. Smederevska Palanka: Ben Akiba. ISBN 86-83559-09-2

Spoljne veze[uredi | uredi kod]

Portal Srbija
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Azanja&oldid=41358469