Stari grad Ljubuški
Stari grad Ljubuški, ili tvrđava hercega Stjepana, je srednjevjekovna tvrđava na području opštine Ljubuški, Bosna i Hercegovina.[1]
Nalazi na istaknutom vrhu krševitog lanca brda Buturovice, na istočnom kraju Ljubuškog polja. Podignuta je na čvrstom, krševitom položaju, na 396 m nadmorske visine. Do podnožja postoji makadamski put.
Spominje se 1452. godine u vezi sa borbama između hercega Stjepana i sinova, knezova Vladislava i Vlatka. Pomenute godine knez Vladislav je prešao na stranu Dubrovačke republike u ratu protiv oca. Herceg Stjepan se sklonio u tvrđavu u Ljubuškom. Vladislav je te godine pokušao oteti grad Ljubuški od oca, ali ga nije uspio osvojiti. Tek se 1454. godine pominje u povelji aragonskog kralja Alfonsa V kao civitas Lublano.
Osmanlije 1463. godine prvi put osvajaju Ljubuški, a definitivno između 1468. i 1477. godine. Već 1477. godine predstavlja pograničnu utvrdu sa jakom posadom i pripada drinskom kadiluku. U ugovoru između Turske i Ugarske 1503. godine Ljubuški se pominje, kao jedan od pograničnih gradova koji ostaje pod osmanskom vlašću. U vafuknami (zakladnici) Nesuh-age Vučjakovića pisanoj u februaru 1565. godine, grad se pominje kao k'ala (tvrđava). Nesuh-aga je u gradu podigao džamiju. Kao samostalan kadiluk spominje se 1633. godine. U XVIII vijeku postoje nahija Ljubuški u istoimenom kadiluku, a osnovana je i istoimena kapetanija. Tvrđava je napuštena 1835.godine.
Tvrđava se sastoji iz dva dijela. Prvo utvrđenje je nastalo u doba srednjevjekovne bosanske države, a drugo u vrijeme osmanlija
- Hamdija Kreševljaković, Hamdija Kapidžić, Naše starine II, Zavod za zaštitu spomenika kulture R BiH, Sarajevo, 1954, 9-21 -Stari hercegovački gradovi.