Stara drvena džamija u Tuholju
Stara drvena džamija u Tuholju nalazi se u naselju Tuholj, općina Kladanj, Bosna i Hercegovina. Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1] Nacionalni spomenik čine stara drvena džamija sa pokretnim nasljeđem (ćilimi) i haremom u Tuholju.[2]
Lokacija[uredi | uredi kod]
Sjeverozapadno od Kladnja smješteno je selo Tuholj u čijem središtu se nalazi Stara drvena džamija sa haremom. U haremu je uz Staru džamiju izgrađena zgrada nove džamije, koja nije nacionalni spomenik.[1][3]
Historija[uredi | uredi kod]
Pouzdanih podataka o vremenu izgradnje džamije nema. S obzirom na arhitekturu Stare džamije i činjenicu da je najstariji čitljivi nišan datiran u godinu 1804, predpostavlja se da je izgrađena krajem 18. vijeka.
Uz džamiju se nalazi i staro mezarje koje je i dalje aktivno. Iako starih nišana ima nekoliko desetaka, natpisi na njima su oštećeni. U istom haremu gdje su stara džamija i mezarje izgrađena je i nova džamija koja ne uživa režim zaštite. Izgradnjom nove džamije, Stara džamija se prestala koristiti, osim za prvu džumu u mjesecu.[1]
Opis[uredi | uredi kod]
Džamija u Tuholju je primjer dobro očuvane drvene džamije u Bosni i Hercegovini. Prema prostornoj organizaciji pripada tipu drvenih džamija sa prednjim mahfilom, otvorenim ulaznim trijemom, strmim četvorovodnim krovom i drvenom munarom.
Ukupni gabariti su 6.70 x 9.30 metara. Visina zidova iznosi 3.40 metara, dok je ukupna visina džamije do vrha krova oko 9 metara. Visina džamije do vrha alema munare iznosi oko 15 metara.
Munara je osmougaona i postavljena je na krovnu konstrukciju, te prodorom kroz krovnu ravan izlazi napolje. Ravni stranica munare blago se sužavaju prema vrhu. Ukupna visina munare od stropa do vrha alema iznosi približno 11 metara. Bazu munare čini drveni roštilj, postavljen na krovne talpe, kojega čine tri podužne i tri poprečne grede, međusobno vezane tesarskim vezama pero-utor. Na roštilj su postavljeni nosivi stupovi i to centralni jarbol munare (dimenzija 18 x 14 cm) i osam radijalno postavljenih drvenih stupova različitih poprečnih presjeka.
U prostoru džamije, osim savremenih prostirki, nalazi se i pet vunenih, ručno tkanih ćilima, bosanske provinijencije. Ćilimi su u dobrom stanju, bez oštećenja i vjerovatno izrađeni u drugoj polovini 20. stoljeća.
U haremu džamije nalazi preko 100 mezara sa starim i novim nišanima. Iako broj starih nišana nije zanemarljiv jedino su se na dva mogla identificati natpisi iz 1874. I 1804. god. i reljefni ukrasi sablje i čomage (štap).[1][4]
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Drvena džamija u Tuholju kod Kladnja”. KONS.gov.ba. Pristupljeno 17. 11. 2017.[mrtav link]
- ↑ „Stara drvena džamija sa haremom u Tuholju”. bastina.ba. Pristupljeno 17. 11. 2017.[mrtav link]
- ↑ „DVA POSEBNA NACIONALNA SPOMENIKA NA NAŠEM KANTONU”. tourism-tk.ba. Pristupljeno 17. 11. 2017.[mrtav link]
- ↑ „Nacionalni spomenici / Drvene džamije u BiH izgrađene kao nigdje drugo u svijetu”. Radio Sarajevo. Pristupljeno 17. 11. 2017.
Literatura[uredi | uredi kod]
- Madžida Bećirbegović, Publishing, Sarajevo, 1999. -Džamije sa drvenom munarom u Bosni i Hercegovini
- Bratislava Vladić Krstić, Ćilimarstvo u Bosni i Hercegovini, prilog proučavanju starih tkanja u Bosni i Hercegovini u Glasnik Zemaljskog muzeja Bosne i Hercegovine, Etnologija Sv. XXXII/1977. Sarajevo: Zemaljski muzej BiH, 1978.
- Sakib Softić, Stanovništvo Tuholja: historijska građa. Knjiga II. Zavod za zaštitu i korištenje kulturno-povijesnog i prirodnog nasljeđa: Tuzla, 2016.
